Yangilanayotgan Konstitutsiyada fuqarolarning huquqiy himoyasi

Jinoyat ishlari bo’yicha Amudaryo tuman sudining raisi A.Safarov, Nukus tumanlararo ma’muriy sudining raisi B.Dosimbetov, Amudaryo tuman hokimligi ma’sul xodimlari ishtirokida tumandagi 82-sonli maktabning majlislar zalida Mang’it shahari va shahar atrofi maktab direktorlari va direktor o’rinbosarlarining ishtirokida “Yangilanayotgan Konstitutsiyada fuqarolarning huquqiy himoyasi” va Pedagog xodimini mehnatga ma’muriy tarzda majburlash bilan bog’liq qabul qilingan O’RQ-826-sonli Qonunining mazmun mohiyatini tushuntirish yuzasidan ochiq muloqat bo’lib o’tdi.

 

Jinoyat ishlari bo’yicha Amudaryo tuman sudining raisi A.Safarov so’zga chiqib, Yangilanayotgan Konstitutsiya bo’yicha, ta’lim olish huquqi va imkoniyati kengaytirilayotganligini, o’qituvchilar konstitutsiyaviy maqomga ega bo’lishini, ijtimoiy davlatga xos yondashuvlar ta’lim sohasiga oid ko’plab modda va normalarda ham o’z ifodasini topayotganligini ta’kidladi. Jumladan, ta’lim va ilm-fanga oid normalar qariyb 2 barobarga oshmoqda, fuqarolarning oliy ta’lim muassasalarida davlat granti hisobidan o’qish huquqi qat’iy belgilab qo’yilmoqda. Ma’lumot tariqasida aytish mumkinki, 2017 yilgacha oliygohlarda o’qish uchun davlat grantlari soni faqat qisqarib kelgan bo’lsa, oxirgi olti yilda bu boradagi ahvol butunlay o’zgardi. Grantlar soni 2 baravarko’payib, 40 mingtaga etdi. Magistratura uchun esa 5 baravar ko’paygandi. Asosiy qonunda fuqarolarning bepul boshlang’ich kasb-hunarga o’qitilishi ham belgilanmoqda. Nogironligi bor bolajonlarimizga o’z tengdoshlari bilan bir xil ta’lim olishi uchun barcha sharoitlarni yaratish ko’zda tutilyapti. Shuning uchun, bunday imkoniyatlar inklyuziv ta’lim sifatida Konstitutsiyaga kiritilmoqda. Bu shunday nuqsonlarga ega bolalarimizning yakkalanib qolmasligi, jamiyatning to’laqonli a’zosi sifatida shakllanishi va kamol topishi uchun muhim kafolatdir.

Konstitutsiyada davlatning o’qituvchilar sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish, ularning ijtimoiy va moddiy farovonligi, kasbiy jihatdan o’sishi to’g’risida g’amxo’rlik qilish majburiyati kuchaytirilyapti. Bu qoidalar mamlakatimizdagi 685 ming nafardan ortiq o’qituvchilarning professional o’sishi hamda ijtimoiy va moddiy qo’llab-quvvatlanishi ularning jamiyatdagi ijtimoiy maqomi, obro’sini yanada oshirishga xizmat qiladi.

 

Yana bir muhim yangilik – davlat oilaning to’laqonli rivojlanishi uchun ijtimoiy, iqtisodiy, huquqiy va boshqa shart-sharoitlaryaratishi konstitutsiyaviy mustahkamlanmoqda. Ushbu normaning kiritilishi jamiyatimizda oila mustahkamligi va mo’’tabarligini barqaror ta’minlashga xizmat qiladi.

Endi farzandlar tarbiyasi, ularga ta’lim berish, barkamol voyaga etkazish ham ota-ona majburiyati sifatida belgilanmoqda. Bolaning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ta’minlash hamda himoya qilish, uning jismoniy, aqliy va madaniy jihatdan to’laqonli rivojlanishi uchun eng yaxshi shart-sharoitlarni yaratish esa davlatning burchi sifatida belgilanmoqda.

Konstitutsiyada har kimning mehnati uchun hech qanday kamsitishlarsiz hamda mehnatga haq to’lashning belgilangan eng kam miqdoridan kam bo’lmagan tarzda adolatli haq olish huquqi kafolatlanmoqda. Mazkur normaning Konstitutsiyada belgilanishi fuqarolarning ish haqlari miqdori shunchaki emas, aynan ularning munosib turmush kechirishini ta’minlashda, pirovard natijada aholi turmush darajasini yaxshilashda va mamlakatimizda ijtimoiy adolatni ustuvor qadriyatga aylantirishda muhim ahamiyatga ega.

Loyihada homiladorligi yoki bolasi borligi bilan bog’liq sabablarga ko’ra ayollarni ishga qabul qilishni rad etish, ishdan bo’shatish va ularning ish haqini kamaytirish taqiqlanishi belgilanmoqdaki, bular davlatimizda gender tengligi printsiplari to’laqonli amal qilishiga olib kelishi tayin.

Bundan tashqari, davlat fuqarolarning bandligini ta’minlash, ularni ishsizlikdan himoya qilish, shuningdek, kambag’allikni qisqartirish choralarini ko’rishi ham mustahkamlanyotganligini.

Qolaversa, davlat fuqarolarning kasbiy tayyorgarligini va qaytatayyorlanishini tashkil etishi hamda rag’batlantirishi qayd qilinmoqda. Bu yangi norma ish bilan ta’minlanmagan fuqarolarni kambag’allik holatiga tushib qolishining oldi olishga yoki kambag’allik toifasiga kirib qolgan fuqarolarni undan chiqarish bo’yicha davlat tomonidan tegishli choralar ko’rilishiga konstitutsiyaviy kafolat sifatida xizmat qilishini.

Konstitutsiyada bolalar mehnatining bolaning sog’lig’iga, xavfsizligiga, ahloqiga, aqliy va jismoniy rivojlanishiga xavf soluvchi, shu jumladan uning ta’lim olishiga to’sqinlik qiluvchi har qanday shakllari taqiqlanishi belgilanmoqda. Bugungi O’zbekistonda uzoq yillar yurtimizning xalqaro imidjiga salbiy ta’sir qilib kelgan majburiy mehnatga to’liq barham berildi.

Muloqotlar chog’ida, Nukus tumanlararo ma’muriy sudining raisi B.Dosimbetov so’zga chiqib, keyingi yillarda mamlakatimizda majburiy mehnatga barham berish, ayniqsa, ta’lim tashkilotlarining pedagog xodimlarini o’z xizmat vazifalari bilan bog’liq bo’lmagan ishlarga jalb etish hollariga qarshi kurashish samaradorligini oshirishga qaratilgan qonun hujjatlarini hamda ularni amalga oshirish mexanizmlarini takomillashtirishga alohida e’tibor qaratilayotganligini ta’kidladi.

 

Biroq pedagog xodimlarni ularning kasbiy faoliyati bilan bog’liq bo’lmagan tadbirlarga jalb etish hollari davom etmoqda.

Shu munosabat bilan O’zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksiga pedagog xodimlarni mehnatga ma’muriy tarzda majburlaganlik uchun ma’muriy jazo qo’llanilganidan keyin xuddi shunday qilmishni takroran sodir etganlik uchun jinoiy javobgarlikni nazarda tutuvchi norma kiritilmoqda. Bundan tashqari, O’zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to’g’risidagi kodeksida pedagog xodimlarni mehnatga ma’muriy tarzda majburlaganlik, shuningdek ularning kasbiy faoliyatiga qonunga xilof ravishda aralashganlik uchun javobgarlik kuchaytirilishi nazarda tutilmoqda.

Ushbu Qonun ta’lim tashkilotining pedagog xodimlarini majburiy mehnatga jalb qilish bilan bog’liq huquqbuzarliklar uchun, pedagog xodimlarning kasbiy faoliyatiga qonunga xilof ravishda aralashganlik uchun javobgarlikni kuchaytirishga, shuningdek ularning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ta’minlashga xizmat qiladi.

 

 

Asqar Safarov,

Jinoyat ishlari bo’yicha Amudaryo tuman sudining raisi

Oilaviy nizolarning oldini olish va oila kodeksida belgilangan normalar haqida

Oilaviy-huquqiy munosabatlar jamiyatimizda keng tarqalgan munosabatlardir. Oilaviy-huquqiy munosabatlar ayrim hollarda odob-ahloq qoidalari bilan ham tartibga solinadi. Oilaviy-huquqiy munosabatlar nikoh va oila doirasida aniq ijtimoiy munosabatlarni oila qonunchiligi nuqtai nazarida qo’llaniladi. Oilaviy-huquqiy munosabatlar davomli huquqiy munosabatlar hisoblanadi. Bu xususiyat huquqiy munosabatlarning maqsadi bilan belgilanadi. Nikoh tuzishdan maqsad oila qurish bo’lib, u er-xotinning butun hayoti davomida birga yashashiga  mo’ljallanadi. Ota-onalik huquqiy munosabati bolalarning tarbiyasi va ta’minotiga qaratiladi.

Farzandlikka olish, vasiylik va homiylik va boshqa huquqiy munosabatlar xususiyatlari bilan bir biriga o’xshab ketadi. Bunday huquqiy munosabatlarda qo’yilgan maqsadlarga uzoq muddat davomida erishish mumkin.

Oilaviy-huquqiy munosabatlar muddatsiz bo’ladi. Er-xotinning huquq va majburiyatlari, nikohdan ajratish holatini hisobga olmaganda, bir umr davom etadi. Hozirgi kүni shunday oilaviy-huquqiy munosabatlar ham bor, ular ma’lum muddat bilan cheklanadi, biroq belgilangan davrga qadar davom qiladi. Masalan, ota-onalarning o’z farzandlarini tarbiyalash majburiyatlari farzandi 18 yoshga to’lgunga qadar davom qiladi.

Fuqarolik ishlari bo’yicha sudlarda boshqa fuqaroviy-xuquqiy munosabatlar qatorida oilaviy-huquqiy munosabatlar bilan bog’liq ko’plab nizolar ko’riladi. Jumladan, nikohdan ajratish, nikohni haqiqiy emas deb topish, otalikni belgilash va aliment undirish, shuningdek  bola tarbiyasi bilan bog’liq nizolar va h.

O’zbekiston Respublikasida sudlarning faoliyati O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasidan kelib chiqqan holda, oilani har taraflama himoya qilishga, bolalarni Vatanga va oilaga sodiqlik  ruhida ijtimoiy tarbiyaga mos holda, oila va jamiyat oldida mas’uliyat tuyg’usida tarbiyalashga  qaratilgan.

Shu bilan birga, Respublikasi Oliy sudi Plenumining «Sudlar tomonidan nikohdan ajratishga oid ishlar bo’yicha qonunchilikni qo’llash amaliyoti to’g’risida»gi 2011 yil 20 iyul kungi 06-sonli qarorida sudlar oila to’g’risidagi qonunchilik vazifalaridan kelib chiqib, qonunda nazarda tutilgan hamda oilani mustahkamlash, er-xotin va ularning bolalari huquqlari hamda qonun bilan qo’riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan barcha choralarni ko’rishlari lozimligi belgilab qo’yilgan.

Bundan tashqari, O’zbekiston Respublikasi Oila kodeksida belgilangan oila a’zolarining va boshqa shaxslarning aliment majburiyatlari haqida, ya’ni O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 64-moddasiga ko’ra, ota-onalar o’z farzandlarini voyaga etgunga qadar boqish va tarbiyalashga majburligi,  davlat va jamiyat etim bolalarni va ota-onalarning vasiyligidan mahrum bo’lgan bolalarni boqish, tarbiyalash va o’qitishni ta’minlanishi belgilangan.

1998 yil 1 sentyabrdan amalga kiritilgan  O’zbekiston Respublikasi Oila kodeksining 5-bo’limi «Oila a’zolarining va boshqa shaxslarning aliment majburiyatlari» deb nomlangan bo’lib, ota-ona hamda bolalarning aliment huquqi va majburiyatlari to’g’risidagi qoidalar belgilangan. Bu qoidalar ota-onalarning o’z farzandlari tarbiyasiga va bolalarning ta’minoti masalalariga mas’uliyatli munosabatda bo’lishni talab qiladi.

Jumladan, 96-moddasiga ko’ra,  Ota-ona voyaga etmagan bolalariga ta’minot berishi shart.Voyaga etmagan bolalariga ta’minot berish majburiyatini ixtiyoriy ravishda bajarmagan ota (ona)dan sudning hal qiluv qaroriga yoki sud buyrug’iga asosan aliment undiriladi. Voyaga etmagan bolalarga aliment to’lash haqida ota-ona o’rtasida kelishuv bo’lmaganda yoki aliment ixtiyoriy ravishda to’lanmaganda va ota-onadan birortasi ham aliment undirish to’g’risida sudga da’vo yoxud ariza bilan murojaat qilmagan hollarda, vasiylik va homiylik organlari, shuningdek o’n to’rt yoshga to’lgan bola voyaga etmagan bolaning ta’minoti uchun ota yoki onadan qonunda belgilangan miqdorda aliment undirish to’g’risida da’vo qo’zg’atishga haqlidir.

Shuningdek, ushbu Kodeksning 97-moddasiga ko’ra, voyaga etmagan bolalariga aliment to’lash va ularga ta’minot berishda ota-onaning majburiyatlari tengdir. Voyaga etgan, mehnatga layoqatsiz, yordamga muhtoj bolalariga ta’minot berishda ota-onaning majburiyatlari tengdir.

Kodeksning 98 va 99-moddalariga ko’ra, Ota-ona voyaga etmagan bolalariga ta’minot berish uchun aliment to’lash tartibini o’zaro kelishgan holda belgilashga haqlidirlar. Voyaga etmagan bolalariga ta’minot berish uchun aliment to’lash tartibi va shakli haqida ota-ona o’rtasidagi kelishuv qonunda belgilangan qoidalarga va bolaning manfaatlariga zid bo’lmasligi kerak. Agar voyaga etmagan bolalariga ta’minot berish haqida ota-ona o’rtasida kelishuv bo’lmasa, ularning ta’minoti uchun aliment sud tomonidan ota-onaning har oydagi ish haqi va (yoki) boshqa daromadining bir bola uchun – to’rtdan bir qismi, ikki bola uchun – uchdan bir qismi, uch va undan ortiq bola uchun – yarmisi miqdorida undiriladi. Bu to’lovlarning miqdori taraflarning moddiy yoki oilaviy ahvolini va boshqa e’tiborga loyiq holatlarni hisobga olgan holda sud tomonidan kamaytirilishi yoki ko’paytirilishi mumkin. Har bir bola uchun undiriladigan aliment miqdori qonunchilik bilan belgilangan mehnatga haq to’lash eng kam miqdorining 26,5 foizidan kam bo’lmasligi kerak.

Shuningdek, Oila kodeksida ota-onaning voyaga etgan bolalariga aliment to’lashi, ota-onaning voyaga etgan bolalariga to’laydigan aliment miqdori,  ota-onadan bolalarga undiriladigan aliment miqdorini aniqlash tartibi va  bolalarning ta’minoti uchun qilinadigan qo’shimcha xarajatlar to’g’risidagi normalar ham belgilangan.

Xulosa qilib aytganda, yuqorida qayd qilinganidek oilaviy munosabatlardan kelib chiquvchi nizolarni ko’rib chiqishda sudlar eng avvalo oilani mustahkamlash, er-xotin va ularning farzandlari huquqlari hamda qonun bilan qo’riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishga  qaratilgan choralarni  ko’rishda keng huquq-targ’ibot ishlarini amalga oshirishlari lozim bo’ladi.

 

 

 Zulfiya Babadjanova,

Qoraqalpog’iston Respublikasi sudi sudyasi       

Konstitutsiyaviy islohotlarning muhim ustuvor yo’nalishi – inson huquq va erkinliklarini himoya qilishdir

O’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti Nukus filialida «Konstitutsiyaviy islohotlarning muhim ustuvor yo’nalishi – inson huquq va erkinliklarini himoya qilishdir” mavzusida uchrashuv o’tkazildi.

Uchrashuvda Nukus harbiy sudining sudya yordamchisi Rasul Nurniyazov tomonidan yoshlar bilan muloqat o’tkazilib, yangi tahrirdagi Konstitutsiyaga kiritilayotgan o’zgarishlar va uning ertangi farovon hayotimizning mustahkam huquqiy kafolati ekanligi haqida so’z bordi.

Tadbirda ta’kidlab o’tilganidek, bugungi kunda O’zbekiston Respublikasi demokratik printsiplar, inson huquq va erkinliklari borasida umume’tirof etilgan printsip va normalarga asoslangan, bosh maqsadi halq uchun erkin, obod hamda farovon hayot yaratib berishdan iborat bo’lgan davlatga aylandi. Konstitutsiya asosi bitta ezgu g’oya atrofida tubdan qayta yaratilgan, ya’ni ushbu yangilanishlardan kutilayotgan asosiy maqsad har bir sohada inson huquq va manfaatlarini ta’minlashdir.

Tadbir yakunida talabalarni qiziqtirgan savollarga mutasaddilar tomonidan atroflicha javoblar berildi.

Yangi O’zbekiston-huquqiy demokratik davlat: inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilishning huquqiy asoslari, qonunchilikni yanada rivojlantirish istiqbollari

Nukus harbiy sudining devonxona mudiri D.Allashov tomonidan O’zbekiston Respublikasi DXX chegara qo’shinlari qo’mondonligiga qarashli 9202 harbiy qism harbiy xizmatchilari ishtirokida “Yangi O’zbekiston-huquqiy demokratik davlat: inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilishning huquqiy asoslari, qonunchilikni yanada rivojlantirish istiqbollari” mavzusida targ’ibot tadbiri o’tkazildi.

Tadbirda qayd etilganidek, 2023 yil 30 aprel kuni O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy qonuni loyihasi bo’yicha referendum o’tkazilishi belgilangan. Yangi tahrirdagi Konstitutsiyada inson huquq va erkinliklarining muhofazasi yanada takomillashtirilmoqda. Jumladan, yangi tahrirdagi Konstitutsiyamiz ilgari amal qilib kelgan “davlat – jamiyat – inson” tamoyilini “inson – jamiyat – davlat” deb o’zgartirish, ya’ni eng avvalo inson manfaatini har narsadan ustun qo’yishni maqsad qilgan.

Loyihaga asosan insonning sha’ni va qadr-qimmati daxlsizdir, hech narsa ularni kamsitish uchun asos bo’lishi mumkin emas. Insonnning huquq va erkinliklari bevosita amal qiladi hamda qonunlar, davlat organlari va mansabdor shaxslar faoliyatining mazmun-mohiyatini belgilab beradi.

 

Jumladan, O’zbekiston Respublikasining yangi tahrirda qabul qilinishi kutilayotgan Konstitutsiyasida har kimga malakali yuridik yordam olish huquqi kafolatlanishi, qonunda nazarda tutilgan hollarda, yuridik yordam davlat hisobidan ko’rsatilishi, huquqbuzarliklardan jabrlanganlar huquqlari qonun bilan muhofaza qilinishi, davlat jabrlanganlarga himoyalanish va odil sudlovdan foydalanishni ta’minlashi, ularga etkazilgan zararning o’rni qoplanishi uchun shart-sharoitlar yaratilishi ta’minlanishi ko’zda tutilmoqda.

Tadbir ishtirokchilarning mavzuga oid savol-javoblari bilan davom etdi.

 

Damir Allashov,

Nukus harbiy sudining devonxona mudiri

YANGI O‘ZBЕKISTON VA YANGI QORAQALPOG‘ISTONNI BIRGALIKDA QURISHDA YANGILANAYOTGAN KONSTITUTSIYA MUHIM AHAMIYAT KASB ETADI

Ma’lumki, “O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi e’lon qilingan qonun loyihasi umumxalq muhokamasidan o‘tkaziladi. Fuqarolar tomonidan bildirilgan fikr va mulohazalar asosida Qonunchilik palatasi tomonidan takomiliga yetkaziladi. Keyin esa mazkur loyiha O‘zbekiston Respublikasi referendumiga qo‘yilib, fuqarolarimiz erkin ovoz berish orqali o‘zlarining bu masala bo‘yicha xohish-irodasini ifoda etadi. Shundan keyingina O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga kiritilayotgan o‘zgartish va qo‘shimchalar qonuniy tusga kiradi.

Konstitutsiyaviy islohotlar Vatanimizning bugungi va kelajak hayoti uchun g‘oyat muhim masala bo‘lgani sababli, muhokamalarda ko‘pmillatli xalqimiz tomonidan ko‘plab taklif va tavsiyalar berildi. Shu qatori Qoraqalpog‘iston Respublikasi aholisi ko‘targan barcha takliflar ushbu Konstitutsiya loyihasida har tomonlama inobatga olindi. Hududning o‘ziga xos etnik, madaniy xususiyatlari, milliy urf-odat va qadriyatlari, alohida huquqiy maqomini e’tiborga olib yangilanayotgan Konstitutsiyada Qoraqalpog‘istonning davlat tuzilishi va siyosiy tizimi bilan bog‘liq birorta modda o‘zgarmadi.

Shu bilan birga, Konstitutsiyaning butun matni yangilanayotganligini inobatga olib, faqat moddalarning tartib raqami o‘zgargan xolos. Oldingi 70-75-moddalar loyihada 85-90-moddalar sifatida keltirilmoqda. Chunki, Konstitutsiyaning moddalari 27 taga ko‘paymoqda, hozirda 155 tani tashkil qilmoqda.

Yangilanayotgan Asosiy Qomusimiz loyihasida Orolbo‘yi masalasi Konstitutsiya darajasiga olib chiqilgani nafaqat shu hududda yashovchi fuqarolar, balki butun O‘zbekiston aholisi uchun muhim ahamiyatga ega. Yangilanayotgan Konstitutsiyaga ko‘ra endilikda Orolbo‘yi mintaqasining ekologik tizimini muhofaza qilish hamda tiklash, mintaqani ijtimoiy va iqtisodiy jihatdan rivojlantirish yuzasidan choralar ko‘rish davlat ahamiyatidagi yanada muhim masala sifatida mustahkamlanadi.

Qisqacha aytiladigan bo‘lsa, Yangi O‘zbekiston va Yangi Qoraqalpog‘istonni birgalikda qurishda, shu yurt hududi har jihatdan rivoj topishida, aholisi farvon  hayot kechirishida ushbu Yangilanayotgan Konstitutsiya muhim ahamiyat kasb etadi.

Q.Atamuradov, Fuqarolik ishlari bo‘yicha Amudaryo sudi raisi

Yangilanayotgan Konstitutsiyaning mazmun-mohiyati tushuntirildi

Joriy yilning 29-mart kuni Beruniy tumani Axborot kutubxona markazida Yangilanayotgan Konstitutsiyaning mazmun-mohiyatini tushuntirishga bag’ishlangan targ‘ibot tadbiri o‘tkazildi.

Tadbirda jinoyat ishlari bo’yicha Beruniy tuman sudi raisi R.Kamalova, Fuqarolik ishlari bo’yicha Beruniy tumanlararo sudi raisi J.Keunimjayev, iqtisodiy ishlar bo’yicha tuman sudi raisi R.Kurbanbayev va adliya bo’limi boshlig’i S.Raimbekovalar tomonidan tadbir ishtirokchilariga Yangilanayotgan Konstitutsiya mazmun-mohiyati, unga kiritilayotgan o’zgartishlar, yangi normalarning insonlar hayotida aks etishi, fuqarolarning erkin va farovon, baxtli hayot kechirishi, sud-huquq sohasidagi kiritilayotgan normalar bo’yicha to’liq ma’lumotlar berib o’tildi.

Ayniqsa, inson huquqlari va erkinliklari borasida kiritilayotgan yangi normalar haqida batafsil toxtalib o‘tildi.

Beruniy tumanida xotin-qizlar masalasi bo’yicha sayyor qabul tashkil etildi

 

Beruniy tumani hokim o’rinbosari, oila va xotin-qizlar bo’limi boshlig’i S.Kozieva tomonidan 1-sektor hududida  yashovchi xotin-qizlar  bilan Sayyor qabul  tashkil etildi.   Sayyor qabulda  tuman Adliya bo’limi boshlig’i S.Rayimbekova, Jinoyat ishlari bo’yicha Beruniy tumani sudining raisi R.Kamalova, fuqarolik ishlari bo’yicha Beruniy tumani sudining raisi J.Keulimjaev, tuman tibbiyot birlashmasi boshlig’ining Onalik va bolalikni muxofaza qilish ishlari bo’yicha o’rinbosari G.Yeshnazarovalar ishtirok etdi.

Sayyor qabul davomida

1 Beruniy OFY

2 Biybazar OFY

3 Mustaqillik MFY

4 Qangshartal MFY

5 Nayman MFYlar xududida yashayotgan xotin-qizlar o’rtasida, ularni qiynayotgan muammolari bilan tanishdi. Qabul jarayonida Oila va xotin-qizlar bo’limiga 18 ta, Adliya bo’limiga 6 ta, Huquq tartibod idoralariga 10 ta  murojatlar kelib tushdi. Oila va xotin-qizlar bo’limiga tushgan murojaatlarning 15 tasi ijobiy xal qilindi va 3 tasiga tegishli ko’rsatmalar berilgan bo’lsa, huquq tartibot idoralariga 10 ta murojaatlar kelib tushdi. Murojaatlarga huquqiy maslaxatlar, tuman tibbiyot birlashmasiga kelib tushugan 8 ta  murojaatga, tegishli ko’rsatmalar berildi.

Hududda “Ayollar daftari”ning 3-bosqichida turib o’z ish faoliyatiga ega bo’lgan va uy sharoitida daromad topayotgan tadbirkor xotin-qizlarning faoliyati o’rganildi.

 

Rano Kamalova,

Jinoyat ishlari bo’yicha Beruniy tumani sudining raisi

YANGI FARMONLAR ODIL SUDLOVGA ERISHISHDA MUHIM ASOS BO‘LADI

Yurtimizda sud-huquq sohasini takomillashtirish, sudlar faoliyati samaradorligi va odil sudlov sifatini oshirish borasidagi o‘zgarishlar fuqarolarning huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan islohotlar davom etmoqda. Prezidentimizning 2023 yil 16 yanvardagi “Odil sudlovga erishish imkoniyatlarini yanada kengaytirish va sudlar faoliyati samaradorligini oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PF-11-son hamda “Odil sudlov faoliyatini amalga oshirishni samarali tashkil etish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PF-12-son Farmonlari bu boradagi yana bir muhim yangiliklardan biri bo‘ldi. Ushbu Farmonlar bilan sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlash, sudlar faoliyati samaradorligi va odil sudlov sifatini oshirish maqsad qilingan.

 

Ta’kidlash joizki, “Odil sudlovga erishish imkoniyatlarini yanada kengaytirish va sudlar faoliyati samaradorligini oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Farmonga ko‘ra sud-huquq tizimining jadal isloh qilinishini ta’minlash, aholining odil sudlovga erishish darajasini yanada oshirish bo‘yicha 2023-2026 yillarga mo‘ljallangan sud tizimini sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqishning qisqa muddatli strategiyasi tasdiqlandi. “Odil sudlov faoliyatini amalga oshirishni samarali tashkil etish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Farmonda esa ilg‘or xorijiy tajribadan kelib chiqqan holda ayrim toifadagi fuqarolik, iqtisodiy va ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rish vakolatini tegishliligi bo‘yicha ma’muriy organlarga o‘tkazilishi va ayrim toifadagi jinoyat, fuqarolik, iqtisodiy va ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni quyi instansiya sudlarining o‘zida yakunlash tartibi belgilangan.

 

Bir so‘z bilan aytganda, mazkur Farmonlarning qabul qilinishi “Inson qadri uchun” g‘oyasi asosida chinakam adolatli sud tizimini yanada mustahkamlash bilan birgalikda, xalqimiz manfaati va inson qadr-qimmatini samarali himoya qilishga xizmat qiladi.

 

Qayrulla Atamurodov,

Fuqarolik ishlari bo‘yicha Amudarya tuman sudi raisi.

IIB da tushuntirish va targ’ibot ishlari

Jinoyat ishlari bo’yicha Beruniy tuman sudi raisi R.N.Kamalova,  Beruniy tumani IIB binosida, IIB xodimlari bilan, hozirgi  vaqtda  sodir etilgan ma’muriy huquqbuzarlik to’g’risidagi ishlar yuzasidan ma’muriy ish qo’zg’atish va uni sudga yuborish tartibi va unga ilova qilinishi  lozim bo’lgan hujjatlar yuzasidan tushuntirish berdi.

 

 

Shuningdek, hozirgi kunda ko’payib ketayotgan jinoyatlar va ularning oldini olish borasida va “Odam savdosiga qarshi kurash” to’g’risidagi Qonun va “Korrupsiyaga qarshi kurash” to’g’risidagi Qonunning, shuningdek shu paytgacha qonun bilan ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidagi kodeksning muayyan yashash joyiga ega bo’lmagan shaxslarni reablitatsiya markaziga joylashtirish to’g’risidagi iltimosnomalarini ko’rib chiqishga doir normalarni ma’muriy javobgarlik to’g’risidagi kodeksga o’tkazish hamda tegishli ishlarni ko’rib chiqishni ma’muriy sudlardan, jinoyat ishlari bo’yicha tuman, shahar sudlariga o’tkazish to’g’risidagi 2022 yil 16 dekabrdagi 810-sonli qarorning mazmun va mohiyati va bu borada IIB xodimlarining vazifalari yuzasidan tushuntirishlar berdi.

 

Qoraqalpog’iston Respublikasi sudi

Skip to content