Sud etikasi. Milliy va xorijiy tajriba

Sud etikasi. Milliy va xorijiy tajriba. Ayni mavzu doirasida Respublika miqiyosida o’tkazilayotgan mahorat darslari Qoraqalpog’iston Respublikasi sudi sudyalari va sud xodimlari uchun ham tashkil etildi.

O’zbekiston Respublikasi Sudyalar Oliy kengashi huzuridagi Sudyalar oliy maktabi USAID agentligining O’zbekistonda huquqiy islohotlar dasturi bilan hamkorlikda o’tkazilgan bu galgi mahorat darslari “O’zbekiston Respublikasi sudyalari odob-axloq kodeksini amalda qo’llash va fuqarolarning ishonchini oshirish hamda mustahkamlash” mavzusiga bag’ishlandi.

Mahorat darsida Sudyalar oliy maktabining kafedra mudiri, yuridik fanlar nomzodi Nurali Qurbonov ma’ruza qildi. Qayd etilganidek, sudyaning kasbiy odob axloqi yuridik odob-axloqning bir qismi bo’lib, u sudya va protsess ishtirokchilarining ish jarayonida va ishdan tashqari vaqtlaridagi ma’naviy axloqiy, kasbiy munosabatlariga doir masalalarni o’rganish va rivojlantirish bilan shug’ullanishi tushuntirildi.

Bundan tashqari, sudya o’z faoliyatini sudyalar odob-axloqi talablarini bajarmasdan amalga oshira olmasligi, chunki ushbu faoliyat asosini jamiyatda tarixan shakllangan ma’naviy va huquqiy talablar tashkil etadi. Shu bilan birga sudyalar odob-axloqining o’ziga xos tomoni shundaki, unga ixtisoslashuvidan qat’iy nazar tuman (shahar) sudyalari, viloyat sudi sudyalari, Oliy sud va Konstitutsiyaviy sud sudyalari rioya qilishlari shart va majbur ekanligi ta’kidlandi.

Sudya faoliyatining qonuniy asosini «Sudlar to’g’risida»gi Qonun bilan birga Sudyalar oliy kengashining 2018 yil 29 yanvardagi 490-sonli qarori bilan qabul qilingan Sudyalarning odob-axloq kodeksi tashkil etadi. Mazkur Kodeks har bir sudya uchun odil sudlovni amalga oshirish bilan bog’liq kasbiy faoliyatida va xizmatdan tashqari vaqtda majburiy bo’lgan yuksak odob-axloq talablariga, O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga, odil sudlov va sudyalar odob-axloqi sohasidagi xalqaro standartlarga asoslangan qoidalarni belgilashi tadbir ishtirokchilariga tushuntirildi.

Seminar-trening davomida Sudyalar oliy maktabining xaqaro bo’lim boshlig’i O’tkir Xolikov tomonidan ishtirokchilarga sud etikasining mazmun mohiyati, xorijiy davlatlarda sud etikasiga oid xalqaro standartlar va xalqaro printsiplar to’g’risida ma’lumotlar berildi va sudyalarning ish jarayonlari va ishdan tashqari vaqtlarida odob-axloq kodeksi talablaridan kelib chiqadigan kazusli holatlar yuzasidan fikr mulohazalar tinglandi hamda kerakli ko’nikmalar berildi.

#onlayn

Аyni damlarda Тo‘rtko‘l tumani musiqa va san’at maktabi binosida » Ayollar daftari» da ro‘yhatda turgan huquqiy maslahatga muhtoj ayollar bilan uchrashuv bo‘lmoqda.

Unda Qoraqalpog’iston Respublikasi sudi sudyasi T. Turdimuratov, Nukus tumanlararo ma’muriy sudi raisi B. Dosimbetov, Nukus tumanlararo ma’muriy sudi sudyasi A. Saliyev, Iqtisodiy ishlar bo‘yicha Beruniy tumanlararo sudi raisi R.Qurbanbayev, To`rtko`l tumani jinoiy ishlar bo`yicha sudyasi S. Atabaevlar ishtirokida ayollarga huquqiy maslahatlar berilmoqda.

Murojaatlar bilan ishlashning yangi tizimi

Ma’lumki, joriy yilning 23 iyul kuni Davlatimiz rahbari Shavkat Mirziyoev raisligida aholi murojaatlari bilan ishlash tizimini yangicha tashkil qilish chora-tadbirlari bo’yicha videoselektor yig’ilishi o’tkazilib, mazkur tizimni yangicha shakl va yondashuv asosida davom ettirish bo’yicha qator vazifalarni belgilab bergan edi. Shu asosda, Qoraqalpog’iston Respublikasidagi sudlarning raislari tomonidan joylarda ommaviy sayyor qabullar o’tkazilmoqda.

4 avgust kuni Qonliko’l tumanida tashkil etilgan ommaviy sayyor qabullar o’tgan qabullarga nisbatan ancha jonli va ochiq muloqotlar bilan davom etdi. Unda Respublika sudlarining raislari bilan birga Qonliko’l tumani hokimi va tumandagi xalq qabulxonalari mas’ullari, mutasaddi soha vakillari faol ishtirok etdi.

Ma’lumotlar shuni ko’rsatdiki, joriy yil boshidan buyon Qonliko’l tumani fuqarolaridan O’zbekiston Respublikasi Prezidenti xalq qabulxonasi va vertual qabulxonasiga, shuningdek, o’tkazilgan sayyor qabullar davomida jami 905 ta masala yuzasidan murojaat kelib tushgan, shundan 75 tasi sud-huquq masalalari ya’ni sudlar, huquqni muhofaza qiluvchi organlar (prokuratura, ichki ishlar va adliya vazirligi)ga tegishli.

Ommaviy sayyor qabul jarayonida fuqarolardan kelib tushayotgan murojaatlarning aksariyat qismi uy-joyni nomiga o’tkazish yoki uyni qaytarib olish, merosxo’rni tayinlash, voyaga etmagan farzandi uchun yoki ota-ona o’z farzandlaridan aliment undirish, nikohdan ajratish, ish joyiga qayta tiklash va ma’naviy zararni undirish, mehnat stajini tasdiqlash, pensiya undirish, yo’l transport xodisasi tufayli tayinlangan sud qarorini o’zgartirish kabi masalalardir.

Qabul davomida 6 nafar fuqaroning murojaatlari ijobiy hal etildi. Ikki nafar fuqaro esa masalasi ijobiy hal bo’lgani uchun sud mas’ullariga o’z minnatdorchiligini bildirdi.

Aholi bilan bunday ochiq muloqotlar “Xalq davlat organlariga emas, balki davlat organlari xalqimizga xizmat qilishi kerak” degan xalqparvar tamoyilning yana bir isbotidir.

Harbiylar orasida yangi Qonunning mazmun mohiyati tushuntirildi

Nukus shahar harbiy sudi sudya yordamchisi D.Allashov va devonxona mudiri A.Kalenderovlar poytaxtimizdagi Shimoliy-¬g’arbiy harbiy okrugining Nukus garnizoni hududida joylashgan harbiy qismlarning birida harbiy xizmatchilarga Prezidentimiz tomonidan shu yil 28 iyulda “Sudlar to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi qonunining mazmun-mohiyati to’g’risida batafsil ma’lumot berishdi.

Ma’ruzachilar tomonidan ta’kidlandiki, qonunga muvofiq harbiy sudlar faoliyatini tashkil qilish to’g’risida, sudyalarning malaka darajalari to’g’risida, sud tizimi xodimlarining mansab darajalari to’g’risidagi Nizomlar qabul qilindi. 14 bob, 101 moddadan iborat ushbu qonunga ko’ra sudlar tuzilmasi, tuman (shahar), tumanlararo, viloyat va unga tenglashtirilgan sudlar, Oliy sud, sud hay’atlari, Oliy sud Rayosati hamda Plenum vakolatlari qat’iy belgilandi.

Qonuning yangi tahriri avvalgi qonunlardan farqli ravishda uning birinchi moddasidanoq hokimiyatlarning bo’linish printsipiga asoslangan O’zbekiston Respublikasi davlat hokimiyatining tizimini muhim bir tarmog’i bo’lgan sud hokimiyati va sudyalarning mustaqilligi bilan bog’liq qoida o’z aksini topgan.

Endilikda barcha sudlarda ishlar ochiq ko’riladi. Yopiq sud majlisini o’tkazish uchun qonunda belgilangan hollardagina yo’l qo’yiladi. Tadbirda harbiylarga qonundagi shu va boshqa o’zgarishlar to’g’risida batafsil ma’lumot berildi.

Saylovga oid qonunchilik hujjatlarining mazmun-mohiyati tushuntirildi

Fuqarolik ishlari bo’yicha Beruniy tumanlararo sudining raisi J.Keunimjaev, sudyasi A.Abdirasuliev, Beruniy tumanlararo iqtisodiy sudining sudyalari Q.Xojamuratov va B.Bekmuratovlar tomonidan 2021 yil 7 avgust kuni Beruniy tumanidagi 181-sonli saylov uchastkasida uchastka saylov komissiyasi raisi, o’rinbosari va a’zolari hamda fuqarolar bilan seminar mashg’uloti o’tkazildi.

Read More

Farg‘onada 1 ming 78 nafar muqaddam sudlangan shaxs yana jinoyatga qo‘l urgan

Farg‘onada sudlar tomonidan o‘tgan yilda 6 nafar fuqaroga nisbatan tergov organi tomonidan qo‘yilgan nohaq ayblovlar bekor qilinib, ularning barchasiga birinchi instansiya sudlari oqlov hukmlarini chiqargan.

Shuningdek, ushbu davrda 719 nafar shaxsga nisbatan 470 ta jinoyat ishi bo‘yicha dastlabki tergov organi tomonidan qo‘yilgan ayblov o‘zgartirilib (modda to‘liq ayblovdan chiqarilgan, modda qismi yoki bandi chiqarilgan yoki boshqa moddaga malakalanib hukm chiqarilgan) hukm o‘qildi.

Bu ma’lumotni Farg‘ona viloyati sudi raisi Shuhrat Kamolov xalq deputatlari viloyat kengashining sessiyasidagi viloyatda sudlar tomonidan fuqarolar huquqlari va erkinliklari, shuningdek, korxonalar, muassasalar, tashkilotlarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini sud yo‘li bilan himoya qilish borasida 2020 yilda amalga oshirilgan ishlar va 2021 yilda ko‘riladigan chora-tadbirlar haqidagi axborotida aytib o‘tdi.

Odil sudlovni amalga oshirish, fuqarolarning huquq va erkinliklarini himoya qilish borasida viloyat sudlari tomonidan 2020 yil davomida muayyan ishlar amalga oshirilgan. Xususan, o‘tgan yil davomida jinoyat ishlari bo‘yicha Farg‘ona viloyat sudi va tuman (shahar) sudlari tomonidan jami 5 ming 282 nafar shaxsga nisbatan 4 ming 310 ta jinoyat ishi tamomlangan.

Tahlillar sudda ko‘rilgan mazkur shaxslarning 1 ming 78 nafari yoki 20,4 foizi muqaddam sudlangan shaxslar ekani, shuningdek, jinoyatlar asosan ichkilikbozlik, ishsizlik, oilaviy va qo‘shnilar o‘rtasidagi kelishmovchiliklar oqibatida kelib chiqayotganligini ko‘rsatmoqda.

Xususan, jinoyat ishlari bo‘yicha Farg‘ona shahar sudining 2020 yil 3 dekabrdagi hukmiga ko‘ra, A.Kojanova O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksi 97-moddasining 1-qismi (qasddan odam o‘ldirish) bilan Jinoyat Kodeksining 57-moddasi qo‘llanib, 7 yil ozodlikdan mahrum qilish jazosini olgan.

Mazkur jinoyat ishi bo‘yicha sudlanuvchining shaxsiga oid ma’lumotlar o‘rganilganida A.Kojanova muqaddam bir necha bor sudlanganligi, jinoyat sodir qilingan vaqtda vaqtincha ishsiz bo‘lgani, nikohi sud tomonidan bekor qilingan bo‘lib, 3 nafar farzandi borligi, Farg‘ona shahri, Yuksalish ko‘chasi, 84-uy, 5-xonadonda doimiy ro‘yxatda tursada, jinoyat sodir etilgan vaqtda Farg‘ona shahri, A.Yassaviy ko‘chasi, 40/B-ko‘p qavatli uy balkoni ostida yashab kelgani ma’lum bo‘ldi.

Bu esa, o‘z navbatida, ichki ishlar idoralari xodimlari va mahalla fuqarolar yig‘inlari hamkorligida joylarda aholi o‘rtasida, xususan, muqaddam sudlanganlar bilan profilaktik tadbirlar yetarli darajada olib borilmayotganligini ko‘rsatmoqda. Shuningdek, mutasaddi tashkilotlar tomonidan mazkur fuqaroning muammolariga yetarlicha e’tibor qaratilmaganligidan, uni ish va yashash joyi bilan ta’minlash choralari ko‘rilmaganligidan dalolat beradi.

«So‘x voqealari» bo‘yicha barcha sudlanuvchilarning oxirgi so‘zi eshitildi

Farg‘onada o‘tgan yilning may oyida So‘x tumanida bo‘lib o‘tgan ommaviy tartibsizliklar yuzasidan ayblangan 22 nafar shaxs ustidan davom etayotgan sud jarayonida bugun barcha sudlanuvchilarning oxirgi so‘zi eshitildi.

Dastlabki tergov organi tomonidan ushbu shaxslarga O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining 244-moddasi (ommaviy tartibsizliklar) va 219-moddasi (hokimiyat vakiliga yoki fuqaroviy burchini bajarayotgan shaxsga qarshilik ko‘rsatish) kabi jinoyatlarni sodir etganlikda ayb e’lon qilinib, 9 nafar shaxsga nisbatan qamoqqa olish va 13 nafariga uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan. Ulardan bir nafari voyaga yetmagan shaxsdir.

2020 yil 31 may kuni O‘zbekiston Respublikasi So‘x tumani Chashma qishlog‘ining Qirg‘iziston Respublikasi Botken viloyati Qadamjoy tumani Chechme ayili bilan chegaradosh hududida joylashgan “Chashma” bulog‘i bo‘yida Qirg‘iziston hamda O‘zbekiston fuqarolari o‘rtasida buloqdan foydalanish yuzasidan kelib chiqqan nizo oqibatida ommaviy tartibsizliklar ro‘y bergan.

Ushbu nizoni bartaraf etish maqsadida So‘x tumani Chashma qishlog‘iga yetib borgan mahalliy hokimiyat vakillari hamda huquqni muhofaza qiluvchi organ xodimlariga tartibbuzarlar tomonidan faol qarshilik ko‘rsatilib, ularga turli darajada shikastlar yetkazilgan.

O‘tgan yilning noyabr oyidan buyon mazkur jinoyat ishini ko‘rish ishlari davom etayotgan bo‘lib, sud muhokamasi yakunlanmoqda.

Farg‘ona viloyat sudining jamoatchilik va ommaviy axborot vositalari bilan aloqalar bo‘limi xabariga ko‘ra, “So‘x voqealari”ga oid jinoyat ishi bo‘yicha sud muhokamasi ochiqlik va shaffoflik tamoyillari asosida olib borilib, ishni ko‘rishda 22 nafar sudlanuvchi, 36 nafar jabrlanuvchi va 21 nafar guvohlar so‘roq qilindi.

Skip to content