АДАМ САЎДАСЫ-ДӘЎИР МАШҚАЛАСЫ

АДАМ САЎДАСЫ-ДӘЎИР МАШҚАЛАСЫ

Кейинги дәўирлерде адам саўдасы пүткил инсаниятқа қарсы тийкарғы қәўиплерден бири болып келмекте. Адамнан эксплуатация мақсетлеринде пайдаланыў жәмийеттиң демократиялық негизлерине үлкен қәўип салады.

Бүгинги күнде  мәмлекетимиз адам саўдасына қарсы гүресиўге бир қатар халықаралық ҳүжжетлерди, солардан, Бирлескен Миллетлер Шөлкеминиң «Трансмиллий бирлескен жынаятшылыққа қарсы гүресиў ҳаққында»ғы Конвенцияны ҳәм «Адам саўдасы, әсиресе, ҳаяллар ҳәм балалар саўдасының алдын-алыў ҳәмде оған шек қойыў ҳәм оның ушын жазалаў ҳаққында»ғы Протоколды ратификация қилған. Сондай-ақ, 2020-жыл 17-августда Өзбекстан Республикасының «Адам саўдасына қарсы гүресиў ҳаққында»ғы жаңа редакциядағы Нызамы қабыл етилди, халықаралық ҳуқық нормаларын миллий нызамшылыққа имплементация етиўге тийисли өзгерислер киргизилди.

«Адам саўдасына қарсы гүресиў ҳаққында»ғы Өзбекстан Республикасы Нызамына муўапық, адам саўдасы – күш пенен қорқытыў яки күш ислетиў ямаса мәжбүрлеўдиң басқа түрлеринен пайдаланыў, урлаў, алдаўшылық, ҳәкимияттан пайдаланыў яки жағдайдың төменлигинен пайдаланыў арқалы ямаса басқа шахсты бақлаўшы шахстың разылығын алыў ушын төлемлер яки мәпдар етиў есесине аўдырып алыў жолы менен адамлардан пайдаланыў мақсетинде жаллаў, тасыў, тапсырыў, жасырыў яки қабыл етиў. Адамлардан пайдаланыў басқа шахслардың бузақылығы (фоҳишалиги)нан пайдаланыўды яки олардан бузақылық пайдаланыўдың басқа формаларын, мәжбүрий мийнетти яки хызметлерди, қуллықты ямаса қуллыққа уқсас әдетлерди, ерксизлик жағдайын ямаса инсан ағзаларын ҳәм тоқымаларын алыўды аңлатады.

Өзбекстан Республикасы Жынаят кодексиниң 135-статьясы 1-бөлимине көре, адам саўдасы, яғный адамды алыў-сатыў ямаса адамды оннан пайдаланыў мақсетинде жаллаў, тасыў, тапсырыў, жасырыў яки қабыл етиў – үш жылдан бес жылға шекем азатлықтан шеклеў ямаса үш жылдан бес жылға шекем еркинен айырыў жазыс менен жазаланады. Усы статьяның  2-бөлимине муўапық, усы ҳәрекетлер урлаў, зорлық ислетиў яки зорлық ислетиў менен қорқытыў ямаса мәжбүрлеўдиң басқа формаларын қоллаў арқалы;

еки яки оннан артық шахсқа карата;

өзин қорғай алмайтуғын жағдайдалығы айыпкерге мәлим болған шахсқа қарата;

айыпкерге материаллық жақтан яки басқа жақтан караслы болған шахсқа қарата;

тәкирарый яки қәўипли рецидивист тәрепинен;

бир топар шахслар тәрепинен алдыннан тил бириктирип;

хызмет ўазыйпасынан пайдаланған ҳалда;

жәбирлениўшини Өзбекстан Республикасының Мәмлекетлик шегарасынан алып өткен ҳалда яки оны шет елде нызамға қайшы рәўиште услап турған ҳалда;

қәлбеки ҳүжжетлерден пайдаланған ҳалда, тап сондай жәбирлениўшиниң шахсын тастыйықлаўшы ҳүжжетлерди алып қойған, жасырған ямаса жоқ қылып жиберген ҳалда;

инсан ағзаларыны ҳәм (яки) тоқымаларын алыў мақсетинде исленген болса – бес жылдан сегиз жылға шекем еркинен айырыў менен жазаланады.

Усы ҳәрекетлер  он сегиз жасқа толмағанлығы айыпкерге мәлим болған шахсқа қарата исленген болса; жәбирлениўшиниң өлимине яки басқа аўыр ақыбетлерге себеп болса; оғада қәўипли рецидивист тәрепинен исленген болса; жынайый топар тәрепинен яки оның мәплерин көзлеп исленген болса – Усы статьяның 3-бөлимине муўапық сегиз жылдан он еки жылға шекем еркинен айырыў менен жазаланады.

Судлар тәрепинен адам саўдасына байланыслы ислерди көриўде бирден-бир суд әмелиятын енгизиў мақсетинде 2009-жыл 24-ноябрьде Өзбекстан Республикасы Жокарғы суды Пленумының «Адам саўдасына тийисли ислер бойынша суд әмелияты ҳаққында»ғы 12-санлы қарары қабыл етилди.

Усы Пленум қарары түсиндирмесине көре, алды-сатты көринисиндеги адам саўдасы адамның бир шахс тәрепинен баскасына пул, басқа материаллық байлықлар (мүлк),мүлкий характердеги хызметлер, мүлкий яки пул көринисиндеги қарыздан ўаз кешиў ҳәм т.б сыпатындағы ҳақы есесине берилиўи туўрыдан-туўры жазба яки аўызеки питим дүзилиўин нәзерде тутады. Адамды эксплуатация қылыў басқа шахслар бузақылығы (фоҳишабозлик)нан пайдаланыў яки басқа көринистеги бузакылық эксплуатацияны, мәжбүрий мийнет яки хызметлер, қуллық яки қуллыққа уқсас әдетлер, ерксизлик ҳалаты яки адам ағзалары я болмаса тоқымалары алыныўын аңлатады. Мәжбүрий мийнет қандай да бир жазаны қоллаў менен қорқытыў арқалы жумысты орынлаўға мәжбүрлеўди аңлатады.

Қуллық — өзине қарата мүлик ҳуқықына тән айырым яки барлық ҳуқықлар әмелге асырылып атырған шахс аўҳалы яки жағдайын аңлатады.

Ерксизлик жағдайы – шахстың белгили-бир факторлар жыйындысы тәсири астында өз еркине қайшы рәўиште ҳәр қандай жумыс яки хызметти орынлаўға мәжбүр болғанлығын аңлатады.

Мәмлекетимизде адам саўдасына қарсы гүресиўге, соннан адас саўдасына имкан бериўши себеплер ҳәм шәрт-шараятларды сапластырыўға каратылған ис-иләжларды әмелге асырыў, адам саўдасының алдын-алыўға қаратылған ҳуқықый, сиясий, социал-экономикалық, медициналық, профилактика ис-иләжларын, мәлимлемеге тийисли ис-иләжларды әмелге асырыў, солардан халықтың ҳуқықый санасы ҳәм ҳуқықый мәдениятын жетилистириў, адам саўдасын өз ўақтында анықлаў ҳәм оған шек қойыў, оның ақыбетлерин сапластырыў, сондай-ақ адам саўдасы менен шуғылланыўшы шахслар жуўапкершилигиниң сөзсизлиги принциплерин тәмийнлеў, адам саўдасынан жәбирленгенлерди, адам саўдасынан жәбирленген деп гүман қылынып атырғанларды мәмлекет тәрепинен қоллап-қуўатлаў, солар қатарынан социаллық қорғаў  адам саўдасына қарсы гүресиў тараўындагы мәмлекет сиясатының тийкарғы бағдарлары болып есапланады.

Саодат ҚАЙЫПНАЗАРОВА,

Қарақалпақстан Республикасы судының судьясы

МҮРƏЖАТЛАРДЫҢ КӨРИП ШЫҒЫЛЫЎЫ КЕПИЛЛЕНГЕН

Өзбекстан Республикасы Конституциясыныӊ 40-статьясына муўапық ҳǝр ким тиккелей өзи ҳǝм басқалар менен биргеликте мǝмлекетлик уйымларға ҳәм де шөлкемлерге, пуқаралардың өзин-өзи басқарыў уйымларына, лаўазымлы шахсларға ямаса халық ўәкиллерине арзалар, усыныслар ҳǝм шағымлар менен мүрǝжат етиў ҳуқықына ийе.

Арзалар, усыныслар ҳǝм шағымлар нызамда белгиленген тǝртипте ҳǝм мүддетлерде көрип шығылыўы шǝрт.

Өзбекстан Республикасы Конституциясыныӊ 55-статьясына муўапық, ҳәр ким өз ҳуқық ҳәм еркинликлерин нызамда қадаған етилмеген барлық усыллар менен қорғаўға ҳақылы.

Ҳǝр кимге өзиниң ҳуқық ҳǝм еркинликлерин суд арқалы қорғаў, мǝмлекетлик уйымлардың ҳәм басқа да шөлкемлердиң, олардың лаўазымлы шахсларының нызамға қайшы шешимлери, ҳǝрекетлери ҳәм ҳәрекетсизлиги үстинен судқа шағым етиў ҳуқықына кепиллик бериледи.

Ҳәр кимге бузылған ҳуқық ҳәм еркинликлерин тиклеў ушын оның жумысы нызамда белгиленген мүддетлерде ўәкилликли, бийғәрез ҳәм де қалыс суд тәрепинен көрип шығылыўы ҳуқықына кепиллик бериледи.

Ҳәр ким Өзбекстан Республикасының нызамшылығына ҳәм халықаралық шәртнамаларына муўапық, егер мәмлекеттиң ҳуқықый қорғаўға байланыслы барлық ишки қуралларынан пайдаланып болынған болса, инсанның ҳуқық ҳәм еркинликлерин қорғаўшы халықаралық уйымларға мүрәжат етиўге ҳақылы.

Ҳәр ким мәмлекетлик уйымлардың ямаса олардың лаўазымлы шахсларының нызамсыз шешимлери, ҳәрекетлери ямаса ҳәрекетсизлиги себепли келтирилген зыянның орны мәмлекет тәрепинен қапланыў ҳуқықына ийе.

Мǝмлекетлик уйымлар ҳǝм мǝмлекетлик мǝкемелерге, сондай-ақ олардыӊ лаўазымлы шахсларына физикалық ҳǝм юридикалық шахслардыӊ мүрǝжатлары саласындағы қатнасықлар Өзбекстан Республикасыныӊ «Физикалық ҳǝм юридикалық шахслардыӊ мүрǝжатлары ҳаққында»ғы Нызамы (кейинги орынларда – Нызам деп жүритиледи) менен тǝртипке салынған.

Мүрǝжатларды көрип шығыўда нызамлылық, мүрǝжатларды өз ўақтында ҳǝм толық көрип шығыў, мүрǝжатларға қарата талаплардыӊ бирдейлиги, физикалық ҳǝм юридикалық шахслардыӊ ҳуқықлары, еркинликлери ҳǝм нызамлы мǝплерине ǝмел етилиўи, мүрǝжатларды көрип шығыўда бюрократизм ҳǝм әўерегершиликке жол қойылмаслығы, мүрǝжатларды көрип шығыўда мǝмлекетлик уйымлар, шөлкемлер ҳǝм олардыӊ лаўазымлы шахслары искерлигиниӊ ашықлығы тийкарғы принциплер есапланады.

Нызамға муўапық мүрǝжатлар аўызеки, жазба ямаса электрон түрде болыўы мүмкин. Лекин, мүрǝжатлардыӊ түрлерине қарамастан бирдей ǝҳмийетке ийе есапланады.

Нызамныӊ ǝмел етилиўи, мүрǝжатларды көрип шығыў тǝртиби ҳǝкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы, пуқаралық процессуал, жынаят-процессуал, жынаят-орынлаў, экономикалық процессуал, ҳәкимшилик суд ислерин жүритиў ҳаққындағы кодекслер ҳǝм басқа да нызамлар менен белгиленген мүрǝжатларға, мǝмлекетлик уйымлардыӊ, сондай-ақ олардыӊ олар қурамындағы бөлимлериниӊ өз-ара жазыспаларына қолланылмайды.

Сонлықтан, барлық мүрǝжатларды көрип шығыў тǝртиби де атап өтилген нызам талапларына муўапық көрип шығылыўын аӊлатпайды.

Мүрǝжатлар процессуал болған ҳǝм процессуал болмаған мүрǝжатлар болыўы мүмкин. Яғный, процессуал болған мүрǝжатларды көрип шығыў тǝртиби судларда ҳǝкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы, пуқаралық процессуал, жынаят-процессуал, жынаят-орынлаў, экономикалық процессуал, ҳәкимшилик суд ислерин жүритиў ҳаққындағы кодекслери ҳǝм басқа да нызам ҳүжжетлери менен белгиленген болса, ал айырым  мǝмлекетлик уйымларда басқа нызам ҳүжжетлери менен белгиленеди.

Судлар тәрепинен мүрǝжатлар, сондай-ақ, Өзбекстан Республикасы Президентиниӊ Халық қабыллаўханалары ҳǝм виртуал қабылханасы арқалы келген мүрǝжатлар да қадағалаўға алынып, белгиленген мүддетлерде мүрǝжат ийеси менен жеке қабыллаўлар шөлкемлестирилип, мǝселелер унамлы өз шешимин таўып келинбекте.

Себеби, ҳәр бир мүрәжат артында инсан тәғдири бар болып, ҳǝр бир мүрǝжат Конституция ҳǝм нызамларда кепилленгениндей белгиленген тәртип ҳәм мүддетлерде ѳз шешимлерин табыўлары лазым.

Спартак НИЯЗОВ,

Нөкис районлар аралық экономикалық суды баслығы                                                                         

ЎАҚТЫНДА ҚАЙТАРЫЛМАҒАН ҚАРЫЗДАРЛЫҚ ӨНДИРИЛДИ

Беруний районлар аралық судының усы жыл 29-апрельдеги қарары менен қарыздар “Amudaryotex” жуўапкершилиги шекленген жәмийетинен өндириўши акционерлик-коммерциялық  “Агробанк”тиң Әмиўдәрья районлық бөлиминиң пайдасына 12 миллиард  311 миллион 18 мың сумнан аслам кредит қарызын өндириў белгиленди.

Мәжбүрий орынлаў бюросы Әмиўдәрья районлық бөлими тәрепинен қарыздар жуўапкершилиги шекленген жәмийетине ҳүжжет талабын орынлаў ушын 15 күнлик ықтыярый мүддет берилди. Усы мүддет ишинде кестеге муўапық кредит өз ўақтында қайтарылмады. Нәтийжеде орынлаў ҳүжжети талабы орынланбағанлығы ушын банктиң есап бетине электрон инкассо қойылды ҳәм барлық есап бетлери бәнт етилди. Усының нәтийжесинде өндирилиўи тийис болған қарыздарлық толық өндирилип, судтың қарары әмелде орынланды.

СУД ҲҮЖЖЕТЛЕРИН ОРЫНЛАЎДАҒЫ МАШҚАЛАЛАР ҲӘМ ОЛАРДЫ САПЛАСТЫРЫЎ МӘСЕЛЕЛЕРИ ДОДАЛАНДЫ

Қарақалпақстан Республикасы судында судьялар ҳәм Мәжбүрий орынлаў бюросы Қарақалпақстан Республикасы басқармасының жуўапкер хызметкерлери, бюроның қалалық ҳәм районлық бөлимлери баслықларының қатнасыўында “Суд ҳүжжетлериниң орынланыўын буннан былай да жақсылаў, орынлаў барысында жүзеге келип атырған машқалалар ҳәм оларды сапластырыў мәселелери” атамасында  қоспа мәжилис болып өтти.

Мәжилисти Қарақалпақстан Республикасы судының баслығы К.Тарихов кирис сөз бенен ашып, мәмлекетимизде суд ҳүжжетлери ҳәм басқа уйымлардың ҳүжжетлерин орынлаў системасы жылдан-жылға жетилистирилип атырғанлығын, судлар Мәжбүрий орынлаў бюросы менен биргеликте суд қарарларының орынланыўын тәмийинлеп, пуқара ҳәм мәкемелердиң ҳуқықлары менен нызамлы мәплерин исенимли қорғаў бойынша кең көлемли илажлар әмелге асырылып атырғанлығын атап өтти.

Суд ҳүжжетлериниң орынлаўын өз мүддетинде ҳәм толық орынлаўға ерисиў мақсетинде, усы тараўда еле әмелге асырылыўы тийис болған бир қатар жумыслар, шешимин күтип турған машқалалардың бар екенлиги, оларды сапластырыў мәселелерин кең түрде додалап, тийисли ўазыйпаларды белгилеп алыў лазымлығына итибар қаратылды.

Баянатшылардың атап өткениндей, айырым суд ҳәм Мәжбүрий орынлаў бюролары арасында бирге ислесиў жетерли дәрежеде жолға қойылмағанлығы себепли суд қарарларының орынлаўы сезилерли дәрежеде кемейип кеткен. Жумысшы топар тәрепинен үйрениўлер нәтийжесинде, Мәжбүрий орынлаў бюролары ис жүргизиўиндеги қалдық орынлаў ҳүжжетлери бойынша судлар ҳәм районлар кесиминде орынлаў көрсеткиши төмен жағдайда екенлиги сынға алынды.

“Суд ҳүжжетлери ҳәм басқа уйымлардың ҳүжжетлерин орынлаў ҳаққында”ғы Өзбекстан Республикасының Нызамында бул бойынша нызамшылық тийкарлары анық көрсетип берилген. Атап айтқанда, усы Нызамның 3-статьясында орынлаў уйымлары ҳәм оның ўәкилликлери көрсетилген болып, оған бола суд ҳүжжетлери ҳәм басқа уйымлардың ҳүжжетлерин  мәжбүрий орынлаў Өзбекстан Республикасы Бас прокуратурасы жанындағы Мәжбүрий орынлай бюросы уйымларының мәмлекетлик орынлаўшыларына жүкленип, олардың ўәкилликлери усы Нызам ҳәм басқа нызамшылық ҳүжжетлери менен белгиленеди.

Сондай-ақ, усы Нызамның 30-статьясында мәжбүрий орынлаў мүддетлери көрсетилген. Судьялар тәрепинен әйне суд ҳүжжетлери орынланыўын тәмийинлеўде жол қойылып атырған мүддет бузылыў жағдайлары ҳәм онда ушырасып атырған машқалалар тараў қәнигелери менен биргеликте кең түрде талқыланып, алдағы ўақытлары бул бағдарда тығыз бирге ислесиў бойынша анық ўазыйпалар белгиленди.

СУД ҚАРАРЛАРЫ ОРЫНЛАНЫЎЫ МЕНЕН ƏҲМИЙЕТЛИ

Ɵзбекстан Республикасы Жоқарғы суды тəрепинен Мəжбүрий орынлаў бюросы менен биргеликте суд ҳүжжетлерин орынлаў барысында жүзеге келип атырған машқалалар ҳəм оларды сапластырыў бойынша усы жылдың 24 июнь күни ɵткерилген қоспа жыйналыс баянламасының орынланыўы ҳəмде Қарақалпақстан Республикасы ҳəкимшилик суды баслығы менен Мəжбүрий орынлаў бюросы Қарақалпақстан Республикасы басқармасы баслығы тəрепинен тастыйықланған Режеге муўапық Қарақалпақстан Республикасы ҳəкимшилик судлары судьялары ҳəмде Мəжбүрий орынлаў бюросы Қарақалпақстан Республикасы қала (район) бɵлимлери мəмлекетлик орынлаўшылары менен ушырасыўлар ɵткерилмекте.

Ушырасыўда мəмлекетимизде суд ҳүжжетлери ҳəм басқа уйымлар ҳүжжетлерин орынлаў системасы жылдан-жылға раўажланып атырғанлығы, Жоқарғы суд ҳəм Мəжбүрий орынлаў бюросы ўəкилликлери шеңберинде бирге ислесиў жолға қойылып, суд қарарлары орынланыўы тəмийинленип, пуқара ҳəм шɵлкемлердиң ҳуқықлары ҳəм нызамлы мəплерин исенимли қорғаў бойынша кең кɵлемли ис-илəжлар системалы түрде əмелге асырылып атырылғанлығы сөз етилди.

Сондай-ақ, суд ҳүжжетлериниң орынланыўы ɵз мүддетинде ҳəм толық орынланыўына ерисиў мақсетинде, усы тараўда еле əмелге асырылыўы лазым болған қатар ислер, унамлы шешимин күтип турған машқалалар да бар екенлиги айрықша тоқтап ɵтилди.

Ɵткерилген ушырасыўларда алдағы ўақытта ҳəр бир суд қарары орынланыўының сɵзсиз тəмийинлениўи, бул арқалы пуқаралар ҳəм юридикалық шахслардың артықша аўерегершилигиниң алдын алыўы тийис екенлиги атап ɵтилди.

А.НУРЛИПЕСОВ,

Қарақалпақстан Республикасы ҳəкимшилик суды баслығы 

СУД ҲҮЖЖЕТИ ОРЫНЛАЎЫ МЕНЕН ӘҲМИЙЕТЛИ

Мәжбүрий орынлаў бюросы Хөжели районы бөлиминде Нөкис районлараралық економикалық судының баслығы С.Ниязов ҳам усы судтың судьясы Г.Арзиеваның қатнасыўында тараў ўәкиллери менен ушырасыў өткерилди. Онда баслы мәселе суд ҳүжжетлериниң орынланыўын жеделлестириў мәселелерине қаратылды.

Өзбекстан Республикасы Жоқарғы судының ҳәм Қарақалпақстан Республикасы судының Президиумының арнаўлы қарарлары тийкарында ислеп шығылған Нөкис районлар аралық економикалық судының 2024-жыл 04-январь күнги ис режесиниң орынланыўын тәмийинлеў мақсетинде Нөкис районлар аралық еконмикалық суды тәрепинен 2018-2023-жыллар ҳәм 2024-жылдың биринши ярымы даўамында Мәжбүрий орынлаў бюро органларына жиберилген орынлаў ҳүжжетлери үйренип шығылғанда бүгинги кунде Мәжбүрий орынлаў бюросы Хөжели районы бөлими ис жүритиўинде жәми 241.287.813,45 сумлық 60 дана орынлаў ҳүжжетлериның орынланбай атырылғанлығы мәлим болды. «Суд ҳүжжетлери ҳәм басқа органлар ҳүжжетлерин орынлаў ҳаққында»ғы Өзбекстан Республикасының нызамында суд ҳүжжетлери ҳәм басқа органлар ҳүжжетлерин орынлаў бойынша нызамшылық тийкарлары анық көрсетип берилген. Атап айтқанда, усы нызамның 3-статясында орынлаў органлары ҳәм оның ўәкилликлери көрсетилген болып, оған бола суд ҳүжжетлери ҳәм басқа органлар ҳүжжетлерин мәжбүрий орынлаў Өзбекстан Республикасы Бас прокуратурасы жанындағы мәжбүрий орынлай бюросы органларының мәмлекетлик орынлаўшыларына жуклетиледи, олардың ўәкилликлери усы Нызам ҳәм басқа нызамшылық ҳүжжетлери менен белгиленеди.

Сондай-ақ, усы Нызамның 30-статясында мәжбүрий орынлаў мүддетлери көрсетилген. Судьялар тәрепинен әйне суд ҳүжжетлери орынларыныўын тәмийинлеўде жол қойылып атырған мүддет бузылыў жағдайлары ҳәм бунда ушырасып атырған машқалалар тараў қәнигелери менен биргеликте кең турде талқыланды. Алдағы ўақытлары бул бағдарда тығыз бирге ислесиў бойынша анық стратегиялық ўазыйпалар белгиленди.

ҚАРЫЗДАР ӘКЕ 105 МИЛЛИОН СУМ АЛИМЕНТ ПУЛЫН ТӨЛЕДИ

СУД ҲҮЖЖЕТЛЕРИНИҢ ОРЫНЛАНЫЎЫН ЖЕДЕЛЛЕСТИРИЎ МӘСЕЛЕЛЕРИ ТАЛҚЫЛАНДЫ

ИНСАН ҚӘДИРИ БАРЛЫҚ НӘРСЕДЕН ЖОҚАРЫ

Өзбекстан Республикасы Президенти 2023-жыл 11-сентябрь күни Бирлескен Миллетлер Шөлкеми 78-сессиясында шығып сөйледи.

Өзбекстан Республикасы Президенти Ш.Мирзиёев өзиниң баянатында бирлик ҳәм әмелий бирге ислесиўди, улыўма мәплерди қарама қарсылықлардың жоқары қойған ҳалда мәмлекетлерди және де жақынластырыў зәрүрлигин айтып өтти.

– Биз өткен жылы улыўма қәўипсизлик ҳәм раўажланыўға қаратылған Самарқанд бирлик басламасын билдирдик, тийкарғы мақсетимиз мәмлекетлеримиз ҳәм халықларымыздың бүгинги күни ҳәм келешеги ушын жуўапкерликти ҳәр тәреплеме терең аңлаў, ашық ҳәм конструктив искерликке таяр барлық тәреплерди глобал байланысқа шақырыўдан ибәрат – деди Өзбекстан жетекшиси.

Сондай-ақ, Президентимиз Бирлескен Миллетлер Шөлкеми бас Секретары басламасы менен келеси жылда Келекшек саммити өткерилиўи халықаралық ҳәм аймақлық раўажланыўдың актуал машқалаларын шешиўге, Шөлкемниң тәсири ҳәм нәтийжелилигин асырыўға хызмет қылыўына исеним билдирди.

Мәмлекет басшысы кейинги жылларда Өзбекстанда әмелге асырылып атырған ҳәм артқа қайтпас дәрежедеги кең көлемли реформаларға тоқталып, глобал ҳәм аймақлық күн тәртибиндеги ең актуал мәселелер шешимине қаратылған басламаларды билдирди.

Елемизде алып барылып атырған Конституциялық реформалар келешекте белгилеп бериўшы ең баслы жөнелислеримизден болып атыр. Себеби, Конституциямызда инсан ҳуқықларының ең жоқары орынға қойылғаны, мәмлекеттиң ўазыйпасы инсан ҳуқықларын тәмийнлеў, оны қорғаў етип белгиленгени қабыл етилген нызамларымыз ҳәм әмелге асырылып атырған ислерде өзиниң сәўлесин тапқан десек алжаспаймыз.

Себеби, мәмлекетимизде алып барылған халықтың турмыс дәрежесин жақсылаўға қаратылған сиясат нәтийжесинде мәмлекетимизде 2017-жылдан берли камбағаллық еки есеге кемейды. 2030-жылға шекем оны 7 пайызға түсириў режелестирилген.

Биз Бирлескен Миллетлер Шөлкеми бас Секретары тәрепинен  алдыға сурылген «Ис орынларын жаратыў ҳәм социаллық қорғаў глобал

акселератори” бойынша басламаны қоллап-қуўатлаймыз. Усы баслама тәжрийбе алмасыў ушын 2024-жылы Бирлескен Миллетлер Шөлкеми басшылығында “Социаллық қорғаў: турақлы раўажланыўға жол» пүткил дүнья конференциясын мәмлекетимизде өткерилиўин үсынаман» деди Өзбекстан басшысы.

Сондай-ақ, Өзбекстан Республикасы Президенти шығып сойлеўинде жыйналыс қатнасыўшыларының итибары мәмлекетимизде инсан ҳуқықларын қорғаў, мәжбүрий мийнет ҳәм балалар мийнетине толық шек қойыў бойынша ерисилген нәтийжелерге итибар қаратылды.

Откен әсир даўамында Өзбекстанда миллионлап инсанлар пахта теримине мәжбүрий қатнастырылып, ҳәр жылы жаз, гүз мәўсиминде оқыўшылар, оқытыўшылар студентлер, жумысшылар ҳәм барлық мекемелер хызметкерлери пахтаға жиберилип, нәтийжеде Өзбекстан пахтасына байкот жәрияланды, беккем ирада ҳәм мәмлекетимиздеги инсан ҳуқықларын қорғаў бойынша алып барылған сиясат нәтийжесинде халықымыз «пахта қуллығыннан» ҳәм мәжбүрий мийнеттен азат етилди.

Президентимиз айтқанындай, инсан капиталын раўажландырыў ҳәм креатив жас аўладты тәрбиялаў – Өзбекстан өз алдына қойған стратегик ўәзыйпалардың бири болып есапланады.

Атап өтилгенлердиң ҳәммеси мәмлекетимизде инсан қәдирин асырыў, пуқаралардың ҳуқықларын ҳәм нызамлы мәплерин тәмийинлеўге қаратылған иләжлар болып есапланады.

Жеткиншек ҚЫДЫРНИЯЗОВ,

Жынаят ислери бойынша Мойнақ районы судының баслығы