ЭКОНОМИКАЛЫҚ СУДЛАРДА БУЙРЫҚ ТӘРТИБИНДЕ ИС ЖҮРИТИЎ ТИЙКАРЛАРЫ
Өзбекстан Республикасы Экономикалық процессуаллық кодексиниң 5-статьясына тийкар, экономикалық судлар шешиўши қарар, уйғарыў, қарар, суд буйрығы түриндеги суд ҳүжжетлерин қабыл етеди.
Кредитордың сөзсиз талапларына байланыслы арзаны көрип шығыў нәтийжелери бойынша суд тәрепинен суд буйрығы шығарылады.
Буйрық тәртибинде ис жүргизиў, айрықша категориядағы ислер бойынша ҳәм усы Өзбекстан Республикасы Экономикалық процессуаллық кодексинде нәзерде тутылған басқа да жағдайларда – арза түринде әмелге асырылады.
Суд буйрығы:
-салық қарызын өндириўди юридикалық шахслардың ҳәм пуқаралардың мүлкине қаратыў ҳаққында талап билдирилген болса;
-коммуналлық хызметлер ҳәм байланыс хызметлери төлеми бойынша қарыздарлықты өндириў ҳаққында тастыйықлаўшы ҳүжжетлерге тийкарланған талап билдирилген болса;
-ҳүжжетлер тийкарында тән алынған дебиторлық қарызды өндириў ҳаққында талап билдирилген болса;
-талап төленбеген, аксептленбеген ҳәм аксептке сәне қойылмаған вексель нотариус тәрепинен протест келтирилиўине тийкарланған болса;
-жазба келисим бар болған жағдайда, өндириўди қарыздардың миннетлемелери орынланыўының тәмийнаты болған мүлкке қаратыў ҳаққында талап билдирилген жағдайларда берилиўи.
Суд буйрығын бериў ҳаққындағы арза судқа жазба түрде, судлаўға тийислиликтиң улыўма қағыйдалары бойынша бериледи. Ол кредитор яки ониң ўәкили тәрепинен имзаланады.
Суд буйрығын бериў ҳаққындағы арзада:
-арза берилип атырған судтың аты;
-кредитордың, қарыздардың аты (фамилиясы, исми, әкесиниң аты), жайласқан жери (почта мәнзили) яки жасаў орны;
-кредитордың нызамшылыққа тийкарланған талабы;
-талапқа тийкар болған жағдайлар ҳәм оларды тастыйықлаўшы дәлиллер;
-өндирилетуғын сумманың есап-санағы, өндириў қарыздардың миннетлемелери орынланыўының тәмийнаты сыпатында турған көшпели мүлкке қаратылған жағдайда болса, өндирилип атырған көшпели мүлктиң характеристикасы ҳәм төленбеген төлемлер суммасының есап-санағы;
-өндирилип атырған қарыздарлық жүзеге келген дәўир;
-қосымша қылынып атырған ҳүжжетлердиң дизими көрсетилиўи керек.
Кредитор суд буйрығын бериў ҳаққында арза бергенинде қарыздарға усы арзаның көширме нусқасын тапсырыўы шәрт.
Суд буйрығын бериў ҳаққындағы арзаға мәмлекетлик бажы ҳәм почта қәрежетлери белгиленген тәртипте ҳәм муғдарда төленгенлигин, суд буйрығын бериў ҳаққындағы арзаның көширме нусқасы қарыздарға тапсырылғанлығын, ҳәм талапқа тийкар болған жағдайларды тастыйықлаўшы ҳүжжетлер қосымша етилиўи лазым.
Коммуналлық хызметлер ушын ҳақы төлеў бойынша қарыздарлықты өндириў ҳаққында талаплар билдирилгенинде суд буйрығын бериў ҳаққындағы арзаға тутыныўшы менен дүзилген шәртнаманың, қарыздар тән алған қарыз жүзеге келген дәўир көрсетилген қарыз есабының, пеня есапланыўы ҳаққындағы ҳәм тутыныўшыны тийисли коммуникация тармақларынан үзиў ҳаққында ескертиў көрсетилген қарызды өндириў ҳаққындағы талабының, тутыныўшыны тийисли коммуникация тармақларынан үзиў ҳаққындағы ямаса жеткерип бериўди технологиялық ямаса авария резерви дәрежесине шеклеў ҳаққындағы акттиң көширме нусқалари қосымша етилиўи лазым.
Алишер АЯПОВ,
Қарақалпақстан Республикасы судының судьясы