Қарақалпақстан Республикасы судында тараў хызметкерлери ушын нәўбеттеги руўхыйлық сааты өткерилди

Қарақалпақстан Республикасы судында тараў хызметкерлери ушын нәўбеттеги руўхыйлық сааты өткерилди

Бүгин Қарақалпақстан Республикасы судында судья ҳәм суд хызметкерлери, сондай-ақ, Өзбекстан Судьялары Ассоциациясының филиал баслықлары, суд нуранийлериниң қатнасыўында нәўбеттеги руўхыйлық сааты өткерилди. Өзбекстан Судьялар Ассоциациясының баслығы У.Минбоев усы жылдың 14-июль сәнесинде Мәмлекетимиз басшысы Ш.Мирзиёев Президентлик лаўазымына кирисиў салтанатлы мәресимине бағышланған Олий Мажлис палаталарының қоспа мәжилисинде баянат жасап, «Халқымыздың жоқары исенимин ақлаў, ерискен жетискенликлеримизди жаңа, еледе үлкен нәтийжелер менен беккемлеў-баслы мақсетимиз» деп билдирген пикирлеринен тәсирленип және руўхланып, суд органлары системасынад әдил судлаўды тәмийинлеў бағдарындағы жумыслардың бүгинги көриниси қандай қәлиплескени ҳәм өзгерислер қашаннан басланғаны ҳаққында  «Реформалардың руўхы ҳәм даңқы жамийетимиздиң жаңа келбети ушын тийкар болмақта» деген мақала жазып, ол Жаңа Өзбекстан газетасының 2023-жыл 18-июль күнги №141-санында жәрияланған еди. Руўхыйлық саатының да тийкарғы баслы темасы мине усы мақаланың мазмун-мәниси ҳәм әҳмийетине бағышланды.

Бул мақаланың мазмуны ҳәм әҳмийети бойынша Қарақалпақстан Республикасы судының пуқаралық ислери бойынша судлаў коллегиясының судьясы Н.Абдакимов баянат жасады.  Баянатшы тәрепинен атап өтилгениндей, мақалада елимизде мәжбүрий мийнетке шек қойылып, усы мәжбүрий мийнет ақыбетинде пахта териминде бир қанша майып балалардың туўылғанлығы, бул ҳалат ғәрезсизликтен кейин ҳәм жақынға шекем даўам етип келгенлиги ҳаққында да айтып ѳтилип, турмыста болып атырған реформалардың мазмун-мәнисин терең аңлап, қәдирине жетиўимиз кереклиги ҳаққында айтылған.

Бул мақаланың және бир әҳмийетли тәрепи, Ѳзбекстан Республикасы Президентиниң судьялар менен ушырасыўынан соң кѳплеген ѳзгерислердиң жүз бергенлиги, атап айтқанда судьялардың материаллық тәмийнатынан баслап, шаңарағындағы тынышлығы, жеке қәўипсизлигине де итибар қаратылғанлығы, судья ҳәм суд хызметкерлериниң материаллық тәмийнатының жақсыланғанлығы, Судьялар жоқарғы кеңесиниң шѳлкемлестирилгенлиги, 6,5 жыл даўамында 4.874 шахсқа ақлаў ҳүкими шығарылып, 22.923 шахс суд залынан азат етилгенлиги, ҳәкимшилик судларының шѳлкемлестирилгенлиги нәтийжесинде пуқаралар мәплерине зыян жеткериўши нызамсыз ҳүжжетлердиң бийкар етилгенлиги, 20202 жылда Ѳзбекстан БМШниң инсан ҳуқықлары кеңесине ағза болғанлығы ҳәм елимиздиң диний еркинлик бойынша «Айрықша гүзетиўдеги мәмлекетлер дизими»нен шығарылғанлығы, 2017-2021 жылларда тиккелей Президентимиз пәрманы менен 5,5 мыңға жақын судланғанларға кешириў актиниң қолланғанлығы ҳаққында айтып ѳтилген.

            Соны да айтып ѳтиўимиз лазым, мақалада усы жылдың 30 апрель күни улыўма халықлық референдум тийкарында қабыл етилген жаңа редакциядағы Конституция бир қанша нормалар менен толтырылып, инсан-ҳуқық еркинликлери қорғалғанлығы, мәселен, 28-статьясында егер шахстың өзиниң айыбын мойынлағанлығы оған қарсы бирден-бир дәлил болса, ол айыпкер деп табылыўы ямаса жазаға тартылыўы мүмкин емеслиги, гүманланыўшы, айыпланыўшы ямаса судланыўшы өзиниң айыпсызлығын дәлиллеўи шәрт емес ҳәм қәлеген ўақытта үнсизлик сақлаў ҳуқықынан пайдаланыўы мүмкинлигиниң белгиленгенлиги, сондай-ақ, ҳәмледар ямаса баласы барлығы себепли ҳаялларды жумысқа қабыл етиўден бас тартыў, жумыстан босатыў ҳәм олардың ис ҳақысын кемейтиў қадаған етилгенлиги ҳаққында атап ѳтилген.

            Жуўмақластырып айтқанда Ѳзбекстан Республикасына мийнет сиңген юрист Убайдулла Қурбонович Мингбоевтың бул мақаласы елимиздеги барлық судья ҳәм суд хызметкерлеринде, қала берсе халқымыздың кеўилинде терең ҳәм тәсирли ой қалдырады десек асыра айтқан болмаймыз.

Исбилерменлик искерлигин ҳәм бәсеки орталығын жәнеде раўажландырыў, тутыныўшылар ҳуқықларын исенимли қорғаў бойынша нызамшылықтағы жаңалықлар

Соңғы жылларда мәмлекетимизде исбилерменлик искерлигин ҳәм бәсеки орталығын жәнеде раўажландырыўға, тутыныўшылар ҳуқықларының исенимли қорғалыўын тәмийинлеўге ҳәмде исбилерменлик субъектлерин ҳәр тәреплеме қоллап-қуўатлаўға қаратылған кең көлемли реформалар әмелге асырылмақта.

Соның менен бирге, бәсеки орталығын раўажландырыў ҳәм тутыныўшылар ҳуқықларын қорғаў, исбилерменлик субъектлерине мәмлекет тәрепинен берилген ҳәмде өз мүддетинде қайтарылмаған кредит қаржыларын өндириў мәселелерине байланыслы даўалар, арзалар ҳәм шығымлар менен судларға мүрәжат етиў ўақтында тийисли мәмлекетлик уйымларды мәмлекетлик бажыдан азат етиў зәрүраты пайда болды.
Сонлықтан, Өзбекстан Республикасының 2023 жыл 13 июль күнги ӨРН-855-санлы Нызамына тийкар Өзбекстан Республикасының «Мәмлекетлик бажы ҳаққында»ғы Нызамына өзгерис ҳәм қосымшалар киритилди.

Атап айтқанда, Өзбекстан Республикасының «Мәмлекетлик бажы ҳаққында»ғы Нызамының 8-статьясы биринши бөлиминиң 29-бәнти, 9-статьясы биринши бөлиминиң 9-бәнти, 10-статьясы биринши бөлиминиң 10-1(прим)-бәнти жаңа редакцияда баян етилип, оған көре Өзбекстан Республикасы Бәсекини раўажландырыў ҳәм тутыныўшылар ҳуқықларын қорғаў комитети ҳәмде оның аймақлық органлары өз ўәкиллигине жүклетилген ўәкилликлерине муўапық судларға көрип шығыў ушын берилетуғын даўалар, арзалар ҳәм шағымлар бойынша мәмлекетлик бажыдан азат етилди.

Буннан тысқары, Нызамның 8-статьясы биринши бөлими 44-бәнт пенен, 9-статьясы биринши бөлими 28-бәнт пенен, 10-статьясы биринши бөлими 18-бәнт пенен толықтырылып, оған көре Өзбекстан Республикасы Экономика ҳәм қаржы министрлиги жанындағы Исбилерменлик искерлигин қоллап-қуўатлаў мәмлекетлик қоры өз ҳуқықлары ҳәмде нызамлы мәплерин қорғаў бойынша арзалар ҳәм шағымлар менен судқа мүрәжат етиўде мәмлекетлик бажыдан азат етилди.

Бул мәмлекетлик бажыдан азат етилиўи нәтийжесинде мәмлекетлик органларға судларға мүрәжат етиў ушын ажыратылған мәмлекетлик бажы төлеминен үнемленген қаржыларды исбилерменликти раўажландырыў, исбилерменлик субъектлериниң ҳәм тутыныўшылардың ҳуқықлары жәнеде исенимли қорғалыўын тәмийинлеў ушын бағдарлаўға хызмет етиўине имкәният жаратылды.

Спартак Ниязов,

Қарақалпақстан Республикасы суды судьясы 

«ANTIKORRUPSIYA» телеграм каналында Хожели районындағы 21-санлы мектеп директорының суд тәрепинен жумысқа тикленгенлиги ҳаққында жәрияланған мүрәжат бойынша

«ANTIKORRUPSIYA» телеграм каналында Хожели районындағы 21-санлы мектеп директорының суд тәрепинен жумысқа тикленгенлиги ҳаққында жәрияланған мүрәжат (https://t.me/antikorruz/11715) бойынша

Анықланыўынша, пуқаралық ислери бойынша Нөкис районлараралық судыныӊ 2023-жыл 29-май күнги шешиўши қарары менен даўагер П.А.ның жуўапкер Қарақалпақстан Республикасы Халық билимлендириў министрлигине қарата жумысқа тиклеў ҳаққындағы даўа арзасы қанаатландырылып, П.А.ны Хожели районы 21-санлы улыўма билимлендириў мектеби директоры лаўазымына тиклеў белгиленген.

Ҳәзирги күнде суд қарары үстинен тәреплердиң ҳеш биринен апелляциялық шағым яки прокурор протест келтирилмегенлиги себепли судтың шешиўши қарары нызамлы күшине кирген ҳәм орынлаўға қаратылған.
Судтың қарарында көрсетилиўинше, даўагердиң даўа талапларының суд тәрепинен қанаатландырылыўына П.А.ның ҳақыйқатта жумысын таслап кетиў қәлеўи ҳәм нийети болмастан, оның жумыстан шығыў хақкындағы арза жазыўы ҳәм келисим хатты имзалаўы интернетте тарқаған мағлыўмат пенен байланыслы тәризде жумыс бериўши қыстаўы менен алынған ҳәм бул жағдайлар суд додалаўында өз тастыйығын тапқанлығы тийкар болған. Сол себепли мүрәжатта келтирилген «пуқара 15 күнде арзасын қайтарып алыў бойынша арза жазбаса, ол жумысқа тикленбейди, пуқаралар билген нәрсени «Әдил суд билмейма?» деген астарлы сораўлар, суд қарары менен таныспаған шахс тәрепинен қойылған тийкарсыз гүман есапланады.

Соның менен бирге, Өзбекстан Республикасы Пуқаралық процессуаллық кодексиниң 383-статьясы, 1-бөлимине тийкар, суд қарарынан наразы тәреп яки прокурор апелляциялық шағым бериў мүддетин тиклеў ҳаққындағы илтимаснамасын қосқан ҳалда, Өзбекстан Республикасы Пуқаралық процессуаллық кодексиниң 383, 384-387-статьялары талапларын орынлаған ҳалда суд шешиўши қарары үстинен апелляциялық шағым (протест) менен пуқаралық ислери бойынша Нөкис районлараралық суды арқалы Қарақалпақстан Республикасы судына мүрәжат етиў ҳуқықына ийе екенлиги мәлим етиледи.

Шәртнама түсиниги ҳәм шәртлери, оны өзгертиў ҳәм бийкар етиў тәртиби  

Еки яки бир неше шахстың пуқаралық ҳуқықлары ҳәм миннетлемелерин белгилеў, өзгертиў яки бийкар етиўге қаратылған  өз-ара келисимлер шәртнама деп аталады. Пуқаралық ҳукықый шәртнама, тийкарынан, мүлкий қатнасықларды рәсмийлестириў ушын дүзиледи. Айрым жағдайларда шәртнама мүлкий ҳукық ҳәм миннетлемелерди де рәсмийлестиреди. Бул-әдебият, пән ҳәм көркем өнер шығармаларды жаратыў тараўындағы дөретиўшилик искерлиги менен байланыслы шәртнамалар болып, мысалы, баспа шәртнамасы, сахна шәртнамасы, кино-сценарий ҳәм басқа шәртнамалар ушын  арналған. Бундай шәртнамалар тәреплердиң мүлкий ҳуқық ҳәм миннетлемелерин, атап айтқанда авторлық ҳақы ҳаққындағы шәртлер ҳәм орынлаў мүддетлерин бузғанлық ушын жуўапкерлик белгилемей, бәлки мулкий емес ҳуқықларды яки аноним тәризде шығарыўшы яки шығарма текстине өзгертиў киргизиўге рухсат бериў-бермеслик  сыяқлы мулкий емес ҳуқықларды белгилейди.

Шәртнамалар өз өзгешелигине көре төмендеги түрлерге бөлинеди. Шәртнама онда қатнасып атырған тәреплер ортасындағы ҳуқық ҳәм миннетлемердиң өз-ара бөлиниўине қарап бир ҳәм еки тәреплеме шәртнамаға бөлинеди. Бир тәреплеме шәртнамада қатнасып атырған тәреплердиң биринде ҳеш қандай миннетлеме болмай, тек ҳуқықы болса, екинши тәрепте тек миннетлеме болады. Мәселен, қарыз шәртнамасында қарыздар алған пул суммасын өз ўақтында қарыз бериўшиге қайтарыўға мәжбүр болса, қарыз бериўши қарызға берген пул суммасын талап етиў ҳуқықына ийе. Еки тәреплеме шәртнамада болса ҳәр еки тәреп ҳәм ҳукыққа, ҳәм миннетлемеге ийе болады. Бундай шәртнамаға алды-сатты шәтнамасын мысал етип келтириў мүмкин. Бул шәртнамаға көре, сатыўшы сатылған заттың баҳасын талап етиў ҳуқықына ийе болып, сатылған затты алыўшыға тапсырыўға мәжбүр, алыўшы болса алып атырған заттың баҳасын төлеўи зәрүр болып, сатып алынған затты талап етип алыўға ҳақылы.

Шәртнаманың шәртлери тәреплердиң қалёўи менен белгиленеди. Шәртнаманың дүзилиўи Пуқаралық кодексиниң 364-статьясында көрсетилгендей, егер тәреплер ортасында шәртнаманың барлық әҳмийетли шәртлери жүзесинен усындай жағдайларда талап етилетуғын формада келисимге ерисилген болса, шәртнама дүзилген есапланады.

Шәртнаманың улыўма тәртибинде дүзилиўи еки дәўир менен белгиленеди: биринши дәўир-шәртнама дүзиўге усыныс етиў дәўири, ол оферта, шәртнама дүзиўге усыныс етиўши болса, оферент, деп аталады. Екинши дәўир-шәртнама дүзиў ҳаққындағы усынысты қабыл етиў, бул акцепт ҳәм усынысты қабыл етиўши болса, акцептант деп айтылады. Шәртнаманы дүзиў ушын тәреплер келисиминиң өзи жетерли емес. Бул келисим тийисли формада рәсмийлестирилген болыўы шәрт. Шәртнамалардың формасы Пукаралық кодексиниң 366-статьясында белгиленген қағыйдаларға муўапық болыўы шәрт, оған көре, егер нызамда белгили түрдеги шәртнамалар ушын мәлим бир форма белгилеп қойылған болмаса, шәртнама питимлер дүзиў ушын нәзерде тутылған ҳәр қандай формада дүзилиўи мүмкин. Нотариал тастыйықланыўы яки мәмлекетлик дизимнен өткизилиўи шәрт болған шәртнама нотариал тастыйықланған яки дизимнен өткизилген ўақыттан баслап, нотариал тастыйықланыўы ҳәм дизимнен өткизилиўи зәрүр болғанда болса-шәртнама дизимнен өткизилген ўақыттан баслап дүзилген есапланады. Егер Пуқаралық кодекси яки басқа нызамларға муўапық шәртнама дүзиўи мәжүрий болған тәреп оны дүзиўден бас тартса, екинши тәреп оны шәртнама дүзиўге мәжбүр етиў талабы менен судқа мүрәжат етиўге ҳақлы. Шәртнама дүзиўден тийкарсыз бас тартқан тәреп усы себепли жеткизилген зыянды басқа тәрепке төлеўи керек.

Улыўма қағыйдаға көре шәртнама тәреплердиң келисимине муўапық өзгертилиўи ҳәм бийкар етилиўи мүмкин. Тәреплердиң бириниң талабы менен шәртнама суд тәрепинен тек екинши тәреп шәртнаманы айтарлықтай  рәўиште бузса; Пуқаралық кодекси, басқа нызам ҳәм шәртнамада нәзерде тутылған басқа жағдайларда. Тәреплердиң бириниң шәртнаманы бузыўы екиши тәрепке ол шәртнама дүзиўде умит етиўге ҳақлы болған нәрселерден көп дәрежеде айрылатуғын етип зыян жеткизиўи шәртнаманы айтарлықтай бузыў есапланады. Бир тәреп шәртнаманы орынлаўдан толық яки қысман бас тартып, нызам яки тәреплердиң келисиминде буған жол қойса, шәртнама тийислилигинше бийкар етилген ҳәм өзгертилген есапланады.

Бир тәренп шәртнаманы өзгертиў яки бийкар етиў ҳаққындағы усынысқа екинши тәрептен бас тартыў ҳаққында жуўап алғаннан кейин ғана яки усыныста көрсетилген ямаса нызамда яки шәртнамада белгиленген мүддетте, бундай мүддет болмағанда болса отыз күнлик мүддетте жуўап алмағаннан кейин, шәртнаманы өзгертиў яки бийкар етиў ҳаққында талапты судқа усыныўы мүмкин. Егер нызамда яки тәреплердиң келисиминде басқаша тәртип белгилеп қойылған болмаса, тәреплер шәртнама өзгертилгенге шекем яки бийкар етилгенге шекем миннетлеме бойынша өзлери орынлаған нәрселерди қайтарып бериўди талап етиўге ҳақылы емес.

Саодат Қайыпназарова,

Қарақалпақстан Республикасы суды судьясы                                          

Газ труба урылары жазаланды

«Қыңыр истиң қыйығы қырық жылдан кейин де шығады» дегениндей 9 (тоғыз) адамнан ибарат уйымласқан жынайый топар ағзалары бирнеше ай даўамында Республикамыздың турли аймақларындағы аўыллық орынлардағы газ трубаларын урлық жолы менен кесип, Нөкис қаласындағы темир-металл сатып алыўшыларына арзан баҳада турақлы сатып келген.

Дәслеп жынайый топар ағзалары өз ара алдыннан тил бириктирип, 2021-жыл октябрь айы басында “Ҳудудгаз” АЖ “Ҳудудгаз Қарақалпақстан” газ тәмийнаты филиалына тийисли болған Нөкис районы “Кердер” АПЖ Кердер аўылы аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 13.125.000 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 150 метр газ-трубаларын жасырын түрде талан-тараж еткен. Бул иси аңсат питкеннен кейин, уйымласқан жынайый топар ағзалары 2021-жыл октябрь айы ишинде саат 03:00 лерде Тахтакөпир районы “Жаңадарья” АПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 40.000 сум, жәми баҳасы 8.400.000 сум болған Д-114 мм өлшемдеги 210 метр газ-трубаларын 2021-жыл ноябрь айында саат 03:00 лерде Нөкис районы “Кердер” АПЖ Қызыл-уй аўылы аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 26.337.500 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 301 метр газ-трубаларын, Қараөзек районы “Бердах” АПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 13.737.500 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 157 метр газ-трубаларын, тәкраран 2021-жыл ноябрь айы орталарында саат 03:00 лерде Шоманай районы “Сарманбайкөл” АПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 13.125.000 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 150 метр газ-трубаларын жасырын түрде талан-тараж еткен.

Буннан басқа, өзлериниң жынайый ис ҳәрекетлерин тәкрарлап 2021-жыл 18-ноябрь күни саат 04:00 лерде пуқаралар Нөкис районы “Ақтерек” МПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 12.783.000 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 146,1 метр газ-трубаларын жасырын түрде талан-тараж еткен.

Солай етип, бул уйымласқан жынайый топар ɵзлериниң жынайы ис ҳəрекетлери менен ϴзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 169-статьясы 3-бɵлими “а” бәнтинде кɵрсетилген жынаятты ислеген. Бул жынаятшылардың қылмыслары әшкар болып, олар нызам алдында жуўап берди. Бул жынаят иси жынаят ислери бойынша Нөкис районы суды тәрепинен ашық суд мәжилисинде көрип шығылды.

Суд ҳүкими менен бул жынаятшылар Өзбекстан Республикасы Жынаят кодекси 169-статьясы 3-бɵлиминиң “а” бәнтинде көрсетилген жынаятты ислегенликте айыплы деп табылып, қамақ пенен байланыслы еркинен айырыў жазасы тайынланды.

А.Сейтанов,
Жынаят ислери бойынша Нөкис районы суды баслығы

Жеңил жол менен пул табаман деп…

Шоманайлы П.Ж ҳеш қандай пайдалы мийнет пенен шуғылланбастан, алдын  Өзбекстан Республикасы жынаят кодексиниң 118, 119-статьялары менен жынайый жуўапкершиликке тартылып, он жылдан аслам ўақыт қамақта жаза өтеп келген болса да, өзине буннан дурыс жуўмақ шығармастан, жеңил жол менен пул табыўды ойлап өзи жасап атырған үйин «зийнехана»ға айландырады. П.Ж өзиниң алдыннан танысы болған Р.Т ға  П.Г менен үйинде жынысый қатнаста болыўы ушын шәраят жаратып береди. Бул хызмети есесине П.Ж 100 000 сум пул алады. Келисилген ўақытта алдыннан буйыртпа берген танысы Р.Т қызы П.Г менен П.Жның үйине келеди, олар биргеликте азырақ арақ ишип, Р.Т өз жумысын питкериў ушын П.Ждан алдыннан таярлап қойылған хананы сорап кирип кетеди, исин питкерип келип үй ийесине 100 000 сум пул берип, және қалған арақты ишип, мәсликти даўам етип отырғанда тийисли ҳуқық қорғаў уйымлары хызметкерлери тәрепинен айғақлы затлар менен усланды.

Бул жынаят иси жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды тәрепинен Шоманай районы кәсип-ѳнер мектеби мәжилислер залында, кѳшпели ашық суд мәжилисинде көрип шығылды.

Суд, судланыўшы ҳәм гүўалардың кѳрсетпелерин еситип, жынаят иси ҳүжжетлерин үйренип шығып, исте топланған дәлиллерге баҳа берип, төмендегише ҳүким етти. Судланыўшы П.Ж Ѳзбекстан Республикаси Жынаят Кодексиниң 131-статьясы 2-бѳлими менен айыплы деп табылып, оған2 (еки) жыл мүддетке азатлықты шеклеў жазасы тайынланды.

Және жынаят жолын таңлаған П.Ж бул сапары ислеген қылмысына жараса тийисли жазасын алды. Солай екен, жеңил жол менен табылған ақша ҳеш қашан адамға жақсылық алып келмейтуғынын ядтан шығармаў тийис.

Расул Назаров,

жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды баслығы

Судтың ҳүкими өзгериссиз қалдырылды

Судтың ҳүкими бойынша 1981-жылы туўылған, жоқары мағлыўматлы, С.Ю. “Хожели дийқан базары” жуўапкершилиги шекленген жәмийетиниң  баслығы болып ислеп, Өзбекстан Республикасы Президентиниң 2019-жыл 6-сентябрьдеги “Саўда ҳәм хызмет көрсетиў тараўындағы есап-санақлар системасына заманагөй мәлимлеме технологияларын енгизиў ҳәм усы тараўда жәмийетлик қадағалаўды күшейтиў илажлары ҳаққында”ғы пәрманының 5-бәнтинде қарыйдарларға төлем терминалының чеги менен бирге онлайн-НКМ ямаса вертуал касса чегин бериў шәртлиги нәзерде тутылған болса да, усы талапларға әмел етпестен  саўда ҳәм хызмет көрсетиў және қадағалаў-касса машиналары, нызам ҳүжжетлеринде нәзерде тутылған жағдайларда болса онлайн  қадағалаў-касса машиналары, ямаса вертуал кассаларды қолланыў тәртибин бузып, жәмийет тәрепинен терминал арқалы  2021-жылда ҳәм 2022-жылдың январь-март  айларында көрсетилген хызметлерге толық онлайн қадағалаў касса машиналарының чеги берилместен, банк филиалына терминал арқалы тапсырылған. 2021-жылда 262.120.688.8 сум ҳәм 2022-жылдың январь-март айларында 22.643.282.6 сум жәми 284.763.951 сумлық көрсетилген хызметлерге онлайн  қадағалаў-касса машиналарының чегин берместен, жүдә көп муғдардағы баҳада саўда ҳәм хызмет көрсетиў қағыйдаларын бузған.

Журналистлерге итибар

Бүгин Қарақалпақстан Республикасы судында 27-июнь Баспасөз ҳәм ғалаба хабар қураллары хызметкерлери күни мүнәсибети менен байрам илажы шөлкемлестирилди. Оған елимизде суд-ҳуқық тараўында ерисилип атырған әмелий нәтийжелерди, соның ишинде әдил судлаў, инсан ҳуқық ҳәм нызамлы мәплерин исенимли қорғаў бағдарында Қарақалпақстан Республикасы судлары тәрепинен әмелге асырылып атырған жумысларды кең жамийетшиликке қалыс жеткериўде белсенди болған, судлар менен биргеликте тығыз жумыс алып барып атырған журналистлер мирәт етилди.

Иләжды Қарақалпақстан Республикасы суды баслығы К.Тарихов кирис сөзи менен ашып, барлық журналистлерди кәсиплик байрамы менен шын журектен қутлықлады. «-Дөретиўши инсанлар, әсиресе, журналистлер жүз берип атырған ўақыя ҳәдийселерге терең көз бенен қарап, оны өз турмысы ҳәм өмири менен байланыстырып сәўлелендиретуғын пидайы инсанлар, жүреги толып тасып туратуғын адамлар. Жаңа Өзбекстан тымсалы мысалындағы жаңа Қарақалпақстандағы өзгшерис ҳәм жаңаланыўларды кең жарытыўда, елимиздеги абадан турмысты тәмийинлеў жолында мәмлекет басқарыўы ҳәм халық ортасындағы тығыз байланысты мине усы тараў ўәкиллериниң пидайы хызметлери, мийнетлери тымсалында көремиз»-деп Қарақалпақстан Республикасы судының баслығы журналистлердиң пидайы мийнетлерине жоқары баҳа берди.

Буннан соң, Қарақалпақтан Республикасы ҳәкимшилик судының баслығы А.Нурлипесов сөзге шығып, кейинги жылларда ғалаба хабар қуралларына, сөз еркинлиги, ашықлық сиясатына айрықша итибардың күшейгенлигиниң айқын бир мысалы сыпатында мәмлекетимизде еки мыңға жақын ғалаба хабар қураллары жумыс алып барып атырғанлығын айрықша мақтаныш етти.

Буннан соң, журналистлерге байрам саўғалары тапсырылды. Өз нәўбетинде, өзлерине көрсетилип атырған иззет-ҳүрметтен кеўиллери толып-тасқан журналистлер суд басшыларына миннетдаршылық билдирер екен, алдағы ўақытлары әдил судлаўды әмелге асырыў бағдарында, халықтың судларға болған исенимин арттырыў жолында еледе тығыз бирге ислесетуғынлығын билдирди.

Кɵшпели суд мǝжилисинде 15 шахс жазадан шǝртли рǝўиште азат етилди

Жынаят ислери бойынша Хожели районы суды баслығы И.Алланиязов тǝрепинен Хожели районы «Шағалакɵл» мәкан пуқаралар жыйыны аймағында кɵшпели суд мǝжилиси ɵткерилди.

Онда илгери жынаят ислеп, Хожели районы Ишки ислер бөлими ЖҚХ Пробация топары қадағалаўында болып суд тәрепинен тайынланған жазаны өтеп атырған 15 шахс мийнетке ҳадал мүнәсибетте болғаны, руўхан дүзелгени, жынайый қылмысының ақыбетин терең аңлап жетип, әмелде пушайман болғанлықлары мүнәсибети менен шәртли рәўиште азат етилди.

Соның менен бирге кɵшпели суд мǝжилиси қатнасыўшыларына жүз берип атырған жынаятшылық ҳǝм ҳукықбузарлық жағдайлары бойынша мағлыўматлар айтылып, олардың келип шығыў себеплери ҳǝм алдын алыў бағдарында ҳуқықый түсиниклер берилди.

Жазадан мүддетиден алдын шǝртли рǝўиште азат етилди

Жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды баслығы Р.Назаров тǝрепинен райондағы “Моншақлы” мәкан пуқаралар жыйыны имаратында, көшпели ашық суд мәжилиси өткерилди.

Онда Өзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 122-статьясы 2-бөлими менен судланған О.З. ға тайынланған дүзетиў ислери жазасының өтелмеген мүддетинен бурын Өзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 73-статьясына тийкар шәртли түрде азат етиў ҳаққындағы Шоманай районы Ишки ислер бөлиминиң усынысы ис материаллары менен көрип шығылды.

Көшпели суд мǝжилисинде илгери жынаят ислеп, Шоманай районы шки ислер бөлими Пробация топары қадағалаўында болып суд тәрепинен тайынланған жазаны өтеп атырған бул шахстың, мийнетке ҳадал мүнәсибетте болғаны, руўхый жақтан дүзелгени, жынайый қылмысының ақыбетин терең аңлап жетип, әмелде пушайман болғанлығы итибарға алынып, тайынланған жазадан мүддетинен алдын шәртли рәўиште азат етилди.

Соның менен бирге, судья тәрепинен О.З.ға жазаның өтелмеген бөлеги дәўиринде қастан жаңа жынаят ислесе, суд оған Өзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 60-статьясында көрсетилген қағыйдаларға муўапық жаза тайынланыўын түсиндирди.

Кɵшпели суд мǝжилисинде қатнасыўшыларға намысқа тийиў, бийзарылық сыяқлы жынаятлардың келип шығыў себеплери ҳǝм олардың алдын алыў бағдарында ҳуқықый түсиник берип ɵтилди.

Р.Назаров,

Жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды баслығы