MÚLKTI KONFISKACIYA ETIW TÁRTIBI
Múlk huqıqı shaxstıń ózine tiyisli múlkke óz qálewi menen hám óz máplerin gózlep iyelik etiw, onnan paydalanıw hám onı basqarıw, sonday-aq óziniń menshik huqıqın kim tárepinen bolsa da, hár qanday buzılıwdı saplastırıwdı talap etiw huqıqınan ibarat. Múlk huqıqı múddetsiz bolıp, múlk qol qatılmas hám nızam menen qorǵaladı.
Múlk iyesiniń mal-múlkin alıp qoyıwǵa, sonday-aq onıń huqıqların sheklewge tek nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda ǵana jol qoyıladı.
Sonday-aq, nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda hám tártipte múlk iyesiniń minnetlemeleri boyınsha óndiriw usı múlkke qaratılǵan jaǵdayda, sonday-aq, nacionalizaciyalaw, rekviziciyalaw hám konfiskaciyalaw tártibinde jol qoyıladı.
Nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda mal-múlk sudtıń qararına muwapıq jınayat yamasa basqa huqıqbuzarlıq islegeni ushın haqı tólemesten múlk iyesinen alıp qoyılıwı yaǵnıy konfiskaciya etiliwi múmkin.
Mámleket dáramatına ótkeriletuǵın múlkti alıp qoyıw, esapqa alıw, saqlaw, bahalaw hám satıw, sonday-aq, onı joq etiw Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 2009-jıl 15-iyuldegi 200-sanlı qararı menen tastıyıqlanǵan «Mámleket dáramatına ótkeriletuǵın múlkti alıp qoyıw, satıw yamasa joq etiw tártibi haqqında»ǵı Reje tiykarında ámelge asırıladı.
Múlkti alıp qoyıw haqqındaǵı materiallar nızamshılıqta belgilengen tártipte hám múddetlerde múlkti mámleket dáramatına ótkeriw yaki onı joq etiw haqqında qarar qabıl etiwshi tiyisli sudqa yaki uyımǵa beriliwi kerek. Bunda materialǵa mal-múlkti alıp qoyıw haqqındaǵı bayanlama, mal-múlkti saqlaw ushın qabıl etiw- tapsırıw akti, avtomototransport quralı yamasa kóshpes múlkin mámleket dáramatına ótkeriwde – kózden ótkeriw akti, 20 hám onnan kóp jıl paydalanılǵan avtomototransport quralın kózden ótkeriw aktine Ózbekstan Respublikası Ishki isler ministrligi Jol háreketi qáwipsizligi mámleketlik xızmeti uyımınıń avtomototransport quralınıń paydalanıwǵa jaramlılıǵı haqqındaǵı juwmaǵı, ekspertiza ótkeriw ushın bólekler hám úlgiler alıw haqqındaǵı akt, múlktiń tutınıw, paydalanıw yamasa qayta islew ushın jaramlılıǵı yamasa jaramsızlıǵı boyınsha ekspert juwmaǵı, májbúriy sertifikatlastırılıwı kerek bolǵan ónimge muwapıqlıq sertifikatı, múlkti bahalaw haqqındaǵı juwmaq yamasa múlkti bahalaw haqqındaǵı akt, sondy-aq, bazalıq esaplaw muǵdarınıń eki júz esesi hám onnan artıq muǵdarına teń bolǵan múlk boyınsha qosımsha túrde súwretke alıw materialları, bar bolǵanda bolsa video súwretke alıw materialları da qosımsha etiledi.
Múlkti mámleket dáramatına ótkeriw yamasa onı joq etip taslaw haqqında qarar qabıl etken sud yamasa basqa organ óz qararında ekspertiza ótkeriwde (sertifikaciyalawda) alınǵan hám qaytarılǵan bólekler hám úlgiler sanın kórsetken halda mámleket dáramatına ótkeriletuǵın yamasa joq etiletuǵın múlktiń bahası hám muǵdarın kórsetedi.
Múlkti mámleket dáramatına ótkeriw yamasa onı joq etip taslaw haqqında qarar qabıl etken sud yamasa organ ózi shıǵarǵan tiyisli qarar kúshke kirgeninen keyingi kúnnen keshikpey orınlaw hújjetin orınlaw ushın tiyisli Byuro organına jiberedi.
Wákillikli uyımnıń kúshke kirgen qararı, sonday-aq, múlkti mámleket dáramatına ótkeriw yamasa múlkti joq etiw haqqındaǵı kúshke kirgen sud qararı tiykarında sud tárepinen beriletuǵın orınlaw xatı orınlaw hújjeti esaplanadı.
Sud yamasa wákillikli uyımnıń orınlaw hújjetine usı Rejege tiykar joqarıda atap ótilgen, orınlawdı júrgiziw ushın zárúr bolǵan hújjetler qosımsha etiledi.
Múlkti satıwdan túsken pul qarjılarınıń mámleket dáramatına tolıq hám óz waqtında túsiwin qadaǵalaw, sonday-aq, mámleketlik uyımlarǵa biypul berilgen múlkti esapqa alıw salıq uyımları tárepinen ámelge asırıladı.
Múlkti alıp qoyıw, mámleket múlkine ótkeriw yamasa olardı joq etiw, bahalaw (qayta bahalaw) hám de satıw wákilligi berilgen, alınǵan pul qarjılarınıń Ózbekstan Respublikası Mámleketlik byudjetine tolıq hám óz waqtında ótkeriliwin támiyinlewshi mámleketlik basqarıw, qadaǵalaw uyımları hám lawazımlı shaxslardıń iskerliginiń nızamlılıǵı ústinen qadaǵalawdı Ózbekstan Respublikası Bas prokurorı hám oǵan boysınıwshı prokurorlar tárepinen ámelge asırıladı.
Reje talaplarınıń buzılıwınıń hár bir jaǵdayı boyınsha prokuratura uyımları jazanıń sózsiz ekenligin támiyinleydi hám nızamda názerde tutılǵan jınayıy juwapkershilikke shekemgi juwapkershilik ilájların kóredi.
Rejeniń talapları buzılǵanlıǵı ushın ayıplı bolǵan shaxslar nızamshılıqta belgilengen tártipte juwapker boladı.
Spartak Niyazov,
Nókis rayonlar aralıq ekonomikalıq sudı baslıǵı