WAQTÍNDA QAYTARÍLMAǴAN QARÍZDARLÍQ ÓNDIRILDI

Beruniy rayonlar aralıq sudınıń usı jıl 29-apreldegi qararı menen qarızdar “Amudaryotex” juwapkershiligi sheklengen jámiyetinen óndiriwshi akcionerlik-kommerciyalıq “Agrobank”tiń Ámiwdárya rayonlıq bóliminiń paydasına 12 milliard 311 million 18 mıń sumnan aslam kredit qarızın óndiriw belgilendi.

Májbúriy orınlaw byurosı Ámiwdárya rayonlıq bólimi tárepinen qarızdar juwapkershiligi sheklengen jámiyetine hújjet talabın orınlaw ushın 15 kúnlik ıqtıyarıy múddet berildi. Usı múddet ishinde kestege muwapıq kredit óz waqtında qaytarılmadı. Nátiyjede orınlaw hújjeti talabı orınlanbaǵanlıǵı ushın banktiń esap betine elektron inkasso qoyıldı hám barlıq esap betleri bánt etildi. Usınıń nátiyjesinde óndiriliwi tiyis bolǵan qarızdarlıq tolıq óndirilip, sudtıń qararı ámelde orınlandı.

SUD HÚJJETLERIN ORÍNLAWDAǴÍ MASHQALALAR HÁM OLARDÍ SAPLASTÍRÍW MÁSELELERI DODALANDÍ

Qaraqalpaqstan Respublikası sudında sudyalar hám Májbúriy orınlaw byurosı Qaraqalpaqstan Respublikası basqarmasınıń juwapker xızmetkerleri, byuronıń qalalıq hám rayonlıq bólimleri baslıqlarınıń qatnasıwında “Sud hújjetleriniń orınlanıwın bunnan bılay da jaqsılaw, orınlaw barısında júzege kelip atırǵan mashqalalar hám olardı saplastırıw máseleleri” atamasında qospa májilis bolıp ótti.

Májilisti Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń baslıǵı K.Tarixov kiris sóz benen ashıp, mámleketimizde sud hújjetleri hám basqa uyımlardıń hújjetlerin orınlaw sisteması jıldan-jılǵa jetilistirilip atırǵanlıǵın, sudlar Májbúriy orınlaw byurosı menen birgelikte sud qararlarınıń orınlanıwın támiyinlep, puqara hám mákemelerdiń huqıqları menen nızamlı máplerin isenimli qorǵaw boyınsha keń kólemli ilajlar ámelge asırılıp atırǵanlıǵın atap ótti.

Sud hújjetleriniń orınlawın óz múddetinde hám tolıq orınlawǵa erisiw maqsetinde, usı tarawda ele ámelge asırılıwı tiyis bolǵan bir qatar jumıslar, sheshimin kútip turǵan mashqalalardıń bar ekenligi, olardı saplastırıw máselelerin keń túrde dodalap, tiyisli wazıypalardı belgilep alıw lazımlıǵına itibar qaratıldı.

Bayanatshılardıń atap ótkenindey, ayırım sud hám Májbúriy orınlaw byuroları arasında birge islesiw jeterli dárejede jolǵa qoyılmaǵanlıǵı sebepli sud qararlarınıń orınlawı sezilerli dárejede kemeyip ketken. Jumısshı topar tárepinen úyreniwler nátiyjesinde, Májbúriy orınlaw byuroları is júrgiziwindegi qaldıq orınlaw hújjetleri boyınsha sudlar hám rayonlar kesiminde orınlaw kórsetkishi tómen jaǵdayda ekenligi sınǵa alındı.

“Sud hújjetleri hám basqa uyımlardıń hújjetlerin orınlaw haqqında”ǵı Ózbekstan Respublikasınıń Nızamında bul boyınsha nızamshılıq tiykarları anıq kórsetip berilgen. Atap aytqanda, usı Nızamnıń 3-statyasında orınlaw uyımları hám onıń wákillikleri kórsetilgen bolıp, oǵan bola sud hújjetleri hám basqa uyımlardıń hújjetlerin májbúriy orınlaw Ózbekstan Respublikası Bas prokuraturası janındaǵı Májbúriy orınlay byurosı uyımlarınıń mámleketlik orınlawshılarına júklenip, olardıń wákillikleri usı Nızam hám basqa nızamshılıq hújjetleri menen belgilenedi.

Sonday-aq, usı Nızamnıń 30-statyasında májbúriy orınlaw múddetleri kórsetilgen. Sudyalar tárepinen áyne sud hújjetleri orınlanıwın támiyinlewde jol qoyılıp atırǵan múddet buzılıw jaǵdayları hám onda ushırasıp atırǵan mashqalalar taraw qánigeleri menen birgelikte keń túrde talqılanıp, aldaǵı waqıtları bul baǵdarda tıǵız birge islesiw boyınsha anıq wazıypalar belgilendi.

SUD QARARLARÍ ORÍNLANÍWÍ MENEN ÁHMIYETLI

Ózbekstan Respublikası Joqarǵı sudı tárepinen Májbúriy orınlaw byurosı menen birgelikte sud hújjetlerin orınlaw barısında júzege kelip atırǵan mashqalalar hám olardı saplastırıw boyınsha usı jıldıń 24 iyun kúni ótkerilgen qospa jıynalıs bayanlamasınıń orınlanıwı hámde Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudı baslıǵı menen Májbúriy orınlaw byurosı Qaraqalpaqstan Respublikası basqarması baslıǵı tárepinen tastıyıqlanǵan Rejege muwapıq Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudları sudyaları hámde Májbúriy orınlaw byurosı Qaraqalpaqstan Respublikası qala (rayon) bólimleri mámleketlik orınlawshıları menen ushırasıwlar ótkerilmekte.

Ushırasıwda mámleketimizde sud hújjetleri hám basqa uyımlar hújjetlerin orınlaw sisteması jıldan-jılǵa rawajlanıp atırǵanlıǵı, Joqarǵı sud hám Májbúriy orınlaw byurosı wákillikleri sheńberinde birge islesiw jolǵa qoyılıp, sud qararları orınlanıwı támiyinlenip, puqara hám shólkemlerdiń huqıqları hám nızamlı máplerin isenimli qorǵaw boyınsha keń kólemli is-ilájlar sistemalı túrde ámelge asırılıp atırılǵanlıǵı sóz etildi.

Sonday-aq, sud hújjetleriniń orınlanıwı óz múddetinde hám tolıq orınlanıwına erisiw maqsetinde, usı tarawda ele ámelge asırılıwı lazım bolǵan qatar isler, unamlı sheshimin kútip turǵan mashqalalar da bar ekenligi ayrıqsha toqtap ótildi.

Ótkerilgen ushırasıwlarda aldaǵı waqıtta hár bir sud qararı orınlanıwınıń sózsiz támiyinleniwi, bul arqalı puqaralar hám yuridikalıq shaxslardıń artıqsha aweregershiliginiń aldın alıwı tiyis ekenligi atap ótildi.

A.NURLIPESOV,

Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudı baslıǵı 

SUD HÚJJETI ORÍNLAWÍ MENEN ÁHMIYETLI

Májbúriy orınlaw byurosı Xójeli rayonı bóliminde Nókis rayonlararalıq ekonomikalıq sudınıń baslıǵı S.Niyazov ham usı sudtıń sudyası G.Arzievanıń qatnasıwında taraw wákilleri menen ushırasıw ótkerildi. Onda baslı másele sud hújjetleriniń orınlanıwın jedellestiriw máselelerine qaratıldı.

Ózbekstan Respublikası Joqarǵı sudınıń hám Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń Prezidiumınıń arnawlı qararları tiykarında islep shıǵılǵan Nókis rayonlar aralıq ekonomikalıq sudınıń 2024-jıl 04-yanvar kúngi is rejesiniń orınlanıwın támiyinlew maqsetinde Nókis rayonlar aralıq ekonmikalıq sudı tárepinen 2018-2023-jıllar hám 2024-jıldıń birinshi yarımı dawamında Májbúriy orınlaw byuro organlarına jiberilgen orınlaw hújjetleri úyrenip shıǵılǵanda búgingi kunde Májbúriy orınlaw byurosı Xójeli rayonı bólimi is júritiwinde jámi 241.287.813,45 sumlıq 60 dana orınlaw hújjetlerinıń orınlanbay atırılǵanlıǵı málim boldı. «Sud hújjetleri hám basqa organlar hújjetlerin orınlaw haqqında»ǵı Ózbekstan Respublikasınıń nızamında sud hújjetleri hám basqa organlar hújjetlerin orınlaw boyınsha nızamshılıq tiykarları anıq kórsetip berilgen. Atap aytqanda, usı nızamnıń 3-statyasında orınlaw organları hám onıń wákillikleri kórsetilgen bolıp, oǵan bola sud hújjetleri hám basqa organlar hújjetlerin májbúriy orınlaw Ózbekstan Respublikası Bas prokuraturası janındaǵı májbúriy orınlay byurosı organlarınıń mámleketlik orınlawshılarına jukletiledi, olardıń wákillikleri usı Nızam hám basqa nızamshılıq hújjetleri menen belgilenedi.

Sonday-aq, usı Nızamnıń 30-statyasında májbúriy orınlaw múddetleri kórsetilgen. Sudyalar tárepinen áyne sud hújjetleri orınlarınıwın támiyinlewde jol qoyılıp atırǵan múddet buzılıw jaǵdayları hám bunda ushırasıp atırǵan mashqalalar taraw qánigeleri menen birgelikte keń turde talqılandı. Aldaǵı waqıtları bul baǵdarda tıǵız birge islesiw boyınsha anıq strategiyalıq wazıypalar belgilendi.

QARIZDAR ÁKE 105 MILLION SUM ALIMENT PULIN TÓLEDI

Puqaralıq isleri boyınsha Ámiwdárya rayonı sudınıń 2017-jıl 30-iyundaǵı orınlaw hújjeti tiykarında óndiriwshi A.S. nıń paydasına eki perzentiniń támiynatı ushın qarızdar K.B.dan hár aydaǵı jámi dáramatınıń 1/3 bólegi muǵdarında aliment óndiriw belgilendi.

Bul hújjet boyınsha Májbúriy orınlaw byurosınıń Ámiwdárya rayonlıq bólimi mámleketlik orınlawshıları tárepinen orınlaw háreketine kirisildi. Aliment pulları óz waqtında tólep barılmaǵanlıǵı sebepli onıń qarızdarlıǵı 105 million sumnan asıp ketti. Usı sebepli, qarızdar ákege hákimshilik protokol rásmiylestirilip, toplanǵan hújjetler sudqa jiberildi. Qarızdardıń atındaǵı 2019-jılı shıǵarılǵan “Nexia-3” markalı avtomashina tiyisli tártipte xatlawǵa alınıp, járiyma maydanına qoyıldı.

Usınıń nátiyjesinde qarızdar áke K.B. jámi 105 million 240 mıń sum aliment pulın tólep berdi.

KORRUPCIYA:OǴAN QARSÍ GÚRESIWDE HUQÍQÍY HÚJJETLERDIŃ ÁHMIYETI

2022-2026-jıllarǵa belgilengen «Jańa Ózbekstannıń rawajlanıw strategiyası»na muwapıq mámleketimizde ádillik hám nızam ústinligi principlerin rawajlanıwdıń eń tiykarǵı hám zárúr shártine aylandırıw áhmiyetli baǵdarlardıń biri bolıp tabıladı.

Usı baǵdardı ámelge asırıw maqsetinde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2023-jıl 11-sentyabr kúni «Ózbekstan -2030» strategiyası haqqında»ǵı Parmanı imzalandı. Onda jámiyetimizde ádillik hám nızam ústinligin támiyinlewde eń aldı menen korrupciyalıq illetlerdi saplastırıw sistemasınıń nátiyjeliligin asırıw, mámleketimizde korrupciyaǵa qarsı gúresiw jumısların dawam ettiriw lazımlıǵı atap ótilgen.

Usı orında «korrupciya» túsinigine toqtap óteyik. Korrupciya – shaxstıń óz lawazımı yaki xızmetinen jeke máplerin gózlep materiallıq yaki materiallıq emes payda alıw maqsetinde nızamǵa qarsı paydalanıwı, sonday-aq bunday paydanı nızamǵa qarsı usınıs etiw.

Aytıp ótiw kerek, keyingi jıllarda mámleketimizde korrupciyaǵa qarsı gúresiw tarawında áhmiyetli huqıqıy reformalar ámelge asırılmaqta. Mámleketimiz basshısınıń nızamshılıq baslaması menen Ózbekstan Respublikası «Korrupciyaǵa qarsı gúresiw haqqında»ǵı Nızamı Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi Nızamshılıq palatası tárepinen 2016-jıl 24-noyabrde qabıl etildi.

Nızam korrupciyaǵa qarsı gúresiw tarawındaǵı birden-bir mámleket siyasatınıń maqsetli hám sistemalı jolǵa qoyılıwına huqıqıy negiz jarattı.

Juwmaqlastırıp aytqanda, mámleketimizdiń erkin hám abat turmısına saya salıwshı korrupciyaǵa qarsı jánede jedel gúresiw talap etiledi. Bul baǵdardaǵı reformalardan tiykarǵı maqset elimizde jasap atırǵan hár bir puqaranıń huqıq hám erkinliklerin tolıq támiyinlew hám demokratiyalıq huquqıy mámleketti qurıwdan ibarat.

Zulfiya BABADJANOVA,
Qaraqalpaqstan Respublikası sudı sudyası