SUD MÁJILISLERINDE ARALÍQTAN TURÍP QATNASÍWDÍŃ HUQÍQÍY TIYKARLARÍ BELGILENBEKTE
Sońǵı jıllarda mámleketimizde sud iskerligin sanlastırıw boyınsha ámelge asırılǵan reformalar puqaralardıń óz huqıqları menen máplerin qorǵaw boyınsha sudlarǵa múrájat etiwin liberallastırıw, ulıwma ádil sudlawǵa erisiw dárejesin arttırıw, sonday-aq, sudlar iskerliginiń ashıq-aydınlıǵın támiyinlew imkaniyatın jarattı.
Nátiyjede arza beriw, iste aralıqtan turıp qatnasıw, sud hújjetlerin alıw hám islerdiń kóriliwi haqqında maǵlıwmat alıw sıyaqlı xızmetler Ózbekstan Respublikası Joqarǵı sudınıń interaktiv xızmetler portalı arqalı elektron túrde ámelge asırılmaqta.
Sonıń menen birge, videokonferenciya baylanıs rejiminde ótkeriletuǵın sud májilislerinde mobil videokonferenciya baylanıs sistemasınan paydalanıwdıń huqıqıy tiykarların jaratıw arqalı processuallıq nızamshılıqtı jetilistiriw zárúrligi payda boldı.
Sonlıqtan, processuallıq nızamshılıqtı jetilistiriw maqsetinde 2025-jıl 11-mart kúni Ózbekstan Respublikasınıń «Xalıqqa sud dodalawlarında aralıqtan qatnasıw ushın jánede qolaylı sharayatlar jaratılıwı múnásebeti menen Ózbekstan Respublikasınıń ayırım nızam hújjetlerine ózgeris hám qosımshalar kiritiw haqqında»ǵı ÓRN-1047-sanlı Nızamı qabıl etildi hám 2025-jıl 12-mart kúninen nızamlı kúshine kirdi.
Usı Nızam menen Ózbekstan Respublikasınıń Puqaralıq processuallıq kodeksine, Ekonomikalıq processuallıq kodeksine hám Hákimshilik sud islerin júritiw haqqındaǵı kodeksine xalıqtıń sud dodalawlarında aralıqtan turıp qatnasıwınıń huqıqıy tiykarların jaratıwdı názerde tutatuǵın ózgeris hám qosımshalar kirgizildi.
Atap aytqanda, nızam menen kiritilgen ózgeris hám qosımshalarǵa kóre, iste qatnasıp atırǵan shaxslardıń videokonferenciya baylanıs rejimindegi sud májilisinde qatnasıwın támiyinlew ushın kórsetilgen shaxslardıń jasaw ornı, jaylasqan jeri yamasa turǵan jeri boyınsha tiyisli sudlardıń videokonferenciya baylanıs sistemalarınan yamasa isti kórip atırǵan sudtıń mobil videokonferenciya baylanıs sistemasınan paydalanıwı, videokonferenciya baylanıs rejimindegi sud májilisinde qatnasıwın támiyinlep atırǵan sud iste qatnasıp atırǵan shaxslardıń kelgen-kelmegenligin tekseriwi hám kelgen shaxslardıń shaxsın anıqlawı, videokonferenciya baylanıs rejimindegi sud májilisinde mobil videokonferenciya baylanıs sistemasınan paydalanǵan halda qatnasıp atırǵan shaxslardıń shaxsı isti kórip atırǵan sud tárepinen málimleme texnologiyalarınan paydalanǵan halda anıqlanıwı, videokonferenciya baylanıs rejimindegi sud májilisinde videokonferenciya baylanıs sistemasınan paydalanǵan halda qatnasıp atırǵan gúwalarǵa, ekspertlerge, qánigelerge, awdarmashılarǵa óz huqıqları, minnetlemeleri hám juwapkershiligi túsindiriliwi, sonday-aq gúwanıń antı audio hám videojazıw arqalı jazıp alınıwı hám bul haqqında sud májilisiniń bayanlamasında kórsetiliwi názerde tutılmaqta.
Bul ózgeris hám qosımshalar puqaralardıń, isbilermenlik subektleriniń ádil sudlawǵa erisiw dárejesin bunnan bılay da arttırıwǵa, puqaralardıń, isbilermenlik subektleriniń buzılǵan huqıqları menen erkinlikleri, sonday-aq, nızamlı mápleriniń isenimli qorǵalıwın támiyinlewge xızmet etedi.
Spartak NIYAZOV,
Nókis rayonlar aralıq ekonomikalıq sudı baslıǵı