2024-JILDIŃ BIRINShI YARIM JILLIǴI DAWAMINDA HÁKIMSHILIK SUDLAR TÁREPINEN MÁMLEKETLIK UYIMLAR HÁM SHÓLKEMLER TÁREPINEN SHIǴARILǴAN AYIRIM QARARLAR HAQIYQIY EMES DEP TABILDI  

2024-JILDIŃ BIRINShI YARIM JILLIǴI DAWAMINDA HÁKIMSHILIK SUDLAR TÁREPINEN MÁMLEKETLIK UYIMLAR HÁM SHÓLKEMLER TÁREPINEN SHIǴARILǴAN AYIRIM QARARLAR HAQIYQIY EMES DEP TABILDI  

 

Hár kim óziniń buzılǵan huqıqların hám nızam menen qorǵalatuǵın máplerin qorǵaw ushın hákimshilik sudlarına múrájat etiwge haqlı.

 

Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudları tárepinen mámleketimizde jeke múlktiń isenimli qorǵalıwın támiyinlew, hár qanday múlktiń qol qatılmaslıǵın hám jer qatnasıqların tártipke salıwǵa qaratılǵan sociallıq-ekonomikalıq reformalardı jedel ámelge asırıw, xalıqtıń hám isbilermenlik subektleriniń mámleketke bolǵan isenimin elede bekkemlew, ádil sudlawdı ámelge asırıw, puqaralardıń huqıq hám erkinliklerin qorǵaw baǵdarında bir qansha keń kólemli isler hám ilajler ámelge asırılıp kelinbekte.

 

Atap aytqanda, 2024-jıldıń birinshi yarım jıllıǵı dawamında Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudları tárepinen jámi 450 ǵalabalıq-huqıqıy qatnasıqlardan kelip shıǵatuǵın isler kórilip, sonnan 227 is boyınsha yaǵnıy 50,4 payız arza beriwshilerdiń múrájatleri qanaatlantırılıp, olardıń buzılǵan huqıqları tiklengen bolsa, 163 is boyınsha yaǵnıy 36,2 payız múrájat etiwshilerdiń arzaları qanaatlantırılmastan qaldırılǵan, 15 is yaǵnıy 3,3 payızı kórilmesten qaldırılǵan hám 45 is yaǵnıy 10 payızı óndiristen qısqartılǵan.

 

Usı dáwir dawamında Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudları tárepinen kórip shıǵılǵan 450 islerden 437 yaǵnıy 97,1 payızın mámleketlik uyımları hám shólkemleri, olardıń lawazımlı shaxslarınıń nızamǵa qayshı shıǵarılǵan qararların haqıyqıy emes tabıw hám olardıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı islerdi qurap, sonnan 225 is yaǵnıy 51,5 payızı boyınsha kiritilgen talaplar qanaatlantırılǵan.

 

Sonnan, rayon hám qala hákimleriniń qararların haqıyqıy emes hámde olardıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 63 is kórilip, solardan 15 is yaǵnıy 23,8 payızı boyınsha fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń múrájatleri qanaatlantırılıp, olardıń buzılǵan huqıq hám mápleri tiklengen bolsa, 33 is yaǵnıy 52,4 payız boyınsha usınılǵan talaplar tiykarsız bolǵanlıǵı sebepli arzalar qanaatlandırılmastan qaldırılǵan.

 

Sonday-aq, usı dáwir dawamında Byudjetten tısqarı pensiya fondınıń puqaralarǵa pensiya tayınlaw menen baylanıslı qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 200 is kórilip, solardan 175 is yaǵnıy 87,5 payızı boyınsha puqaralardıń múrájatleri qanaatlantırılıp, olardıń buzılǵan huqıq hám mápleri tiklengen bolsa, 12 is yaǵnıy 6,0 payız boyınsha usınılǵan talaplar tiykarsız bolǵanlıǵı sebepli arzalar qanaatlandırılmastan qaldırılǵan.

 

Bunnan tısqarı, usı dáwir dawamında:

 

Qaraqalpaqstan Respublikası Transport ministrliginiń qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 20 is kórilip, sonnan 5 is yaǵnıy 25 payız múrájat qanaatlantırılǵan;

 

Qaraqalpaqstan Respublikası Mámleketlik salıq basqarması hám rayon (qala) Mámleketlik salıq inspekciyalarınıń shıǵarǵan qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 50 is kórilip, sonnan 12 is yaǵnıy 24 payız múrájatları qanaatlantırılǵan;

 

Májbúriy orınlaw byurosı Qaraqalpaqstan Respublikası basqarması hám rayon (qala) Májbúriy orınlaw byurolarınıń shıǵarǵan qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 41 is kórilip, sonnan 7 is yaǵnıy 17,1 payız múrájatları qanaatlantırılıp, fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń buzılǵan huqıq hám mápleri tiklengen.

 

Sonday-aq, sudlar tárepinen mámleketlik uyımlar hám shólkemler tárepinen qararlar qabıl qılıwda nızam talaplarına jeterli dárejede ámel etpegenlikleri ushın usı túrdegi arzalardı kóriw barısında anıqlanǵan nızam buzılıw jaǵdayları júzesinen olarǵa qarata jámi 228 ayrıqsha uyǵarıwlar shıǵarıldı.

 

Ulıwma alǵanda, mámleketimizde puqaralar hám yuridikalıq shaxslardıń huqıqların nátiyjeli qorǵawda hákimshilik sudlardıń rolin kúsheytiriw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan reformalar belgilengen maqsetlerdiń ámelge asırılıwı hámde insan mápleriniń nátiyjeli qorǵalıwın támiyinlewge xızmet etedi.

 

 

Amir NURLIPESOV,

Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudınıń baslıǵı