Xojeli rayonı “Taskópir” MPJ imáratında kóshpeli sud májilisi ótkerildi

Xojeli rayonı “Taskópir” MPJ imáratında kóshpeli sud májilisi ótkerildi

2022-jıl 27-may kúni jınayat isleri boyınsha Xojeli rayon sudı baslıǵı I.Allaniyazov, Xojeli rayonı “Taskópir” MPJ imaratında kɵshpeli sud májilisin ótkerip materiallıq járdemge mútáj bolgan er jetpegen perzentlerin materiallıq támiyinlewden moyın tawlaǵan shaxslarǵa Ózbekstan Respublikası hákimshilik juwapkershilik haqqındaǵı kodeksiniń 474-statyasında kɵrsetilgen huqıqbuzarlıqtı sádir etkeni ushın hákimshilik qamaq jazaları tayınlandı.

I.Allaniyazov,
jınayat isleri boyınsha Xojeli rayon sudı baslıǵı

Nızamshılıqtaǵı jańa institut jarasqanlıǵı múnásibeti menen hákimshilik juwapkershilikten azat etiw

Jarasqanlıq múnásibeti menen jazadan azat etiw ámeliyatı 2001-jılda jınayat kodeksine 661-statya sıpatında kirgizilgen edi. Bul institut ámeliyatta ózin aqladı hám búgingi kúnde hám nátiyjeli paydalanılıp kelinbekte. Jarasqanlıq institutı engizilgenligi sebepli júdá kóp puqaralar jınayı juwapkershilikten azat etildi hám azat etilmekte. Sonıń menen birge bilip-bilmey jınayat islegen puqaralar nızamshılıqta bul imkaniyattan aqılǵa uǵras paydalanıp, islegen qılmısınan pushayman bolıp, óz-ara jarasıp, durıs juwmaqlar shıǵarıp atır.

Sud statistikası maǵlıwmatları hám de jarasıw haqqındaǵı isler boyınsha sud ámeliyatın úyreniw nátiyjeleri sonı kórsetedi, jınayat nızamshılıǵına usı instituttıń kirgiziliwi jınayı huqıqıy múnásibetlerdi erkinlestiriwdi ámelge asırıwda qural boldı. Usı institut jábirleniwshilerdiń huqıqların isenimli qorǵaw, respublikada sudlanǵanlıq jaǵdayın kemeyttiriw, jınayı juwapkershilikten azat etiw institutınıń keńirek qollanılıwına imkaniyat jaratadı.

Jarasıw institutı jınayı juwapkershilikten azat etiw túri sıpatında shaxstıń aypkerligi máselesin sheshpey turıp jınayat islerin tamamlaw ushın tiykar boladı. Sınawdan unamlı tárepler menen ótken bul ámeliyat endilikte hákimshilik juwapkershilik haqqındaǵı islerge de qollanılıp atır.

2021-jıldıń 30-sentyabr kúni Ózbekstan Respublikası Oliy Májilis Senatınıń májilisinde «Ózbekstan Respublikasınıń Jınayat kodeksine hám de Ózbekstan Respublikasınıń Hákimshilik juwapkershilik haqqındaǵı kodeksine ózgerisler kirgiziw haqqında»ǵı nızamı maqullandı.

«Ózbekstan Respublikasınıń Hákimshilik juwapkershilik haqqındaǵı kodeksine qosımsha hám ózgerisler kirgiziw haqqında»ǵı 720-sanlı Ózbekstan Respublikası Nızamı 2021-jıl 4-oktyabr kúni Ózbekstan Respublikası Prezidenti tárepinen qol qoyıldı. Usı nızamǵa tiykarlanıp Hákimshilik juwapkershilik haqqındaǵı kodeksi 212-statya menen tolıqtırıldı. Bul statya jarasqanlıǵı múnásibeti menen hákimshilik juwapkershilikten azat etiw dep ataladı. Hákimshilik juwapkershilik haqqındaǵı kodekste atı atalǵan jámi 12 statya jarasıw institutına túsetuǵınlıǵı kórsetilgen.

Máselen, Hákimshilik juwapkershilik haqqındaǵı kodekstıń 40-statyası (jala jabıw), 41-statyasında (aqıretlew), 45-statyasında (puqaralardıń jasaw ornı qol qatılmaslıǵın buzıw), 46-statyasında (puqaraǵa ruwhıy yaki materiallıq zıyan jetkeriw múmkin bolǵan maǵlıwmatlardı áshkara etiw), 461– statyasında (jeke ómir qol qatılmaslıǵın buzıw), 52-statyasında (jeńil dene jaraqatın jetkeriw), hám soǵan uqsas hákimshilik huqıqbuzarlıqlardı islengen shaxs, eger ol óz aybına ıqrar bolsa, jábirleniwshi menen jarassa hám jetkerilgen zıyandı saplastırsa, hákimshilik juwapkershilikten azat etiliwi múmkin. Aldın tárepler jarasqan, óz-ara kelisken, zıyanlar qaplanıp, ortada bir-birewine kelispewshilikler qalmaǵan jaǵdaylarda hám sud hákimshilik jazaǵa tartıwǵa májbúr edi.

Sultanmurat Davletmuratov,
Qaraqalpaqstan Respublikası sudı sudyası

Hákimshilik huqıqbuzarlıq haqqındaǵı is boyınsha shıǵarılǵan qarar ústinen shaǵım etiw tártibi hám múddetleri

Ózbekstan Respublikası Hákimshilik juwapkershilik haqqında kodeksiniń 315-statyasına muwapıq, hákimshilik huqıqbuzarlıq haqqındaǵı is boyınsha qarar ústinen joqarı turıwshı organǵa (lawazımlı shaxsqa) yaki jınayat isleri boyınsha rayon (qala) sudına, yaki jınayat isleri boyınsha rayon (qala) sudınıń qararı ústinen bolsa apellyaciya instanciyası sudına shaǵım beriliwi múmkin.

Ekonomikalıq sudtıń qararı ústinen Ózbekstan Respublikası Ekonomikalıq processual kodeksinde belgilengen tártipte, puqaralıq isleri boyınsha sudtıń qararı ústinen Ózbekstan Respublikası puqaralıq processual kodeksinde belgilengen tártipte shaǵım beriliwi múmkin. Shaǵım hákimshilik huqıqbuzarlıq haqqındaǵı is boyınsha qarar qabıl qılǵan organ arqalı yaki tikkeley shaǵım jollanıp atırǵan sudqa beriledi.

Hákimshilik huqıqbuzarlıq haqqındaǵı is boyınsha qarar shıǵarǵan organ (lawazımlı shaxs) shaǵımdı alǵanan soń onı úsh kún ishinde is penen birge shaǵımdı kórip shıǵıw huqıqına iye bolǵan organǵa (lawazımlı shaxsqa) jiberedi.

Hákimshilik huqıqbuzarlıq haqkındaǵı is boyınsha qarar boyınsha shaǵım bergen shaxs mámleketlik bajı tólewden azat etiledi.

Usı kodekstiń 316-statyasına muwapıq, hákimshilik huqıqbuzarlıq haqqındaǵı is boyınsha shıǵarılǵan qarar ústinen usı qarardıń nusxası alınǵan kúnnen baslap on kún ishinde, sudtıń qararı ústinen jigirma kún ishinde shaǵım beriliwi múmkin,

Belgilengen múddetler keshirimli sebepler (nawqaslıq, xızmet saparına yaki shet elge ketkenlik h.t.b sebepler) menen ótkerilip jiberilgen jaǵdayda shaǵımdı kórip shıǵıwǵa wákillikli organ (lawazımlı shaxs) tárepinen qayta tikleniwi múmkin.

Yaǵnıy, qarar ústinen shaǵım beriw múddeti ótkerip jiberilgen jaǵdayda, shaǵım beriwshi tárepinen múddettiń ótkerip jiberiw sebepleri kórsetilip, tastıyıqlawshı hújjetlerin qosqan halda iltimasnama beriliwi tiyis.

Dawletiyar Srajatdinov,

Jınayat isleri boyınsha Taxtakópir rayonı sudı baslıǵı  

Birge islesiw hám maǵlıwmat almasıwdıń jańasha kórinisi

Qaraqalpaqstan Respublikası Bajıxana basqarmasında oqıw-seminar ótkerildi.

Seminarda Qaraqalpaqstan Respublikası sudı sudyası L.Utegenova, Jınayat isleri boyınsha Nókis qalalıq sudınıń baslıǵı Sh.Shamambetov hám basqalar shıǵıp sóylep, elimizde mámleketlik uyımlardıń óz-ara tıǵız birge islesiwin támiyinlew, olardıń elektron tárizinde onlayn waqıt rejiminde maǵlıwmat almasıw bazaların jetilistiriw baǵdarında ámelge asırılıp atırǵan jumıslar tuwralı maǵlıwmatlar berildi.

Atap aytqanda, Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 2021-jıl 8-iyuldegi «Hákimshilik huqıqbuzarlıqlar haqqındaǵı islerdi júrgiziwdiń elektron sistemasın engiziw boyınsha qosımsha ilajlar haqqında»ǵı qararına muwapıq, jumıslardı birden-bir elektron is júrgiziw sisteması arqalı alıp barıw engizildi.

Seminar dawamında hákimshilik huqıqbuzarlıqlar haqqındaǵı is hújjetlerin elektron tárizde rásmiylestiriw hám olardı wákillikke iye bolǵan mámleketlik uyımlarǵa elektron tárizde jiberiw, huqıqbuzarlıqtı islegen shaxs, jábirleniwshi, gúwa hám qalıslar tuwralı maǵlıwmatlardı toplaw, saqlaw hám tallaw, wákillikli uyımlar arasında mákemeleraralıq maǵlıwmat almasıwdıń birden-bir oraylasqan elektron sistemasın júrgiziw, hákimshilik huqıqbuzarlıqlar haqqındaǵı islerdi wákillikli uyımlar tárepinen óz ornında planshet hám kompyuter járdeminde rásmiylestiriw, sonday-aq, hákimshilik bayanlama toltırıw hám jaza qollanıw haqqındaǵı qarardı elektron tárizde rásmiylestiriw tártip-qaǵıydaları boyınsha túsinikler berildi.

Seminar dawamında aldaǵı waqıtları da ashıq-aydınlıq hám jedel ámelge asırıwǵa tiykarlanǵan birge islesiwdi rawajlandırıw boyınsha pikir-usınıslar bildirilip, qatnasıwshılar ózlerin qızıqtırǵan sorawlarǵa juwap aldı.

XABARLANDÍRÍW

2022-jıl 8-iyun kúni Qaraqalpaqstan Respublikası sudı hám Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudınıń basshıları tárepinen kóshpeli qabıllaw ótkeriledi.

Qabıllawda Nókis, Xojeli, Taqıyatas, Kegeyli rayonları hám Nókis qalası puqaralarınıń sud-huqıq tarawına baylanıslı múrájatları tıńlanadı.

Qabıllaw ótkeriletuǵın orın: Nókis rayonındaǵı 15-sanlı balalar muzıka hám kórkem-óner mektebi imaratı.

Qabıllaw waqtı: 8-iyun, saat 10:00 den 13:00 ge shekem

Ózbekstanda neke jası neshe jastan belgilengen?

Házirgi kúnde, Ózbekstan Respublikası Shańaraq kodeksiniń 15-statyasına kóre, neke jası erler hám hayallar ushın 18 jas etip belgilengen.

Kodekstiń aldıńǵı, 2019-jıl 28-avgustke shekem ámelde bolǵan redakciyasında bul norma basqasharaq yaǵnıy, neke jası erler ushın 18 jas, hayallar ushın 17 jas dep belgilengen edi.

Hámmemizge belgi, sońǵı jıllarda mámleketimizde Konstituciyada bekkemlengen halıqaralıq huqıqtıń ulıwma tán alınǵan qaǵıydaları ústinligi principin turmısqa engiziw baǵdarında refomalar kúsheyttirilmekte.

Yaǵnıy, bizdegi aldınǵı norma BMShniń 1989-jıl 20-noyabrdegi “Bala huqıqları haqqında”ǵı Konvenciyasınıń 1-statyasında belgilengen “18 jasqa jetpegen hár qanday insán zatı bala esaplanadı” degen halıqaralıq huqıq qaǵıydasına qayshı keler edi. Al, Ózbekstan bul xalıqaralıq Konvenciyaǵa 1992-jılda qosılǵan.

Sonıń menen birge aldınǵı norma Ózbekstan Respublikası “Bala huqıqlarınıń kepillikleri haqqında”ǵı Nızamında belgilengen bala – “bul on segiz jasqa tolıǵanǵa, (er jetkenge) shekem bolǵan shaxs” dep belgilengen túsinikke de qayshı keler edi.

Sonnan kelip shıqqan halda búgingi kúnde Shańaraq kodeksiniń neke jasına baylanıslı norması halıqaralıq huqıqqa muwapıqlastırılıp, bul saladaǵı milliy nızamıshılıq penen unifikaciyalandı.

Nızamshılıqtaǵı bul ózgerisler keleshek anaları bolǵan hayal-qızlarımızdıń erkinligin támiyinlewde oǵada úlken áhmiyetke iye bolıp tabıladı.

Erkin Uteniyazov,

Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń sudyası 

Neke shártnaması shańaraq bekkemliginiń tiykarı

Shańaraq – jámiyet tiykarı. Shańaraq turmısınıń hámme máseleleri –erli zayıplılar tárepinen óz-ara razılıq tiykarında birgelikte sheshiledi. Shańaraqtı qollap-quwatlaw hám bala máplerin qorǵawǵa qaratılǵan konstituciyalıq normalardıń ámelge asırılıwı bir qatar nızam hám nızamastı hújjetlerinde óz sáwleleniwin tapqan.

Ózbekstan Respublikasında Shańaraq haqqındaǵı nızam hújjetleriniń wazıypaları shańaraqtı bekkemlewden, shańaraq múnásebetlerin óz-ara muhabbat, isenim hám húrmet, birlik, bir-birine járdem beriw hámde shańaraq aldında onıń bárshe aǵzalarınıń juwapkershiligi sezimi tiykarında qurıwdan, kimnińdur shańaraq máselelerine ózbasımshalıq penen aralasıwına jol qoymaslıqtan, shańaraq aǵzaları óz huqıqların tosqınlıqsız ámelge asırıwın hámde bul huqıqlardıń qorǵalıwın támiyinlewden ibarat.

Tillekke qarsı házirgi kúnde puqaralıq isleri boyınsha sudlarda kórilip atırǵan islerdiń basım kópshiligin erli-zayplılardıń nekeden ajırasıw haqqındaǵı isler quramaqta. Hámmemizge belgili shańaraq múnásebetlerinen kelip shıǵatuǵın dawlar derlik barlıq jaǵdayda da biri-birinen kelip shıǵatuǵın basqada dawlar menen baylanısıp ketedi. Yaǵnıy, ajırasqan jaǵdayda erli zayıplılar ortasındaǵı ulıwma múlklerdi bóliw, hár biriniń shaxsıy múlklerin yaki balalardıń múlklerin alıp beriw, ortada perzentlerdiń kimniń tárbiyasında qalıwı máselesi, erli-zayıplılardıń óz-ara hám balalar ushın támiyinat óndiriw máseleleri h.t.b.

Usınday shańaraq múnásebetlerinen kelip shıǵatuǵın hám kópshilik jaǵdaylarda tek ǵana sud arqalı sheshiletuǵın tartıslardıń bir bul erli-zayıplardıń ortasındaǵı múlkiy dawlar bolıp tabıladı.

Puqaralarımız arasında bul saladaǵı múnásebetlerdi tártiplestiriwde nızamshılıqta belgilengen huqıqıy mexanizmlerden tuwrı paydalanılmastan, ózi bolarlıqqa salıw elede dawam etpekte.

Máselen, Ózbekstan Respublikası Shańaraq kodeksiniń 6-babı «Erli-zayıplılardıń mal-múlkiniń shártnamalıq tártibi» deb atalıp, bunda erli-zayplılır ortasında neke shártnamasın dúziw tártip-qaǵıydaları belgilep berilgen.

Yaǵnıy, nekeleniwshi shaxslardıń yaki er hám hayaldıń nekede bolǵan dáwirde hám (yaki) er hám hayal nekeden ajırasqan jaǵdayda olardıń múlkiy huqıq hámde májbúriyatların belgilewshi kelisimi neke shártnaması dep esaplanadı.

Neke shártnaması neke mámleketlik dizimge alınǵanǵa shekem de, sonday-aq neke dáwirinde de dúziliwi múmkin. Neke mámleketlik dizimge alınǵanǵa shekem dúzilgen neke shártnaması neke mámleketlik dizmige alınǵan kúnnen baslap kúshke kiredi.

Neke shártnaması jazba túrde dúziledi hám notarial tártipte tastıyqlanıwı lazım. Erli-zayıplı neke shártnamasına kóre birgeliktegi ulıwmalıq múlktiń nızamda belgilengen (usı Kodekstiń 23-st.) tártibin ózgertiriwge, er hám hayaldıń bárshe mal-múlkine, onıń ayırım túrlerine yamasa er hám hayaldan hár biriniń mal-múlkine qarata birgeliktegi, úlesli yaki óz aldına iyelik qılıw tártibin ornatıwǵa haqılı.

Neke shártnaması er hám hayaldıń bar bolǵan mal-múlkine qarata da, keleshektegi mal-múlkine qarata da dúziliwi múmkin.

Er hám hayal neke shártnamasında ózara materiallıq támiyinat beriw, shańaraq qárejetlerin kóteriw, bir-biriniń dáramatında qatnasıw, basqa shaxslar menen múlkiy shártnamalar dúziw, birgelikte isbilermenlik iskerligi menen shuǵıllanıw boyınsha óz huqıq hám májbúriyatların belgilep alıwǵa, nekeden ajıralǵanda er hám hayaldan hár birine beriletuǵın múlkti anıqlap alıwǵa, sonday-aq neke shártnamasına er hám hayaldıń múlkiy múnásebetlerine tiyisli basqa qaǵıydalar kiritiwge haqılı.

Neke shártnamasında názerde tutılǵan huqıq hám májbúriyatlar belgili múddet penen shekleniwi yaki belgili jaǵdaylardıń júzega keliwi yamasa kelmesligine baylanıslı qılıp qoyılıwı múmkin.

Neke shártnaması erli-zayıplınıń huqıq uqıplılıǵı yaki háreket uqıplılıǵı, olardıń óz huqıqların qorǵaw ushın sudqa múrájat qılıw huqıqların sheklewdi, erli-zayıplı ortasındaǵı jeke múlkiy emes múnásebetlerdi, erli-zayıplınıń balalarǵa qarata bolǵan huqıq hám májbúriyatların tártipke salıwdı, miynetke jaramsız támiyinat alıwǵa mútáj er yaki hayaldıń huqıqın sheklewshi qaǵıydalardı, er hám hayaldan birin óte qolaysız jaǵdayǵa salıp qoyıwshı yamasa shańaraq haqqındaǵı nızam hújjetleriniń normalarına qayshı keliwshi basqa shártlerdi názerde tuta almaydı.

Neke shártnamasın orınlawdan bir tárepleme bas tartıwǵa jol qoyılmaydı. Neke shártnaması erli-zayıplınıń biriniń talabı menen Ózbekstan Respublikası Puqaralıq kodeksinde belgilengen tiykarlarda hám tártiplerde sudtıń qararı menen ózgertiliwi yamasa biykar etiliwi múmkin.

Neke múnásebetleri tamamlanǵan waqıttan baslap neke shártnamasınıń ámel etiwi de tamamlanadı. Neke shártnamasında neke tamamlanǵannan keyingi waqıt ushın názerde tutılǵan májbúriyatlar bul jaǵdaylardan tısqarı.

Neke shártnaması tómendegi jaǵdaylarda haqıyqıy emes dep tabıladı. Neke shártnaması sud tárepinen Ózbekstan Respublikası Puqaralıq kodeksinde názerde tutılǵan tiykarlar boyınsha tolıq yamasa qısman haqıyqıy emes dep tabılıwı múmkin. Neke shártnaması erli-zayıplınıń nızam menen belgilengen huqıqı hám erkinliklerin buzsa sud erli-zayıplınıń biriniń talabına tiykar neke shártnamsın tolıq yamasa qısman haqıyqıy emes dep tabıwı múmkin. Erli-zayıplılar nızamda jol qoyılatuǵın barlıq múlkiy shártnamalıq múnásebetlerge óz-ara kirisiwge haqılı, erli-zayıplınıń ortalarında dúzilgen, olardıń biriniń huqıqların sheklewge qaratılǵan kelisimler haqıyqıy dep esaplanbaydı.

Juwmaqalap aytqanda erli-zayıplılar ortasında neke shártnamasınıń dúziliwi, olardıń óz-ara hám shańaraqtıń basqa aǵzaları (erli-zayıptıń ata-anaları)nıń ortasında keleshekte júzege keliwi múmkin bolǵan kóplegen tartıslardıń, óz huqıq hám minnetlemeleriniń ámelge asıwın talap etiw boyınsha áweregershiliklerdiń aldın alǵan bolar edi dep qalamız.

Erkin Uteniyazov,

Qaraqalpaqstan Respublikası sudı sudyası           

DÍQQAT TAŃLAW

Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń kadrlar rezervine tańlaw járiyalanadı.

Tańlawda joqarı yuridikalıq maǵlıwmatqa, qániygeligi boyınsha 2 jıllıq úzliksiz miynet stajına, sonnan rayon (qala), rayonlararalıq sudlarda 1 jıllıq miynet stajına iye bolǵan Ózbekstan Respublikası puqaraları qatnasıwı múmkin.

Tańlawda qatnasıwdı qálewshiler 2022-jıl 03-iyun kúni saat 16:00 ge shekem Qaraqalpaqstan Respublikası sudına arza menen tɵmendegi hújjetlerdi qosımsha etken halda múrájaat etiwi múmkin:

– talabannıń obektivkası hám jaqın tuwısqanları haqqında maǵlıwmatnama;

– diplomnıń nusqası (sırt elde oqıǵanlıǵı haqqındaǵı diplomǵa, diplom tán alınǵanlıǵı hám nostrifikaciya etilgenligin tastıyıqlawshı gúwalıq);

– talabannıń pasport nusqası;

– miynet dáptershesi nusqası.

Tańlawda Ózbekstan Respublikası Joqarǵı sudınıń veb-saytına jaylastırılǵan sorawlardan paydalanıladı: http://sud.uz/attestaciya-savollari

Baylanıs ushın telefon nomeri: (55) 102-40-42 (129)

Elektron pochta mánzili: qrs.kadr@sud.uz

Tańlawdı ótkeriw waqtı haqqında qosımsha xabar etiledi.

Mánzil: Nókis qalası, I.Karimov kɵshesi 122-jay

Maǵlıwmat ushın: Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń sudya aǵa járdemshisi (Ózbekstan Respublikası Sudyalar joqarǵı mektebinde oqıwda bolǵanlıǵı ushın waqtınsha vakant) lawazımı vakant.

Nekeden ajıratıw haqqındaǵı arza qanaatlandırılmastan qaldırıldı

Shańaraq muqaddes dárgay. Ata-babalarımız ázelden shańaraqtı usılay qadirlep, onda perzentlerdiń dúnyaǵa kelip, áwladlar dawamlılıǵınıń bekkem qorǵanı sıpatında qádirlep kelgen. Shańaraqta áke basshı, ana bolsa onıń orınbasarı, perzentleri mine usı shańaraqtıń bekkemligin hám awızbirshiligin támiyinlewde áhmiyetli rol tutadı.

Malika menen Manas (atları ózgertilgen) 2008-jılı jaqsı niyetler menen bir kópshikke bas qoyıp, turmıs quradı. Bul eki jas jubaydıń muxabbattıń qúdiretinen júrekleri sháwkildep, turmıs mashqalasınan, onıń awır júginen awlaq baxıtlı kúnleri óte basladı. Sol arada 2009-jılı birinshi idiraldı perzenti Qıyas tuwıladı, bunnan soń 2012-jılı Madina, 2018-jılı Jádiger dúnyaǵa keledi. Hár bir perzenti dúnyaǵa kelgende ózinde joq sheksiz quwanıshqa bólengen Manastıń keyin ala minezide ózgerip, óz erk-ıqrarına kúshi jetpey ishiwshilikke berilip ketedi.

«Bir kún urıs-jánjel bolǵan úyden qırq kún bereket kóteriledi» degenindey Manas iship kelip úyde urıs shıǵaratuǵın, hátte kishkene balalarına bolıwına qaramastan Malikaǵa qol kóteretuǵın ádet shıǵardı. Kúnler usılay óte berdi. Endi ózine bolǵan muxabbattıń sóngenin, jáne minezleride bara-bara bir-birine tuwrı kelmey úyde urıstıń kóbeyip ketkenin, Manastıń da ózgermesligin túsingen Malika jánjelli kúnlerdiń birinde úsh balasın ertip tórkinke ketip qaladı.

Bul arada Manasta qılǵan qılmısınan shın kewilden pushayman bolıp, bala-shaǵasın úyine alıp qaytıwdıń ilajın tappay araq penen joldas bolıp júre beredi. Bunnan Malikanıń ábden arı kelip, hátte perzentleri de kúyewiniń kózine kórinbegenine ashıwlanıp, ajırasıw ushın sudqa arza menen múrájat etedi.

Puqaralıq isleri boyınsha Nókis rayonlararalıq sudı tárepinen 2021-jıl iyul ayında eki jastı nekeden ajıratıw boyınsha is kórip shıǵılıp, sud táreplerdiń pikirlerin tıńlap, olardı turmıstan ajıratıp, úsh balanı tiri jetim etiw ushın jeterli dáliyller keltirilmegen dep esaplap, Malikanıń dawa arzasın qanaatlandırmastan qaldıradı. Sud shańaraqtı jarasıwǵa shaqırdı. Sonda da, Malika óz pikirinen qaytpay jáne Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń puqaralıq isleri boyınsha sudlaw kollegiyasına puqaralıq isleri boyınsha Nókis rayonlararalıq sudı 2021 jıl 24 iyuldaǵı biyligin biykar etiwdi sorap apellyaciyalıq shaǵımın keltiredi. Bul is ashıq sud májlisinde kórip shıǵılıp, kollegiya aǵzaları da talapkerdiń hám wákildiń túsindirmelerin tıńlap, apellyaciyalıq shaǵımda keltirilgen wájlerdi is hújjetleri menen birgelikte úyrenip hám dodalap, birinshi instanciya sudınıń biyligin ózgerissiz, apellyaciyalıq shaǵımdı qanaatlandırmastan qaldırıwdı lazım taptı.

Sebebi, is boyınsha anıqlanǵan halatlarǵa qaraǵanda, tárepler 2008-jıl may ayında turmıs qurǵan, 2009-jıl Qaraózek rayonı PHAJ bólimi arqalı nızamlı nekeden ótken. Ortalarında 2009-jılı, 2012-jılı hám 2018-jılı tuwılǵan perzentleri bar. Tárepler óz-ara kelispewshilikler sebepli 2020-jıl mart ayınan baslap bólek jasap atırǵan.

Ózbekstan Respublikası Shańaraq kodeksiniń 41-statyasına kóre, eger sud er hám hayaldıń bunnan bılay birgelikte jasawına hám shańaraqtı saqlap qalıwǵa múmkinshiligi joq dep tapsa, olardı nekeden ajıratadı.

Sonday-aq, Ózbekstan Respublikası Joqarǵı Sudı Plenumınıń «Sudlar tárepinen nekeden ajıratıw menen baylanıslı isler boyınsha nızamshılıqtı qollaw ámeliyatı haqkında»ǵı 2011-jıl 20-iyul kúngi 6-sanlı qararınıń 14-bánti, 1-xatbasına kóre, nekeden ajıratıw menen baylanıslı isler boyınsha nızamlı hám tiykarlı biylik qabıl etiliwi ushın sud istiń haqıyqıy jaǵdayların hár tárepleme, tolıq hám qalıs tekserip shıǵıwı, sonday-aq erli-zayıp ortasındaǵı óz-ara múnásebetler jaǵdayın, nekeden ajıratıw máselesi qoyılıwına tiykar bolǵan sebepler, erli-zayıp ortasındaǵı kelispewshiliktiń anıq sebeplerin anıqlawı shárt. Sol maqsetlerde, sud isti eki tárep qatnasıwında kóriwi lazım, usı Qarardıń 16-bántine kóre, nekeden ajıratıw haqqındaǵı talap, tek ǵana erli-zayıp bunnan bılay birge jasawlarınıń hám shańaraq pútkilley buzılǵanlıǵı sebepli onı saqlap qalıwdıń iláji joqlıǵı anıqlanǵan halda ǵana qanaatlandırılıwı lazım. Turmısta keshetuǵın waqtınshalıq kelispewshilikler hám kútilmegen sebeplerge kóre erli-zayıp ortasında kelip shıqqan qarama-qarsılıqlar, sonday-aq erli-zayıplınıń birewi yaki hár ekewiniń tiykarlı wájler keltirmegen halda neke múnásebetlerin dawam ettiriwdi qálemesligi nekeden ajıratıw ushın jeterli tiykar bola almaydı. Nekeden ajıratıwǵa tiykarlar bolmaǵanda, sud dawanı qanaatlandırmastan qaldıradı.

Birinshi instanciya sudı tárepinen talapker Malikanıń nekeden ajıratıwǵa tiykarlı wájler keltirmegen halda neke múnásebetlerin dawam ettiriwdi qálemesligi nekeden ajıratıw ushın jeterli tiykar bola almaytuǵınlıǵı, qala berse juwapker Manasta perzentlerin tiri jetim bolıwın qálemeytuǵınlıǵı, jarasıwdı qáleytuǵınlıǵı hám shańaraǵın saqlap qalıw ushın háreket etetuǵınlıǵı itibarǵa alınıp dawa arzanı qanaatlandırmastan qaldırıw haqqında durıs juwmaqqa kelingen, dep kollegiya esaplap, birinshi instanciya sudı biyligin ózgerissiz qaldırıwdı lazım taptı.

Abatbay Ayapov,
Qaraqalpaqstan Respublikası sudı sudyası

Ózgeler múlkin urlıq jolı menen talan-taraj etiw jınayatı

Qanlıkól rayonındaǵı «Xalq bank» AKB Qanlıkól filiali imaratında, “Huqıqbuzarlıqlar profilaktikası kúni” sheńberinde jınayatshılıq hám huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıw ham ozgeler múlkiniń talan-taraj etiw menen baylanıslı jınayattıń isleniwi hám sebepshi shárayatlar boyınsha bank xızmetkerleri menen ushırasıw bolıp ótti.

Ushırasıwǵa Jınayat isleri boyınsha Qanlıkól rayon sudı baslıǵı E.Abibullaev, Qanlıkol rayonı prokuror járdemshisi B.Embergenov hám bank xızmetkerleri qatnastı. Onda joqarıda atap ótilgen máseleler hám sol jınayatlardıń aldın alıw boyınsha belgilengen is-ilájlar haqqında taraw qánigeleri keńnen túsinikler hám májilis qatnasıwshıları ózleri qızıqtırǵan sorawlarına juwap aldı.