Ekonomikalıq sudlarda ápiwayılastırılǵan is júrgiziw tártibine kirgizilgen ózgerisler
Dawa summası kem bolǵan dawlar boyınsha islerdi tezlik penen kórip shıǵıw hám sud hújjetiniń orınlanıwın tez támiyinlew maqsetinde Ózbekstan Respublikasınıń 2019-jıl 20-marttaǵı ÓRN-531-sanlı Nızamı menen Ózbekstan Respublikasınıń Ekonomikalıq processual kodeksi «Ápiwayılastırılǵan tártipte is júrgiziw» degen atamadaǵı 231 –bap penen toltırılıp, oǵan kóre eger dawanıń bahası yuridik shaxslarǵa qarata-bazalıq esaplaw muǵdarınıń jigirma esesinen, jeke tártiptegi isbilermenlerge bolsa- bes esesinen aspasa, dawa arzalar boyınsha isler ápiwayılastırılǵan is júrgiziw tártibinde tártibinde kórip shıǵılıwı belgilendi.
Ápiwayılastırılǵan is júritiw tártibinde kórip shıǵılatuǵın is boyınsha dawa arzası Ekonomikalıq processual kodeksiniń 149-statyasında názerde tutılǵan talaplarǵa muwapıq bolıwı, bunday dawa arzalarǵa Ekonomikalıq processual kodeksiniń 151-statyasında názerde tutılǵan hújjetler menen birgelikte dawa arzasınıń hám qosımsha qılınıp atırǵan hújjetlerdiń juwapkerge tapsırılǵanlıǵı haqqındaǵı dáliller qosımsha etiliwi, yaǵnıy, dawagerdiń dawa arzası juwapkerge tapsırılǵanlıǵı málim qılınatuǵın buyırtpa xat arqalı jiberiliwi yaki tilxat alıp tapsırılıwı, eger, dawa arza juwapkerge tapsırılǵanlıǵı málim qılınatuǵın buyırtpa xat arqalı jiberilgen bolsa, dawa arzasına juwapker onı qabıl etip alǵanlıǵın tastıyıqlawshı pochta xabarnaması qosımsha qılınıwı shárt edi.
Ózbekstan Respublikasınıń 2021 jıl 19 sentyabr kúngi ÓRN-716-sanlı Nızamı menen Ekonomikalıq processual kodeksiniń ápiwayılastırılǵan is júrgiziw tártibi menen baylanıslı 155, 2033, 2034,334 –statyalarına qosımsha hám ózgerisler kirgizildi.
Ekonomikalıq processual kodeksiniń 155, 2033-statyalarına kirgizilgen ózgerislerge kóre, bunday dawa arzalar boyınsha dawa arzanıń kóshirmesi juwapkerge tapsırılıwı shárt bolǵan norma shıǵarılıp taslandı. Endilikte, bunday dawalar menen sudqa múrájat etkende, dawager dawa arzanıń nusqası juwapkerge jiberilgenligin tastıyıqlawshı dállilerdi qosımsha qılıwınıń ózi jetkilikli esaplanadı.
Ekonomikalıq processual kodeksiniń 2034-statyasınıń ekinshi bólimine kirgizilgen ózgeriske kóre, juwapker dawa arzası boyınsha jazba pikirin sudqa dawa arzasınıń kóshirme nusqası ózine tapsırılǵan payıttan on bes kúnlik múddette emes, bálki sud tárepinen dawa arzanı óndiriske qabıl qılıw hám is qozǵaw haqqında uyǵarıw shıǵarǵan kúnnen baslap on bes kúnlik múddette tapsırıw huqıqına iye boldı.
Sonday-aq , ápiwayılastırılǵan is júritiw tártibinde kórilgen isler boyınsha hal qılıw qararları ixtiyarıy tártipte orınlanıwı, eger ixtiyarıy tártipte orınlanbaǵan jaǵdayda hal qılıw qararınıń tárepleriniń iltimasnaması boyınsha orınlaw xat beriliwi názerde tutılǵan edi.
Nızam menen Ekonomikalıq processual kodeksiniń 2035-statyasınan ápiwayılastırılǵan is júritiw tártibinde kórilgen isler boyınsha hal qılıw qararları ixtiyarıy tártipte orınlanıwı belgilengen norma shıǵarılıp taslandı hám hal qılıwı qararı sud tárepinen beriletuǵın orınlaw xat tiykarında usı Kodekste belgilengen qaǵıydalarǵa muwapıq májbúriy orınlanıwı haqqındaǵı norma menen toltırıldı.
Sonday-aq, Ekonomikalıq processual kodeksiniń 334-statyasınıń ekinshi bóliminde belgilengen ápiwayılastırılǵan is júritiw tártibinde kórilgen isler boyınsha hal qılıw qararları dárhal orınlanıwı kerek degen norma shıǵarıp taslandı.
Kirgizilgen bul qosımsha hám ózgerisler isbilermenlerdiń huqıq hám nızam menen qorǵalatuǵın mápleriniń isenimli qorǵalıwın, sud hújjetleriniń óz múddetinde orınlanıwın támiyinlewge kómeklesedi.
Gawhar Zaripova
Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń sudyası