ЎАҚТЫНДА ҚАЙТАРЫЛМАҒАН ҚАРЫЗДАРЛЫҚ ӨНДИРИЛДИ

ЎАҚТЫНДА ҚАЙТАРЫЛМАҒАН ҚАРЫЗДАРЛЫҚ ӨНДИРИЛДИ

Беруний районлар аралық судының усы жыл 29-апрельдеги қарары менен қарыздар “Amudaryotex” жуўапкершилиги шекленген жәмийетинен өндириўши акционерлик-коммерциялық  “Агробанк”тиң Әмиўдәрья районлық бөлиминиң пайдасына 12 миллиард  311 миллион 18 мың сумнан аслам кредит қарызын өндириў белгиленди.

Мәжбүрий орынлаў бюросы Әмиўдәрья районлық бөлими тәрепинен қарыздар жуўапкершилиги шекленген жәмийетине ҳүжжет талабын орынлаў ушын 15 күнлик ықтыярый мүддет берилди. Усы мүддет ишинде кестеге муўапық кредит өз ўақтында қайтарылмады. Нәтийжеде орынлаў ҳүжжети талабы орынланбағанлығы ушын банктиң есап бетине электрон инкассо қойылды ҳәм барлық есап бетлери бәнт етилди. Усының нәтийжесинде өндирилиўи тийис болған қарыздарлық толық өндирилип, судтың қарары әмелде орынланды.

СУД ҲҮЖЖЕТЛЕРИН ОРЫНЛАЎДАҒЫ МАШҚАЛАЛАР ҲӘМ ОЛАРДЫ САПЛАСТЫРЫЎ МӘСЕЛЕЛЕРИ ДОДАЛАНДЫ

Қарақалпақстан Республикасы судында судьялар ҳәм Мәжбүрий орынлаў бюросы Қарақалпақстан Республикасы басқармасының жуўапкер хызметкерлери, бюроның қалалық ҳәм районлық бөлимлери баслықларының қатнасыўында “Суд ҳүжжетлериниң орынланыўын буннан былай да жақсылаў, орынлаў барысында жүзеге келип атырған машқалалар ҳәм оларды сапластырыў мәселелери” атамасында  қоспа мәжилис болып өтти.

Мәжилисти Қарақалпақстан Республикасы судының баслығы К.Тарихов кирис сөз бенен ашып, мәмлекетимизде суд ҳүжжетлери ҳәм басқа уйымлардың ҳүжжетлерин орынлаў системасы жылдан-жылға жетилистирилип атырғанлығын, судлар Мәжбүрий орынлаў бюросы менен биргеликте суд қарарларының орынланыўын тәмийинлеп, пуқара ҳәм мәкемелердиң ҳуқықлары менен нызамлы мәплерин исенимли қорғаў бойынша кең көлемли илажлар әмелге асырылып атырғанлығын атап өтти.

Суд ҳүжжетлериниң орынлаўын өз мүддетинде ҳәм толық орынлаўға ерисиў мақсетинде, усы тараўда еле әмелге асырылыўы тийис болған бир қатар жумыслар, шешимин күтип турған машқалалардың бар екенлиги, оларды сапластырыў мәселелерин кең түрде додалап, тийисли ўазыйпаларды белгилеп алыў лазымлығына итибар қаратылды.

Баянатшылардың атап өткениндей, айырым суд ҳәм Мәжбүрий орынлаў бюролары арасында бирге ислесиў жетерли дәрежеде жолға қойылмағанлығы себепли суд қарарларының орынлаўы сезилерли дәрежеде кемейип кеткен. Жумысшы топар тәрепинен үйрениўлер нәтийжесинде, Мәжбүрий орынлаў бюролары ис жүргизиўиндеги қалдық орынлаў ҳүжжетлери бойынша судлар ҳәм районлар кесиминде орынлаў көрсеткиши төмен жағдайда екенлиги сынға алынды.

“Суд ҳүжжетлери ҳәм басқа уйымлардың ҳүжжетлерин орынлаў ҳаққында”ғы Өзбекстан Республикасының Нызамында бул бойынша нызамшылық тийкарлары анық көрсетип берилген. Атап айтқанда, усы Нызамның 3-статьясында орынлаў уйымлары ҳәм оның ўәкилликлери көрсетилген болып, оған бола суд ҳүжжетлери ҳәм басқа уйымлардың ҳүжжетлерин  мәжбүрий орынлаў Өзбекстан Республикасы Бас прокуратурасы жанындағы Мәжбүрий орынлай бюросы уйымларының мәмлекетлик орынлаўшыларына жүкленип, олардың ўәкилликлери усы Нызам ҳәм басқа нызамшылық ҳүжжетлери менен белгиленеди.

Сондай-ақ, усы Нызамның 30-статьясында мәжбүрий орынлаў мүддетлери көрсетилген. Судьялар тәрепинен әйне суд ҳүжжетлери орынланыўын тәмийинлеўде жол қойылып атырған мүддет бузылыў жағдайлары ҳәм онда ушырасып атырған машқалалар тараў қәнигелери менен биргеликте кең түрде талқыланып, алдағы ўақытлары бул бағдарда тығыз бирге ислесиў бойынша анық ўазыйпалар белгиленди.

СУД ҚАРАРЛАРЫ ОРЫНЛАНЫЎЫ МЕНЕН ƏҲМИЙЕТЛИ

Ɵзбекстан Республикасы Жоқарғы суды тəрепинен Мəжбүрий орынлаў бюросы менен биргеликте суд ҳүжжетлерин орынлаў барысында жүзеге келип атырған машқалалар ҳəм оларды сапластырыў бойынша усы жылдың 24 июнь күни ɵткерилген қоспа жыйналыс баянламасының орынланыўы ҳəмде Қарақалпақстан Республикасы ҳəкимшилик суды баслығы менен Мəжбүрий орынлаў бюросы Қарақалпақстан Республикасы басқармасы баслығы тəрепинен тастыйықланған Режеге муўапық Қарақалпақстан Республикасы ҳəкимшилик судлары судьялары ҳəмде Мəжбүрий орынлаў бюросы Қарақалпақстан Республикасы қала (район) бɵлимлери мəмлекетлик орынлаўшылары менен ушырасыўлар ɵткерилмекте.

Ушырасыўда мəмлекетимизде суд ҳүжжетлери ҳəм басқа уйымлар ҳүжжетлерин орынлаў системасы жылдан-жылға раўажланып атырғанлығы, Жоқарғы суд ҳəм Мəжбүрий орынлаў бюросы ўəкилликлери шеңберинде бирге ислесиў жолға қойылып, суд қарарлары орынланыўы тəмийинленип, пуқара ҳəм шɵлкемлердиң ҳуқықлары ҳəм нызамлы мəплерин исенимли қорғаў бойынша кең кɵлемли ис-илəжлар системалы түрде əмелге асырылып атырылғанлығы сөз етилди.

Сондай-ақ, суд ҳүжжетлериниң орынланыўы ɵз мүддетинде ҳəм толық орынланыўына ерисиў мақсетинде, усы тараўда еле əмелге асырылыўы лазым болған қатар ислер, унамлы шешимин күтип турған машқалалар да бар екенлиги айрықша тоқтап ɵтилди.

Ɵткерилген ушырасыўларда алдағы ўақытта ҳəр бир суд қарары орынланыўының сɵзсиз тəмийинлениўи, бул арқалы пуқаралар ҳəм юридикалық шахслардың артықша аўерегершилигиниң алдын алыўы тийис екенлиги атап ɵтилди.

А.НУРЛИПЕСОВ,

Қарақалпақстан Республикасы ҳəкимшилик суды баслығы 

СУД ҲҮЖЖЕТИ ОРЫНЛАЎЫ МЕНЕН ӘҲМИЙЕТЛИ

Мәжбүрий орынлаў бюросы Хөжели районы бөлиминде Нөкис районлараралық економикалық судының баслығы С.Ниязов ҳам усы судтың судьясы Г.Арзиеваның қатнасыўында тараў ўәкиллери менен ушырасыў өткерилди. Онда баслы мәселе суд ҳүжжетлериниң орынланыўын жеделлестириў мәселелерине қаратылды.

Өзбекстан Республикасы Жоқарғы судының ҳәм Қарақалпақстан Республикасы судының Президиумының арнаўлы қарарлары тийкарында ислеп шығылған Нөкис районлар аралық економикалық судының 2024-жыл 04-январь күнги ис режесиниң орынланыўын тәмийинлеў мақсетинде Нөкис районлар аралық еконмикалық суды тәрепинен 2018-2023-жыллар ҳәм 2024-жылдың биринши ярымы даўамында Мәжбүрий орынлаў бюро органларына жиберилген орынлаў ҳүжжетлери үйренип шығылғанда бүгинги кунде Мәжбүрий орынлаў бюросы Хөжели районы бөлими ис жүритиўинде жәми 241.287.813,45 сумлық 60 дана орынлаў ҳүжжетлериның орынланбай атырылғанлығы мәлим болды. «Суд ҳүжжетлери ҳәм басқа органлар ҳүжжетлерин орынлаў ҳаққында»ғы Өзбекстан Республикасының нызамында суд ҳүжжетлери ҳәм басқа органлар ҳүжжетлерин орынлаў бойынша нызамшылық тийкарлары анық көрсетип берилген. Атап айтқанда, усы нызамның 3-статясында орынлаў органлары ҳәм оның ўәкилликлери көрсетилген болып, оған бола суд ҳүжжетлери ҳәм басқа органлар ҳүжжетлерин мәжбүрий орынлаў Өзбекстан Республикасы Бас прокуратурасы жанындағы мәжбүрий орынлай бюросы органларының мәмлекетлик орынлаўшыларына жуклетиледи, олардың ўәкилликлери усы Нызам ҳәм басқа нызамшылық ҳүжжетлери менен белгиленеди.

Сондай-ақ, усы Нызамның 30-статясында мәжбүрий орынлаў мүддетлери көрсетилген. Судьялар тәрепинен әйне суд ҳүжжетлери орынларыныўын тәмийинлеўде жол қойылып атырған мүддет бузылыў жағдайлары ҳәм бунда ушырасып атырған машқалалар тараў қәнигелери менен биргеликте кең турде талқыланды. Алдағы ўақытлары бул бағдарда тығыз бирге ислесиў бойынша анық стратегиялық ўазыйпалар белгиленди.

ҚАРЫЗДАР ӘКЕ 105 МИЛЛИОН СУМ АЛИМЕНТ ПУЛЫН ТӨЛЕДИ

СУД ҲҮЖЖЕТЛЕРИНИҢ ОРЫНЛАНЫЎЫН ЖЕДЕЛЛЕСТИРИЎ МӘСЕЛЕЛЕРИ ТАЛҚЫЛАНДЫ

ИНСАН ҚӘДИРИ БАРЛЫҚ НӘРСЕДЕН ЖОҚАРЫ

Өзбекстан Республикасы Президенти 2023-жыл 11-сентябрь күни Бирлескен Миллетлер Шөлкеми 78-сессиясында шығып сөйледи.

Өзбекстан Республикасы Президенти Ш.Мирзиёев өзиниң баянатында бирлик ҳәм әмелий бирге ислесиўди, улыўма мәплерди қарама қарсылықлардың жоқары қойған ҳалда мәмлекетлерди және де жақынластырыў зәрүрлигин айтып өтти.

– Биз өткен жылы улыўма қәўипсизлик ҳәм раўажланыўға қаратылған Самарқанд бирлик басламасын билдирдик, тийкарғы мақсетимиз мәмлекетлеримиз ҳәм халықларымыздың бүгинги күни ҳәм келешеги ушын жуўапкерликти ҳәр тәреплеме терең аңлаў, ашық ҳәм конструктив искерликке таяр барлық тәреплерди глобал байланысқа шақырыўдан ибәрат – деди Өзбекстан жетекшиси.

Сондай-ақ, Президентимиз Бирлескен Миллетлер Шөлкеми бас Секретары басламасы менен келеси жылда Келекшек саммити өткерилиўи халықаралық ҳәм аймақлық раўажланыўдың актуал машқалаларын шешиўге, Шөлкемниң тәсири ҳәм нәтийжелилигин асырыўға хызмет қылыўына исеним билдирди.

Мәмлекет басшысы кейинги жылларда Өзбекстанда әмелге асырылып атырған ҳәм артқа қайтпас дәрежедеги кең көлемли реформаларға тоқталып, глобал ҳәм аймақлық күн тәртибиндеги ең актуал мәселелер шешимине қаратылған басламаларды билдирди.

Елемизде алып барылып атырған Конституциялық реформалар келешекте белгилеп бериўшы ең баслы жөнелислеримизден болып атыр. Себеби, Конституциямызда инсан ҳуқықларының ең жоқары орынға қойылғаны, мәмлекеттиң ўазыйпасы инсан ҳуқықларын тәмийнлеў, оны қорғаў етип белгиленгени қабыл етилген нызамларымыз ҳәм әмелге асырылып атырған ислерде өзиниң сәўлесин тапқан десек алжаспаймыз.

Себеби, мәмлекетимизде алып барылған халықтың турмыс дәрежесин жақсылаўға қаратылған сиясат нәтийжесинде мәмлекетимизде 2017-жылдан берли камбағаллық еки есеге кемейды. 2030-жылға шекем оны 7 пайызға түсириў режелестирилген.

Биз Бирлескен Миллетлер Шөлкеми бас Секретары тәрепинен  алдыға сурылген «Ис орынларын жаратыў ҳәм социаллық қорғаў глобал

акселератори” бойынша басламаны қоллап-қуўатлаймыз. Усы баслама тәжрийбе алмасыў ушын 2024-жылы Бирлескен Миллетлер Шөлкеми басшылығында “Социаллық қорғаў: турақлы раўажланыўға жол» пүткил дүнья конференциясын мәмлекетимизде өткерилиўин үсынаман» деди Өзбекстан басшысы.

Сондай-ақ, Өзбекстан Республикасы Президенти шығып сойлеўинде жыйналыс қатнасыўшыларының итибары мәмлекетимизде инсан ҳуқықларын қорғаў, мәжбүрий мийнет ҳәм балалар мийнетине толық шек қойыў бойынша ерисилген нәтийжелерге итибар қаратылды.

Откен әсир даўамында Өзбекстанда миллионлап инсанлар пахта теримине мәжбүрий қатнастырылып, ҳәр жылы жаз, гүз мәўсиминде оқыўшылар, оқытыўшылар студентлер, жумысшылар ҳәм барлық мекемелер хызметкерлери пахтаға жиберилип, нәтийжеде Өзбекстан пахтасына байкот жәрияланды, беккем ирада ҳәм мәмлекетимиздеги инсан ҳуқықларын қорғаў бойынша алып барылған сиясат нәтийжесинде халықымыз «пахта қуллығыннан» ҳәм мәжбүрий мийнеттен азат етилди.

Президентимиз айтқанындай, инсан капиталын раўажландырыў ҳәм креатив жас аўладты тәрбиялаў – Өзбекстан өз алдына қойған стратегик ўәзыйпалардың бири болып есапланады.

Атап өтилгенлердиң ҳәммеси мәмлекетимизде инсан қәдирин асырыў, пуқаралардың ҳуқықларын ҳәм нызамлы мәплерин тәмийинлеўге қаратылған иләжлар болып есапланады.

Жеткиншек ҚЫДЫРНИЯЗОВ,

Жынаят ислери бойынша Мойнақ районы судының баслығы  

ДАЎЫС БЕРИЎ ҲУҚЫҚЫ- НЫЗАМ МЕНЕН КЕПИЛЛЕНЕДИ

Өзбекстан Республикасының пуқаралары мәмлекетлик ҳәкимият ўәкиллик уйымларына сайлаў ҳәм сайланыў ҳуқықына ийе болып табылады. Ҳәр бир сайлаўшы бир даўысқа ийе. Даўыс бериў ҳуқықы, өз ерк-ықрары теңлиги ҳәм еркинлиги нызам менен кепилленеди.

Өзбекстан Республикасы Олий Мажлисиниң Нызамшылық палатасына сайлаў тийислисинше олардың конституциялық ўәкиллик мүддети тамамланатуғын жылда — октябрь айы үшинши он күнлигиниң биринши екшембисинде өткериледи, Конституцияда нәзерде тутылған мүддетлерден алдын сайлаў өткериў жағдайлары буннан тысқары. Сайлаўлар улыўма, тең ҳәм туўрыдан-туўры сайлаў ҳуқықы тийкарында жасырын даўыс бериў жолы менен өткериледи. Өзбекстан Республикасының он сегиз жасқа толған пуқаралары сайлаў ҳуқықына ийе.

Өзбекстан Республикасы Олий Мажлисиниң Сенаты ағзалары Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғы Кеңеси, ўәлаятлар, районлар ҳәм қалалар мәмлекетлик ҳәкимият ўәкиллик уйымлары депутатларының тийисли қоспа мәжилислеринде усы депутатлар сайланғанынан соң бир ай ишинде олар арасынан жасырын даўыс бериў жолы менен сайланады.

Суд тәрепинен мәмилеге уқыпсыз деп табылған пуқаралар, сондай-ақ суд ҳүкими менен еркинен айырыў орынларында сақланып турған шахслар сайланыўы мүмкин емес.

Суд тәрепинен мәмилеге уқыпсыз деп табылған пуқаралар, сондай-ақ аўыр ҳәм жүдә аўыр жынаятлар ислегенлиги ушын судтың ҳүкимине көре еркинен айырыў орынларында сақланып атырған шахслар сайлаўда қатнасыў ҳуқықынан тек ғана нызамға муўапық ҳәм де судтың шешими тийкарында айрылыўы мүмкин. Басқа ҳәр қандай жағдайларда пуқаралардың сайлаў ҳуқықларын тиккелей ямаса жанапай шеклеўге жол қойылмайды.

Өзбекстан Республикасы пуқарасы бир ўақыттың өзинде екеўден артық мәмлекетлик ҳәкимият ўәкиллик уйымының депутаты болыўы мүмкин емес.

Сайлаў өткериў тәртиби нызам менен белгиленеди.

Өзбекстан Республикасы Президенти сайлаўын, Өзбекстан Республикасы Олий Мажлисине, ўәлаятлар, районлар, қалалар мәмлекетлик ҳәкимият ўәкиллик уйымларына сайлаўларды, сондай-ақ Өзбекстан Республикасының референдумын шөлкемлестириў ҳәм өткериў ушын Өзбекстан Республикасы Олий Мажлиси тәрепинен жумысының тийкарғы принциплери ғәрезсизлик, нызамлылық, коллегиаллық, ашықлық ҳәм әдилликтен ибарат болған Өзбекстан Республикасы Орайлық сайлаў комиссиясы дүзиледи.

Өзбекстан Республикасы Орайлық сайлаў комиссиясы сайлаў комиссиялары системасына басшылық етеди, өзиниң жумысын турақлы түрде әмелге асырады ҳәм де өзиниң хызметинде Өзбекстан Республикасының Конституциясына ҳәм нызамларына әмел етеди.

Өзбекстан Республикасы Орайлық сайлаў комиссиясының ағзалары Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғы Кеңесиниң, халық депутатлары ўәлаятлар ҳәм Ташкент қаласы Кеңеслериниң усынысы бойынша Өзбекстан Республикасы Олий Мажлисиниң Нызамшылық палатасы ҳәм Сенаты тәрепинен сайланады.

Өзбекстан Республикасы Орайлық сайлаў комиссиясының баслығы Өзбекстан Республикасы Президентиниң усынысына муўапық комиссия ағзалары арасынан бес жыллық мүддетке комиссия мәжилисинде сайланады. Әйне бир шахс қатарына еки мүддеттен артық Өзбекстан Республикасы Орайлық сайлаў комиссиясының баслығы етип сайланыўы мүмкин емес.

Жанат АЙМАҒАНБЕТОВА,
Қарақалпақстан Республикасы судының судясы

ҚАРАӨЗЕК РАЙОНЫНДА КӨШПЕЛИ ҚАБЫЛЛАЎ ӨТКЕРИЛДИ

Бүгин Қарақалпақстан Республикасы ҳәкимшилик судының баслығы А.Нурлипесов ҳәм Қарақалпақстан Республикасы суды баслығының орынбасары А.Керимбаев тәрепинен Қараөзек районында көшпели қабыллаў өткерилди. Онда пуқаралардың суд-ҳуқық тараўына байланыслы мурәжатлары тыңланды.

Қабыллаўда пуқаралар жынаят, пуқаралық ҳәм ҳәкимшилик ислери бойынша өз мәселелери менен мүрәжатларын билдирди. Сондай-ақ, қабыллаў барысында пробация есабында жаза өтеп атырған 2 шахстың жазадан мүддетинен алдын шәртли азат етиў бойынша мүрәжаты қабылланып, усы жердиң өзинде жынаят ислери бойынша Қараөзек районы суды баслығы Р.Каукышев тәрепинен ашық көшпели суд мәжилиси өткерилди. Нәтийжеде Қараөзек районы ишки ислер бөлими жәмийетлик қәўипсизлик хызмети пробация топары есабында турып жаза мүддетин өтеп атырған 2 шахстың жаза өтеў дәўиринде ислеген жынаятынан шын кеўилден пушайман болып, мийнетке ҳадал мүнәсибетте болғанлығы есапқа алынып, Өзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 73-статясына тийкар жазадан мүддетинен алдын шәртли түрде азат етилип, мүрәжатлары қанаатландырылды.