Қорақалпоғистон Республикаси жиноят ишлари бўйича судлари томонидан 2021 йил давомида коррупция билан боғлиқ кўрилган жиноят ишлари юзасидан маълумот

Қорақалпоғистон Республикаси жиноят ишлари бўйича судлари томонидан 2021 йил давомида коррупция билан боғлиқ жами 267 шахсга нисбатан 183 жиноят иши (Жиноят Кодексининг 167, 168, 1929-19211, 205-206, 209-214, 243-моддалари) кўриб чиқилган.

 

Шундан, 253 шахсга нисбатан 173 та иш бўйича айблов ҳукми чиқарилган, айблов ҳукми билан 190 нафар шахсга нисбатан жазо тайинланган, улардан 46 шахсга нисбатан Жиноят Кодексининг 57-моддаси қўлланилган, 96 нафар шахсга қўшимча жазо сифатида муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган, 1 нафар шахс шартли ҳукм қилинган. Шунингдек, 62 нафар шахсга нисбатан жазо тайинланмасдан айблов ҳукм чиқарилган.

 

Оқлов ҳукми чиқарилган ишлар бўлмаган.

 

14 шахсга нисбатан 10 та иш тугатилган, шундан 1 шахсга нисбатан
1 иш реабилитация асосларида тугатилган.

 

 

Жазо тайинланиб ҳукм чиқарилган шахслардан:

 

40 нафарига ёки 21 фоизига нисбатан жарима;

88 нафарига ёки 46,3 фоизига нисбатан аҳлоқ тузатиш ишлари;

50 нафарига ёки 26,4 фоизига нисбатан озодликдан чеклаш;

12 нафари ёки 6,3 фоизига нисбатан озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.

 

Жами жазо тайинлаб ҳукм чиқарилган шахсларнинг 46 нафарига ёки 24,2 фоизига Жиноят Кодексининг 57-моддаси қўлланилиб, енгилроқ жазо тайинланган.

 

Жиноят Кодексининг 57-моддасини қўллаш асослари таҳлили қуйидагича:

 

3 нафари ёки 6,5 фоизига аёл киши бўлганлиги;

22 нафари ёки 47,8 фоизи қилмишидан чин қўнгилдан мушаймон бўлганлиги;

3 нафари ёки 6,5 фоизи серфарзанд бўлганлиги;

7 нафари ёки 15,2 фоизи вояга етмаган фарзандлари борлиги;

1 нафари ёки 2,2 фоизи оилада ягона боқувчи эканлиги;

1 нафари ёки 2,2 фоизи иш бўйича кафиллик мавжудлиги;

9 нафари ёки 19,6 фоизи бошқа ҳолатлар мавжудлиги асос бўлган.

 

Шунингдек, мазкур тоифадаги жиноятни содир этиб, судланган 191 нафар шахсларнинг тоифаси таҳлил қилинганида:

 

27 нафари 14,1 фоизи 30 ёшгача бўлган;

159 нафари 83,2 фоизи 31-60 ёш оралиғидаги;

5 нафари ёки 2,6 фоизи 60 ёш ва ундан юқори бўлган шахсларни;

 

152 нафари ёки 79,6 фоизи эркакларни;

39 нафари ёки 20,4 фоизи аёлларни;

 

166 нафари ёки 86,9 фоизи оилали;

17 нафари ёки 8,9 фоизи оиласиз (оиласидан ажрашган);

8 нафари ёки 4,2 фоизи турмуш қурмаган шахсларни;

 

16 нафари ёки 8,4 фоизи муқаддам судланган, шу жумладан 9 нафари ёки 56,2 фоизи муқаддам мазкур тоифадаги жиноятларни содир қилиб судланган шахсларни ташкил қилган.

 

Мазкур тоифадаги жиноятни содир этган шахсларнинг соҳалар кесимида таҳлили

 

6 нафари ёки 2,2 фоизи туман (шаҳар) ҳокимликлари (ҳоким ўринбосарлари);

4 нафари ёки 1,5 фоизи туман (шаҳар) ИИБ ходимлари;

1 нафари ёки 0,4 фоизи вилоят миқиёсидаги солиқ хизмати вакили;

2 нафари ёки 0,7 фоизи туман (шаҳар) миқиёсидаги адлия идоралари вакиллари;

42 нафари ёки 15,7 фоизи таълим муассасалари, шу жумладан 4 нафари ёки 9,5 фоизи олий ва ўрта-махсус таълим (1 нафари туман (шаҳар), 3 нафари вилоят миқиёсидаги), 21 нафари ёки 50,0 фоизи халқ таълими (20 нафари туман (шаҳар), 1 нафари вилоят миқиёсидаги), 17 нафари ёки 40,5 фоизи мактабгача таълим тизими (барчаси туман (шаҳар) миқиёсидаги);

13 нафари ёки 4,8 фоизи туман (шаҳар) миқиёсидаги тиббий муассасалар ходимлари;

30 нафари ёки 11,2 фоизи туман (шаҳар) миқиёсидаги қурилиш соҳаси;

10 нафари ёки 3,7 фоизи банк тизими (9 нафари туман (шаҳар), 1 нафари вилоят миқиёсидаги);

9 нафари ёки 3,4 фоизи комунал хизмат кўрсатиш соҳаси (6 нафари туман (шаҳар), 3 нафари вилоят миқиёсидаги);

5 нафари ёки 1,9 фоизи туман (шаҳар) миқиёсидаги ўзини ўзи бошқариш органлари;

33 нафари ёки 12,3 фоизи ишсиз шахсларни;

112 нафари ёки 41,9 фоизи бошқа соҳа вакилларини ташкил қилган.

 

Жиноятларнинг содир этилишига имкон берган шарт-шароитлар таҳлили

 

Қуйидаги ҳолатлар жиноятларнинг содир этилишига имкон берган:

Давлат харидлари билан боғлиқ қонун талабларига риоя қилинмаганлиги – 47 та ҳолатда яъни 17,6 фоизи;

Айбланувчининг ижтимоий таъминланмагалиги – 42 та ҳолатда яъни 15,7 фоизи;

Ишга қабул қилишда мансабдорнинг (ходимнинг) шахси лозим даражада ўрганилмаганлиги, айбланувчининг малака даражаси етишмаслиги – 15 та ҳолатда яъни 5,6 фоизи;

Давлат органларининг ходимлари мансаб ёки хизмат мажбуриятларини бажариш чоғида манфаатлар тўқнашувига олиб келадиган ёки олиб келиши мумкин бўлган шахсий манфаатдорликка йўл қўйганлиги – 28 та ҳолатда яъни 10,5 фоизи;

Давлат хизматчиларини танлов асосида саралаб олиш, лавозимга тайинлаш ва юқори лавозимларга кўтаришнинг шаффоф тартибининг мавжуд эмаслиги – 1 ҳолатда яъни 0,4 фоизи;

Тизимда иш фаолияти тўғри йўлга қўйилмаганлиги, соҳада бюрократик тўсиқларнинг мавжудлиги – 114 ҳолатда яъни 42,7 фоизи;

Иш ҳажмининг тўғри тақсимланмаганлиги, малакали хизмат кўрсатилмаслиги – 12 ҳолатда яъни 4,5 фоизи;

Айбланувчининг соҳага тааллуқли бўлмаган хизматларга бириктирилганлиги – 8 ҳолатда яъни 3,0 фоизи.

 

Айнан бир соҳада тизимли тарзда содир этилаётган жиноятлар ва уларга имкон бераётган шарт-шароитлар таҳлили

 

Айнан бир соҳада содир этилаётган жиноятлар ва унга йўл қўйиб берган омиллар таҳлили шуни кўрсатмоқдаки, таълим ва бошқа соҳаларда Жиноят Кодексининг 209-моддаси ва Жиноят Кодексининг 167-моддаси билан жиноятлар мажмуи билан айблаш ҳолатлари кўп. Бундай жиноятларнинг келиб чиқишига тизимда иш фаолияти тўғри йўлга қўйилмаганлиги, юқори турувчи масъул шахсларнинг назоратни сусайтириб юборганлиги сабаб бўлган.

Шу билан бирга, кўрилган ишлар таҳлили фуқароларнинг масалаларини (ишга жойлаштириш, ўқишга киритиш, ер участкасини ажратиш учун ҳоким қарорини чиқариб бериш ва ҳ.қ.) юқори идораларда ишловчи танишлари орқали ҳал қилиб бериш эвазига уларнинг пулларини алдаш йўли билан қўлга киритиш ҳоллари кўп учраганлигини, бундай ҳолатларнинг юзага келишига аҳолининг ҳуқуқий маданияти пастлиги сабаб бўлганлигини кўришимиз мумкин.

 

Судлар томонидан коррупцияга қарши курашиш юзасидан амалга оширилган ишлар таҳлили

2021 йил давомида Қорақалпоғистон Респуликаси жиноят ишлари бўйича судлари томонидан коррупция билан боғлиқ жиноят ишлари юзасидан 2 маротаба, Жиноят Кодексининг 167-моддаси бўйича 1 маротаба умумлаштиришлар ўтказилган, шундан 167-моддаси бўйича ўтказилган 1 та умумлаштиришнинг якуни бўйича 2 та, яъни Қорақалпоғистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлигига нисбатан тақдимномалар чиқарилган.

2021 йилда судларда мазмунан кўриб чиқилган коррупция билан боғлиқ ишлар бўйича жиноятлар содир этилишининг сабаб ва шарт-шароитларини бартараф этиш юзасидан 144 та хусусий ажримлар чиқарилган. Шундан 126 та ажрим тегишли идора, муассаса ва ташкилотларда муҳокама қилинган, 2 таси бўйича масъул шахсларга нисбатан чоралар кўрилган, 16 таси бўйича амалга ошириладиган чора-тадбирлар белгилаб олинган.

Жиноят ишлари бўйича судлар томонидан 2021 йилда коррупцияга қарши курашиш борасида жами 407 та, жумладан 68 та корхона-ташкилотларда, 56 та ўқув муассасаларида ва 283 та аҳоли ўртасида маъруза ва давра суҳбатлари ўтказилган.

Оммавий ахборот воситаларида 339 та, жумладан 27 та телевидениеда, 22 та радиода, 13 газета-журналларда ва 277 та веб-сайтларда чиқишлар қилинган.

 

Коррупцияга қарши курашиш борасида таклиф ва мулоҳазалар

Қорақалпоғистон Республикаси жиноят ишлари бўйича судларида
2021 йил давомида коррупция билан боғлиқ кўриб чиқилган жиноят ишлари юзасидан ўтказилган умумлаштириш якуни бўйича қўйидаги таклифлар киритлади.

  1. Коррупцияга қарши курашиш борасида судларнинг ролини кучайтириш, кенг жамоатчиликнинг бу иллатга қарши курашишда фаоллигини ошириш, аҳолининг ҳуқуқий маданиятини юксалтириш мақсадида қуйидаги тадбирларни амалга ошириш лозим бўлади:

судда кўрилиб айблов ҳукми чиқарилган ҳар бир коррупцияга боғлиқ жиноят иши натижаларини ОАВларида кенг ёритиб бориш;

коррупция билан боғлиқ ишларни ўқув муассасалари, ёшлар кенгаши, маҳалла фуқаролар йиғинларида сайёр суд мажлисида муҳокама қилиш.

  1. Ўқишга ва ишга қабул қилиш жараёнларида порахўрликни йўқ қилиш мақсадида:

олий ва ўрта-касб таълим муассасаларига ўқишга қабул қилиш жараёнларини тўлиқ яъни нафақат имтиҳон олиш жараёнларини, балки ариза топшириш, уларни ўрганиб чиқиш, имтиҳон варақаларини текшириш, қайси саволларга берилган жавоблар тўғри-нотўғрилигини кузатиб бориш ва имтиҳон натижаларини қайд этиш жараёнларини интернет орқали кузатиб бориш тизимини яратиш;

ишга қабул қилиш жараёнлари шаффофлиги ва ошкоралигини таъминлаш мақсадида барча муассаса, ташкилот ва корхоналар учун мажбурий бўлган “номзодларни танлаш ва уларни ишга қабул қилиш намунавий тартиби”ни ишлаб чиқиш ҳамда номзодларни танловини интернет орқали кузатиб бориш тизимини яратиш мақсадга мувофиқ бўлади.

  1. Барча давлат муассасаларининг давлат ҳаридларини амалга оширишда танловлари эълон қилинадиган ягона интернет сайтини яратиш, танловларни фақат ушбу сайт орқали ўтказилишини йўлга қўйиш таклиф этилади.
  2. Давлат органларининг функцияларини тўлиқ инвентаризациядан ўтказиш, ушбу органга таалуқли бўлмаган функцияларни олиб ташлаш, идораларнинг бирин-бири такрорловчи функцияларни тугатиш, қонун ёки норматив-ҳужжат билан қамраб олинмаган функцияларни тартибини ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқдир.

Қорақалпоғистон Республикаси суди

Ўзбекистон Республикаси Олий суди ва қуйи судларнинг ҳамда Олий суд ҳузуридаги Судлар фаолиятини таъминлаш департаменти ва унинг ҳудудий бўлимлари ходимларини аттестациядан ўтказиш ва мансаб даражасини бериш бўйича саволлар тўплами

Ўзбекистон Республикаси Олий суди ва қуйи судларнинг ҳамда Олий суд ҳузуридаги Судлар фаолиятини таъминлаш департаменти ва унинг ҳудудий бўлимлари ходимларини аттестациядан ўтказиш ва мансаб даражасини бериш бўйича саволлар тўплам

1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 20 январдаги “Тошкент шаҳри таркибида Янгиҳаёт тумани ташкил этилиши муносабати билан суд тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6143-сон Фармон мазмун моҳиятини очиб беринг.
2. Республика ҳудудларида ҳуқуқ устуворлигининг таъминланганлик ҳолатини рейтинг асосида баҳоловчи Ҳудудларнинг ҳуқуқ устуворлиги индекси йўналишларини тушунтириб беринг (4951).
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
4. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 январдаги Олий Мажлисга Мурожаатномасида суд-ҳуқуқ соҳасида белгиланган вазифалар борасидаги фикрларини моҳиятини очиб беринг.
5. Ўзбекистон Республикаси суд тизими тузилмасидаги ўзгаришлар эволюцияни тушунтириб беринг.
6. Маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш ваколатини маъмурий судлардан жиноят ишлари бўйича судларга ўтказишдан асосий кўзланган мақсад нима?
7. Туман маъмурий судларини туманлараро маъмурий судлар сифатида қайта ташкил этишдан мақсад нима?
8. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонига асосан тугатилган ва ташкил этилган судлар бўйича тушунча беринг?
9. Нима мақсадда суд ишларини назорат тартибида кўриш институтини тугатилди?
10. Ўзбекистон Республикаси Олий суди раиси, Бош прокурори ва улар ўринбосарларининг суднинг ҳал қилув қарорлари, ҳукмлари, ажримлари ҳамда қарорлари устидан назорат тартибида протест киритиш ҳуқуқини бекор қилишдан кўзланган асосий мақсад нима?
11. Дастлабки эшитув босқичининг моҳиятини тушунтириб беринг.
12. “Бир суд – бир инстанция” тамойилининг моҳиятини очиб беринг.
13. Ўзбекистон Республикаси Олий суд тузилмасида инвестициявий низоларни ҳамда рақобатга оид ишларни кўриш бўйича судлов таркибини тузишдан мақсад ва унинг вазифаларини тушунтириб беринг.
14. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонига асосан Олий суд тузилмасига киритилган ўзгаришларни батафсил тушунтириб беринг.
15. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 7 декабрдаги “Судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш ҳамда суд тизимида коррупциянинг олдини олиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6127-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
16. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 27 майдаги ПФ-5729-сон Фармони билан тасдиқланган 2019-2020 йилларда коррупцияга қарши курашиш Давлат дастурини мазмун-моҳиятини очиб беринг.
17. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 7 декабрдаги “Судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш ҳамда суд тизимида коррупциянинг олдини олиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6127-сонли Фармонининг асосий йўналишларини тушунтириб беринг.
18. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 13 январдаги “Суд органлари фаолиятини молиялаштириш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6134-сонли Фармонини мазмун–моҳиятини очиб беринг.
19. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 19 мартдаги коронавирус пандемияси ва глобал инқироз ҳолатларининг иқтисодиёт тармоқларига салбий таъсирини юмшатиш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-5969-сонли Фармонни мазмун-моҳиятини очиб беринг.
20. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 10.08.2020 йилги “Суд-тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6041-сонли Фармони бўйича суд-тергов фаолиятини янада такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари санаб беринг.
21. 2020-2023 йилларда суд ҳокимияти органлари фаолиятини рақамлаштириш Дастурининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
22. Судларнинг ахборот тизимларини давлат органлари ва ташкилотларининг ахборот тизимлари билан интеграция қилиш бўйича «Йўл харитаси»да қайси давлат органлари ва ташкилотлари билан интеграция назарда тутилган ва унинг мақсади нималардан иборат.
23. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 03.09.2020 йилги “Суд ҳокимияти органлари фаолиятини рақамлаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4818-сон Қарорига асосан суд ҳокимияти органлари фаолиятини рақамлаштиришнинг кейинги босқичдаги вазифалари нималардан иборат.
24. Судлар фаолиятига жорий этилаётган “Адолат” ахборот тизимлари комплекси ҳақида нималарни биласиз?
25. Ўзбекистон Республикаси Олий суд раисининг “Олий суднинг таркибий тузилмаларида ижро интизомига риоя қилиш ҳамда ушбу соҳани тартибга солиш бўйича “Ижро интизомини назорат қилишнинг ягона электрон тизими”ни (doc.sud.uz) фаолиятга жорий қилиш тўғрисида”ги фармойишининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
26. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2021 йил 15 январдаги “Суд қарорларини қайта кўриш институти такомиллаштирилиши муносабати билан процессуал қонун нормаларини қўллашнинг айрим масалалари тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
27. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2021 йил 20 январдаги “Судлар томонидан жиноят ишларини апелляция тартибида кўриш амалиёти тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
28. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2021 йил 20 январдаги “Судлар томонидан фуқаролик ишларини апелляция тартибида кўриш амалиёти тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
29. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2021 йил 20 январдаги “Судлар томонидан маъмурий ишларини апелляция тартибида кўриш амалиёти тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
30. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2021 йил 20 январдаги “Судлар томонидан иқтисодий ишларини апелляция тартибида кўриш амалиёти тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
31. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 21.02.2020 йилги “Суд муҳокамаси ошкоралиги ва судлар фаолиятига доир ахборот олиш ҳуқуқини таъминлаш тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
32. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 03.07.2020 йилги “Жисмоний ва юридик шахслар ҳуқуқлари ва қонуний манфаат-ларини суд орқали ҳимоя қилиш тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
33. Республика судлари раислари, судьялари ва ходимлари иштирокида 2021 йил 27 февраль куни кенгайтирилган тарзда ўтказилган Олий суд Раёсати йиғилишида белгиланган вазифалар нималардан иборат.
34. Мансаб йўриқномаси бўйича хизмат вазифангиз ва ваколатларингиз нималардан иборат?
35. Ижро аппарати ходимлари қайси ҳужжатлар талабларига риоя қилган ҳолда ўз фаолиятларини амалга оширадилар?
36. Таркибий бўлинмангизнинг вазифа ва функциялари нималардан иборат?
37. Таркибий бўлинмангизнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари нималардан иборат?
38. Иш юритиш йўриқномаси нималарни тартибга солади?
39. Судга келган ҳужжатлар ва мурожаатлар кимлар томонидан ва қандай тартибда қабул қилинади?
40. Иш ва бошқа ҳужжатлар йуқолган ёки яроқсиз ҳолга келиб қолган тақдирда амалга ошириладиган ишлар ҳақида нималарни биласиз?
41. Хизмат ҳужжатлари қандай ҳужжатлар ва улар қандай кўринишларда бўлади? (4.2.)
42. Хизмат ҳужжатларини расмийлаштиришга қўйиладиган талаблар ҳақида гапириб беринг.
43. Хизмат ҳужжатларида бўлиши лозим бўлган реквизитлар ҳақида гапириб беринг.
44. Ҳужжатларни юбориш учун расмийлаштириш ҳақида нималарни биласиз? (манзилга юбориш қоидалари, нусхалар юбориш, иловаларни қайд этиш, саҳифаларни рақамлаш ва ҳакозо)
45. Ҳужжатлар матнини компьютерда тайёрлаш қоидалари ҳақида нималарни биласиз?
46. Жисмоний ва юридик шахслар ҳамда бошқа судлар билан ёзишмалар бланкасига қўйиладиган талаблар
47. Йиғмажилдларнинг рўйхатини тузиш тартиби ҳақида гапириб беринг.
48. Ҳужжатлар йиғмажилдларини шакллантиришда эътибор қаратилиши лозим бўлган масалаларга нималардан иборат?
49. Иш юритиш устидан назоратни ташкил этишда текшириш объектлари бўлиб нималар ҳисобланади?
50. «Ижро интизомини назорат қилишнинг ягона электрон тизими» (doc.sud.uz) ҳақида нималарни биласиз?
51. Судда рўйхатга олинган қайси ҳужжатлар назорат қилиб борилади?
52. Ҳужжатларни сақлаш, уларни архивга топшириш ва амалий экспертизадан ўтказиш ҳақида гапириб беринг.
53. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқиш тартиби ҳақида гапириб беринг.
54. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқаётган судья ва суд ходимларининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.
55. Ҳар бир суд ходимининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.
56. Суд ходимига хизмат вақтидан ташқарида қўйиладиган талаблар ҳақида нималарни биласиз?
57. Ўзбекистон Республикаси судлари судьяларининг одил судловни амалга оширишдаги ва суд ходимларининг хизмат вазифаларини бажаришдаги фаолияти давомида муайян ҳаракатларни бажариш ёки бажармаслик учун ҳақ (пора) таклиф қилинганлиги тўғрисида хабар бериш ва уни кўриб чиқиш тартибининг мақсади нимадан иборат?
58. Ҳақ (пора) таклиф қилинганлиги тўғрисида хабар бериш ва уларни ҳал этиш тартиби ҳақида гапириб беринг.
59. Ҳақ (пора) таклиф қилинганлиги тўғрисида хабарнома қандай маълумотларни ўзида акс эттириши лозим?
60. Биринчи инстанция ва апелляция, кассация инстанцияларининг бир-биридан фарқи нимадан иборат?
61. Кассация шикояти ва протест бериш ҳуқуқига эга бўлган шахслар кимлар?
62. Кассация шикояти ва протестни кўрадиган суд ва унинг ваколатлари?
63. Кассация шикояти ва протестни бериш тартиби қандай ва муддатлари тўғрисида гапириб беринг?
64. Кассация шикояти вакил томонидан имзоланиши мумкинми ва бундай ҳолда нималарга эътибор бериш керак?
65. Кассация шикояти ва протест мазмунига қўйилган талаблар ҳамда унга илова қилинадиган ҳужжатлар тўғрисида тушунтириш беринг?
66. Кассация шикояти ва протест Олий судга келиб тушганда қандай ҳаракатлар амалга оширилади?
67. Кассация шикояти ёки протест асосида суд ҳужжатлари ижросини тўхтатиш қайси босқичда амалга оширилади?
68. Кассация шикояти ва протестни қабул қилишни рад этиш ва қайтариш асослари ва уларнинг фарқи?
69. Кассация шикояти ва протестни қабул қилишни рад этиш ва қайтариш ҳақидаги судьянинг ажрими устидан шикоят қилинади, қилинса унинг тартиби тўғрисида гапиринг?
70. Кассация шикояти ва протестни иш юритишга қабул қилиш тартиби қандай?
71. Кассация шикояти ва протестга қўшилиш тартиби ва шартлари ҳамда эътироз билан фарқи қандай?
72. Кассация шикоятидан воз кечиш ва протестни қайтариб олиш тартиби қандай?
73. Иш кассация инстанциясида кўрилаётганда келишув тузилишига йўл қўйиладими? Агар йўл қўйилса унинг ҳуқуқий оқибатлари қандай?
74. Кассация шикояти ва протестни кассация инстанциясида кўриш муддатлари белгиланганми?
75. Кассация инстанцияси судининг ишни кўриш доираси қандай?
76. Кассация инстанциясида қонуний кучга кирган суд ҳужжатлари кўриб чиқилиши инобатга олинган ҳолда, бу инстанцияда иш юритишни тўхтатиш, тугатиш ёки кўрмасдан қолдиришга йўл қўйиладими? Йўл қўйилса қайси ҳолларда?
77. Такрорий кассация тартиби тўғрисида тушунтириш беринг
78. Олий судда назорат тартибида иш юритиш институти тугатилиши ва кассация институти жорий қилиниши қандай нималарни ўзгартирди, фарқи нимада?
79. Кассация шикояти кассация протестидан нима билан фарқ қилади?
80. Кассация тартибида суд ҳужжатига нисбатан қисман шикоят қилиниши мумкинми, мумкин бўлса, суд ҳужжати тўлиқ текшириладими ёки фақат шикоят қилинадиган қисмими?
81. Кассация инстанцияси қайси ҳолатларда ишни янгидан кўришга юборишга ҳақли?

ЖИНОЯТ ИШЛАРИ БЎЙИЧА СУДЛОВ ҲАЙЪАТИГА ОИД

82. Қилмишнинг жиноийлигини истисно қиладиган ҳолатлар?
83. Судланганлик ҳолати, унинг тугалланиши ва олиб ташланиши тартиби?
84. Анча миқдор, кўп бўлмаган, кўп миқдордаги ва жуда кўп миқдордаги зарарлар тўғрисида маълумот беринг?
85. Реабилитация учун асослар?
86. Эҳтиётсизлик орқасида содир этилган жиноят деб нимага айтилади?
87. Жиноят иши қўзғатилгунга қадар ушлаб туриш тартиби?
88. Жиноят ишини юритишга масъул бўлган давлат органлари ва мансабдор шахсларни санаб беринг?
89. Айбга иқрорлик тўғрисидаги келишув бўйича суд ҳукмини чиқариш тартибини гапириб беринг?
90. Ҳимоячи иштирок этиши шарт бўлган ҳоллар ва ҳимоячидан воз кечиш?
91. Жазони ижро этиш муассасаларининг ва жазони ижро этиш колонияларининг турлари?
92. Ахлоқ тузатиш ишлари тариқасидаги жазони ижро этиш тартиби?
93. Айб шакллари ҳақида гапириб беринг?
94. Жиноят қонунчилигига охирги марта киритилган ўзгартиш ва қўшимчалар тўғрисида гапириб беринг?
95. Ҳукм устидан апелляция тартибида шикоят бериш ва протест билдириш ҳуқуқига эга бўлган шахсларни санаб беринг
96. Қонуний кучга кирмаган ҳукмлар устидан қайси судларда апелляция тартибида шикоят берилиши ва протест билдирилиши мумкин?
97. Ҳукм устидан апелляция шикоятлари ва протестлари бериш муддати ҳамда апелляция шикояти ёки протести бериш муддатини тиклаш тартиби
98. Апелляция шикояти ва протестининг мазмунини гапириб беринг.
99. Биринчи инстанция судининг ажрими устидан шикоят ва протест бериш тартиби.
100. Апелляция инстанцияси суди муҳокамасининг предмети нимадан иборат.
101. Апелляция инстанцияси судида ишни кўриш муддатлари.
102. Апелляция инстанцияси суди мажлисини тайинлаш ва тайёрлаш.
103. Апелляция инстанцияси судида жиноят ишини кўриш тартиби.
104. Апелляция инстанциясида ҳукмни бекор қилиш ёки ўзгартириш асослари.
105. Апелляция инстанцияси суди томонидан суд терговининг тўлиқ эмас ва бир ёқлама бўлган деб топиш асослари.
106. Ҳукмда баён қилинган суд хулосаларининг ишнинг ҳақиқий ҳолатларига мувофиқ эмас дебэътироф этиш асослари .
107. Жиноят-процессуал қонун нормаларининг жиддий бузилишларини ҳолатларини санаб беринг .
108. Жиноят кодекси нормаларининг нотўғри қўлланилган деб эътироф этиш асослари.
109. Жазо қачон адолатсиз ҳисобланади?
110. Апелляция инстанцияси судида жиноят ишини кўриш чегараси
111. Апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг
112. Қайси ҳолларда апелляция инстанцияси суди жиноят ишини кўриб, айблов ҳукмини бекор қилади ва жиноят ишини тугатади.
113. Қайси ҳолатларда айблов ҳукми бекор қилиниб ва ишни биринчи инстанция судига юборилади.
114. Апелляция инстанцияси судининг биринчи инстанция суди айблов ҳукмини ўзгартириш ваколатлари.
115. Апелляция инстанцияси судининг ажримида нималар кўрсатилиши керак.
116. Суд ажрими устидан берилган хусусий шикоятни, протестни кўриб чиқиш тартиби.
117. Суд ажрими устидан берилган хусусий шикоятни, протестни кўриб чиқиш.
118. Қайси ҳолларда апелляция инстанцияси судида иш қўшимча кўриб чиқилади.

ИҚТИСОДИЙ ИШЛАР БЎЙИЧА СУДЛОВ ҲАЙЪАТИГА ОИД

119. Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексига асосан Инвестициявий низолар бўйича ишлар жумласига қандай низолар киради?
120. Иқтисодий судларнинг суд ҳужжатларини қайта кўриш бўйича иш юритиш тартиби қандай?
121. Қандай ҳолларда судья рад қилинади, судьяни рад қилиш тўғрисидаги аризани ким кўриб чиқади?
122. Қандай холларда судьянинг судда такрор иштирок этишга йўл қўйилмайди?
123. Иқтисодий судга тақдим қилинган илтимосномалар қай тартибда ҳал этилади?
124. Иқтисодий суднинг иш юритишни тўхтатиб туриш ҳуқуқи ва мажбурияти ҳақида нималарни биласиз?
125. Судгача мажлис ўтказиш тартиби қандай?
126. Қандай ҳолларда ҳал қилув қарорини қабул қилган суд қўшимча ҳал қилув қарорини қабул қилади?
127. Апелляция шикоятини (протестини) иш юритишга қабул қилишни рад этиш ажримининг апелляция шикоятини (протестини) қайтариш ажримидан фарқи?
128. Исботлашдан озод қилиш асослари?
129. Даъво аризасини кўрмасдан қолдириш асослари?
130. Прокурор, эксперт, таржимон ва суд котибини рад қилиш асослари?
131. Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил қайси низолар бўйича апелляция шикояти беришга ҳақли эмас?
132. Қайси шахслар биринчи инстанция судининг қонуний кучга кирмаган ҳал қилув қарори устидан апелляция шикояти (протести) беришга ҳақли?
133. Апелляция шикоятини(протестини) кўриб чиқувчи судларни айтиб беринг
134. Апелляция шикоятини (протестини) судга беришнинг судга йўллашдан нима фарқи бор?
135. Қайси тоифадаги ишлар бўйича апелляция шикояти (протести) 10 кунлик муддатда берилади?
136. Апелляция шикояти (протести) беришнинг ўтказиб юборилган муддати қайси ҳолларда узрли деб топилиб тикланиши мумкин?
137. Апелляция шикояти(протести)нинг мазмуни ҳақида гапириб беринг?
138. Апелляция шикояти(протести)га илова қилинадиган ҳужжатларни санаб беринг
139. Апелляция шикояти(протести)ни иш юритишга қабул қилиш тўғрисидаги масалани ҳал этиш тартиби ва муддатини айтиб беринг.
140. Апелляция шикояти(протести)ни қайси ҳолларда иш юритишга қабул қилиш рад этилади?
141. Апелляция шикояти(протести)ни қайтариш асослари?
142. Апелляция шикоятини кўрмасдан қолдириш тартиби қандай?
143. Апелляция шикояти (протести) бўйича иш юритишни тугатиш асосларини гапириб беринг
144. Апелляция инстанцияси суди ишни қандай тартибда кўриб чиқади?
145. Апелляция инстанцияси судида ишни кўриш чегараларини айтиб беринг
146. Апелляция инстанцияси судининг ваколатларини биласизми?
147. Апелляция инстанцияси судининг қарорини таърифлаб беринг
148. Биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарорини ўзгартириш ёки бекор қилиш асослари нимадан иборат
149. Моддий ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?
150. Процессуал ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?

МАЪМУРИЙ ЖАВОБГАРЛИК ТЎҒРИСИДАГИ ИШЛАРНИ КЎРИШ БИЛАН БОҒЛИҚ
151. Вояга етмаганларнинг маъмурий ҳуқуқбузарлик учун жавобгарлиги?
152. Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга мувофиқ ҳақорат қилиш тушунчаси ҳақида гапириб беринг?
153. Чет эл фуқароларини ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан маъмурий тарзда чиқариб юбориш асослари?
154. Маъмурий жазонинг турларини санаб беринг?
155. Карантинли ва инсон учун хавфли бўлган бошқа юқумли касалликлар пайдо бўлиши ҳамда тарқалиши шароитида тиббий йўсиндаги мажбурлов чорасини қўллаш деганда нимни тушунасиз?
156. Маъмурий жавобгарлик қонунчилигига охирги марта киритилган ўзгартиш ва қўшимчалар тўғрисида гапириб беринг?
157. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш юзасидан апелляция шикояти бериш тартиби қандай?
158. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш бўйича қарор устидан апелляция шикояти бериш муддатлари
159. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш бўйича қарор устидан берилган апелляция шикоятини кўриб чиқиш муддатлари
160. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш бўйича қарор устидан берилган апелляция шикоятини кўриш тартиби
161. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишларни кўриш бўйича апелляция инстанцияси судининг ваколатлари
162. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишларни апелляция тартибида қайта кўрувчи судлар
163. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш бўйича қарор устидан апелляция шикояти бериши мумкин бўлган шахслар
164. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш юзасидан чиқарилган қарор хусусида шикоят бериш тартиби қандай?
165. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш юзасидан чиқарилган қарор хусусида берилган шикоят ёки билдирилган протестни кўриб чиқиш
166. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш юзасидан чиқарилган қарор хусусида протест билдириш тартиби
167. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш юзасидан чиқарилган қарор хусусида берилган шикоят ёки билдирилган протестни кўриб чиққан орган (мансабдор шахс) қандай қарор қабул қилади?
168. Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни кўришни тугатиш билан қарорни бекор қилиш оқибатлари

МАЪМУРИЙ ИШЛАР БЎЙИЧА СУДЛОВ ҲАЙЪАТИГА ОИД

169. Қайси шахслар биринчи инстанция судининг қонуний кучга кирмаган ҳал қилув қарори устидан апелляция шикояти (протести) беришга ҳақли ?
170. Апелляция шикоятини (протестини) кўрувчи судларни айтиб беринг.
171. Қайси ҳолатда апелляция шикояти (протести) Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Маъмурий ишлар бўйича судлов ҳайъати томонидан кўрилади ?
172. Апелляция шикоятини (протестини) судга беришнинг судга йўллашдан нима фарқи бор?
173. Апелляция шикояти (протести) беришнинг ўтказиб юборилган муддати қайси ҳолларда узрли деб топилиб тикланиши мумкин?
174. Апелляция шикояти(протести)нинг мазмуни ҳақида гапириб беринг?
175. Апелляция шикояти(протести)га илова қилинадиган ҳужжатларни санаб беринг
176. Апелляция шикоятини (протестини) иш юритишга қабул қилиш тўғрисидаги масалани ҳал этиш тартиби ва муддати
177. Апелляция шикоятини (протестини) қайси ҳолларда иш юритишга қабул қилиш рад этилади?
178. Апелляция шикоятини (протестини) қайтариш асослари?
179. Апелляция шикоятини (протестини) кўрмасдан қолдириш тартиби
180. Апелляция шикояти (протести) бўйича иш юритишни тугатиш асосларини гапириб беринг?
181. Апелляция инстанцияси суди томонидан ишни кўриш тартибини айтиб беринг?
182. Апелляция инстанцияси судида ишни кўриш доираси
183. Апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг?
184. Апелляция инстанцияси судининг қарорини таърифлаб беринг?
185. Ҳал қилув қарорини ўзгартириш ёки бекор қилиш асосларини гапириб беринг?
186. Моддий ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?
187. Процессуал ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?

ФУҚАРОЛИК ИШЛАР БЎЙИЧА СУДЛОВ ҲАЙЪАТИГА ОИД

188. Қандай ҳолларда процессуал ҳуқуқий ворисликка йўл қўйилиши мумкин?
189. Никоҳни бекор қилиш тўғрисидаги иш билан бирга кўриб чиқилиши мумкин бўлмаган низолар?
190. Оила кодексига киритилган охирги ўзгартиришлар ҳақида гапириб беринг?
191. Ҳал қилув қарорининг ижросини кечиктириш ёки унинг бўлиб-бўлиб ижро этилиши, уни ижро этиш усули ва тартибини ўзгартириш асослари нималардан иборат?
192. Никоҳдан суд тартибида ва фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд этиш органларида ажратиш ҳолатлари?
193. Фуқаролик қонунчилигига охирги марта киритилган ўзгартиш ва қўшимчалар тўғрисида гапириб беринг?
194. Қайси шахслар ҳал қилув қарори устидан апелляция шикояти (протести) беришга ҳақли ?
195. Апелляция шикояти(протести)ни кўриб чиқувчи судларни айтиб беринг
196. Апелляция шикоятини (протести) судга беришнинг судга йўллашдан нима фарқи бор?
197. Апелляция шикояти (протести) беришнинг ўтказиб юборилган муддати қайси ҳолларда узрли деб топилиб тикланиши мумкин?
198. Қайси ҳолатда апелляция шикояти ҳаракатсиз қолдирилади ?
199. Биринчи инстанция судининг апелляция шикоятини (протестини) олганидан кейинги ҳаракатлари нимадан иборат?
200. Апелляция шикояти(протести)нинг мазмуни ҳақида гапириб беринг?
201. Апелляция шикояти(протести)га илова қилинадиган ҳужжатларни санаб беринг.
202. Апелляция инстанцияси судининг ишни шикоят (протест) билан бирга олганидан кейин қандай ҳаракатларни амалга ошириши лозим?
203. Апелляция шикоятини (протестини) тўлдириш, ўзгартириш, шикоятдан воз кечиш ва протестни қайтариб олиш тартиби қандай?
204. Апелляция инстанциясида даъвогар арз қилинган талабларидан воз кечганда, жавобгар даъвогар талабларини тан олганда ва тарафлар келишув битими тузганда қандай процессуал ҳаракатлар амалга оширилади?
205. Апелляция инстанцияси судида ишни кўриш доираси
206. Апелляция инстанцияси суди томонидан ишни кўриш тартибини айтиб беринг?
207. Апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг?
208. Суд ҳужжатини ўзгартириш ёки бекор қилиш асосларини гапириб беринг ?
209. Моддий ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?
210. Процессуал ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?
211. Апелляция инстанцияси судининг ажримида нималар кўрсатилиши керак?
212. Биринчи инстанция судининг ажрими устидан шикоят қилинганлиги (протест келтирилганлиги) муносабати билан ишни кўрадиган апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг.

Изоҳ: Комиссия тарафидан Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, Конституциявий қонунлари, “Судлар тўғрисида”ги қонуни бўйича, шунингдек номзоднинг сиёсий дунёқарашини, маданий-маънавий етуклигини баҳолаш мақсадида қўшимча саволлар ҳам берилиши мумкин.

 

Қорақалпоғистон Республикаси суди иктисодий ишлари бўйича судлов ҳайъатига судья катта ёрдамчиси лавозимига номзодлар танлови бўйича саволлар тўплами

Қорақалпоғистон Республикаси суди иктисодий ишлари бўйича судлов ҳайъатига судья катта ёрдамчиси лавозимига номзодлар танлови бўйича саволлар тўплами

1-билет

1. Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексига асосан Инвестициявий низолар бўйича ишлар жумласига қандай низолар киради?

2. Даъво муддати тушунчаси?

3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.

_______________________________________________________________________

2-билет

1. Иқтисодий судларнинг суд ҳужжатларини қайта кўриш бўйича иш юритиш тартиби қандай?

2. Қандай ҳолларда судья рад қилинади, судьяни рад қилиш тўғрисидаги аризани ким кўриб чиқади?

3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра ҳокимият бўлиниши принципини тушунтириб беринг?..

_______________________________________________________________________

3-билет

1. Суд ходимига хизмат вақтидан ташқарида қўйиладиган талаблар ҳақида нималарни биласиз?

2. Хал қилув қарори устидан апелляция шикояти (протести) беришга ҳақли шахслар кимлар?

3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 7 декабрдаги “Судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш ҳамда суд тизимида коррупциянинг олдини олиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6127-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.

_______________________________________________________________________

4-билет

1. “Бир суд – бир инстанция” тамойилининг моҳиятини очиб беринг.

2. Иқтисодий судга тақдим қилинган илтимосномалар қай тартибда ҳал этилади?

3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.

__________________________________________________________________

5-билет

1. Апелляция шикояти(протести)ни кўриб чиқувчи судларни айтиб беринг

2. Ижро аппарати ходимлари қайси ҳужжатлар талабларига риоя қилган ҳолда ўз фаолиятларини амалга оширадилар?

3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра ҳокимият бўлиниши принципини тушунтириб беринг?.

_______________________________________________________________________

6-билет

1. Иқтисодий судга кимлар мурожаат қилиши мумкин?

2. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг принципларини айтиб беринг.

3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 03.09.2020 йилги “Суд ҳокимияти органлари фаолиятини рақамлаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4818-сон Қарорига асосан суд ҳокимияти органлари фаолиятини рақамлаштиришнинг кейинги босқичдаги вазифалари нималардан иборат.

______________________________________________________________________

7-билет

1. Апелляция шикояти (протести) беришнинг ўтказиб юборилган муддати қайси ҳолларда узрли деб топилиб тикланиши мумкин?

2. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъектлерини айтиб беринг?

3. Фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликларини гапириб беринг?

_______________________________________________________________________

8-билет

1. Иқтисодий судга тааллуқли ишлар

2. Иш юритиш йўриқномаси нималарни тартибга солади?

3. “Бир суд – бир инстанция” тамойилининг моҳиятини очиб беринг?

_________________________________________________________________

9-билет

1. Иқтисодий судларнинг судловга тегишлилик масалалари?

2. Қандай ҳолларда судья рад қилинади, судьяни рад қилиш тўғрисидаги аризани ким кўриб чиқади?

3. Судгача мажлис ўтказиш тартиби қандай?.

________________________________________________________________

10-билет

1. Апелляция шикояти(протести)нинг мазмуни ҳақида гапириб беринг?

2. Иқтисодий судга тааллуқли ишлар?

3. Ижро аппарати ходимлари қайси ҳужжатлар талабларига риоя қилган ҳолда ўз фаолиятларини амалга оширадилар?

_________________________________________________________________

11-билет

1. Апелляция шикояти(протести)га илова қилинадиган ҳужжатларни санаб беринг.

2. Битимлар тушунчасини айтиб беринг?

3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра ҳокимият бўлиниши принципини тушунтириб беринг?

______________________________________________________________

12-билет

1. Апелляция инстанцияси судининг ишни шикоят (протест) билан бирга олганидан кейин қандай ҳаракатларни амалга ошириши лозим?

2. Иқтисодий процессда даъвони таъминлаш асослари ва тартиби қандай?

3. Фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликларини гапириб беринг?

________________________________________________________________

13-билет

1. Апелляция шикоятини (протестини) тўлдириш, ўзгартириш, шикоятдан воз кечиш ва протестни қайтариб олиш тартиби қандай?

2. Иқтисодий судга тааллуқли ишлар?

3. Иш юритиш йўриқномаси нималарни тартибга солади?

_______________________________________________________________

14-билет

1. Апелляция инстанциясида даъвогар арз қилинган талабларидан воз кечганда, жавобгар даъвогар талабларини тан олганда ва тарафлар келишув битими тузганда қандай процессуал ҳаракатлар амалга оширилади?

2. Ҳужжатларни юбориш учун расмийлаштириш ҳақида нималарни биласиз? (манзилга юбориш қоидалари, нусхалар юбориш, иловаларни қайд этиш, саҳифаларни рақамлаш ва ҳакозо)

3. Суд тизимини айтиб беринг?

________________________________________________________________

15-билет

1. Апелляция инстанцияси судида ишни кўриш доираси?

2. Ҳужжатларни юбориш учун расмийлаштириш ҳақида нималарни биласиз? (манзилга юбориш қоидалари, нусхалар юбориш, иловаларни қайд этиш, саҳифаларни рақамлаш ва ҳакозо)

3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг принципларини айтиб беринг?

_______________________________________________________________

16-билет

1. Апелляция инстанцияси суди томонидан ишни кўриш тартибини айтиб беринг?

2. Ҳужжатлар матнини компьютерда тайёрлаш қоидалари ҳақида нималарни биласиз?

3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъектлерини айтиб беринг?

17-билет

1. Апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг?

2. Жисмоний ва юридик шахслар ҳамда бошқа судлар билан ёзишмалар бланкасига қўйиладиган талаблар

3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра ҳокимият бўлиниши принципини тушунтириб беринг?

_________________________________________________________________

18-билет

1. Суд ҳужжатини ўзгартириш ёки бекор қилиш асосларини гапириб беринг?

2. Йиғмажилдларнинг рўйхатини тузиш тартиби ҳақида гапириб беринг.

3. Фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликларини гапириб беринг?

_____________________________________________________________

19-билет

1. Моддий ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?

2. Ҳужжатлар йиғмажилдларини шакллантиришда эътибор қаратилиши лозим бўлган масалаларга нималардан иборат?

3. Фуқароларнинг ижтимой ҳуқуқларини ҳақида гапириб беринг?

_______________________________________________________________

20-билет

1. Процессуал ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?

2. Иқтисодий ишларда процессуал муддатлар?

3. Фуқароларнинг иқтисодий ҳуқуқлари ҳақида гапириб беринг?

________________________________________________________________

21-билет

1. Такрорий кассация тартиби тўғрисида тушунтириш беринг?

2. Қандай ҳолларда ҳал қилув қарорини қабул қилган суд қўшимча ҳал қилув қарорини қабул қилади?

3. Суд тизимини айтиб беринг?

________________________________________________________________

22-билет

1. Биринчи инстанция судининг ажрими устидан шикоят қилинганлиги (протест келтирилганлиги) муносабати билан ишни кўрадиган апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг.

2. Судда рўйхатга олинган қайси ҳужжатлар назорат қилиб борилади?

3. Норматив ҳуқуқий ҳужжат бу-..?

____________________________________________________________

23-билет

1. Биринчи инстанция ва апелляция, кассация инстанцияларининг бир-биридан фарқи нимадан иборат?

2. Ҳужжатларни сақлаш, уларни архивга топшириш ва амалий экспертизадан ўтказиш ҳақида гапириб беринг.

3. Норматив ҳуқуқий ҳужжатлар турлари?

_______________________________________________________________

24-билет

1. Кассация шикояти ва протест бериш ҳуқуқига эга бўлган шахслар кимлар?

2. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқиш тартиби ҳақида гапириб беринг.

3. Қандай ҳолларда ҳал қилув қарорини қабул қилган суд қўшимча ҳал қилув қарорини қабул қилади?

_______________________________________________________________

25-билет

1. Кассация шикояти ва протестни кўрадиган суд ва унинг ваколатлари?

2. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқаётган судья ва суд ходимларининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.

3. Даъво аризасини кўрмасдан қолдириш асослари?

_______________________________________________________________

26-билет

1. Кассация шикояти ва протестни бериш тартиби қандай ва муддатлари тўғрисида гапириб беринг?

2. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқаётган судья ва суд ходимларининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.

3. ЎзР ИПК бўйича судья ёрдамчисининг вазифалари нималардан иборат?

________________________________________________________________

27-билет

1. Кассация шикояти вакил томонидан имзоланиши мумкинми ва бундай ҳолда нималарга эътибор бериш керак?

2. Ҳар бир суд ходимининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.

3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.

_______________________________________________________________

28-билет

1. Кассация шикояти ва протест мазмунига қўйилган талаблар ҳамда унга илова қилинадиган ҳужжатлар тўғрисида тушунтириш беринг?

2. Суд ходимига хизмат вақтидан ташқарида қўйиладиган талаблар ҳақида нималарни биласиз?

3. Судгача мажлис ўтказиш тартиби қандай?

________________________________________________________________

29-билет

1. Ҳал қилув қарорининг ижросини кечиктириш ёки унинг бўлиб-бўлиб ижро этилиши, уни ижро этиш усули ва тартибини ўзгартириш асослари нималардан иборат?

2. Ҳар бир суд ходимининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.

3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 19 мартдаги коронавирус пандемияси ва глобал инқироз ҳолатларининг иқтисодиёт тармоқларига салбий таъсирини юмшатиш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-5969-сонли Фармонни мазмун-моҳиятини очиб беринг.

_______________________________________________________________

30-билет

1. Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил қайси низолар бўйича апелляция шикояти беришга ҳақли эмас?

2. Ҳар бир суд ходимининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.

3. Норматив ҳуқуқий ҳужжатлар турлари.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорақалпоғистон Республикаси суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъатига судья катта ёрдамчиси лавозимига номзодлар танлови бўйича саволлар тўплами

Қорақалпоғистон Республикаси суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъатига судья катта ёрдамчиси лавозимига номзодлар танлови бўйича саволлар тўплами

1-билет

1. Никоҳни бекор қилиш тўғрисидаги иш билан бирга кўриб чиқилиши мумкин бўлмаган низолар?
2. Даъво муддати тушанчаси?
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
_______________________________________________________________________

2-билет

1. Қандай ҳолларда процессуал ҳуқуқий ворисликка йўл қўйилиши мумкин?
2. Оила кодексига киритилган охирги ўзгартиришлар ҳақида гапириб беринг?
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 январдаги Олий Мажлисга Мурожаатномасида суд-ҳуқуқ соҳасида белгиланган вазифалар борасидаги фикрларини моҳиятини очиб беринг.

_______________________________________________________________________

3-билет

1. Суд ходимига хизмат вақтидан ташқарида қўйиладиган талаблар ҳақида нималарни биласиз?
2. Қайси шахслар ҳал қилув қарори устидан апелляция шикояти (протести) беришга ҳақли ?
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 7 декабрдаги “Судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш ҳамда суд тизимида коррупциянинг олдини олиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6127-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.

_______________________________________________________________________

 

 

 

 

4-билет

1. “Бир суд – бир инстанция” тамойилининг моҳиятини очиб беринг.
2. Никоҳдан суд тартибида ва фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд этиш органларида ажратиш ҳолатлари?
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 10.08.2020 йилги “Суд-тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6041-сонли Фармони бўйича суд-тергов фаолиятини янада такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари санаб беринг.
__________________________________________________________________

5-билет

1. Апелляция шикояти(протести)ни кўриб чиқувчи судларни айтиб беринг
2. Ижро аппарати ходимлари қайси ҳужжатлар талабларига риоя қилган ҳолда ўз фаолиятларини амалга оширадилар?
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 10.08.2020 йилги “Суд-тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6041-сонли Фармони бўйича суд-тергов фаолиятини янада такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари санаб беринг.
_______________________________________________________________________

6-билет

1. Апелляция шикоятини (протести) судга беришнинг судга йўллашдан нима фарқи бор?
2. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг принципларини айтиб беринг.
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 03.09.2020 йилги “Суд ҳокимияти органлари фаолиятини рақамлаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4818-сон Қарорига асосан суд ҳокимияти органлари фаолиятини рақамлаштиришнинг кейинги босқичдаги вазифалари нималардан иборат.
______________________________________________________________________

7-билет

1. Апелляция шикояти (протести) беришнинг ўтказиб юборилган муддати қайси ҳолларда узрли деб топилиб тикланиши мумкин?
2.Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъектлерини айтиб беринг?
2. Судлар фаолиятига жорий этилаётган “Адолат” ахборот тизимлари комплекси ҳақида нималарни биласиз?
_______________________________________________________________________

 

8-билет

1. Қайси ҳолатда апелляция шикояти ҳаракатсиз қолдирилади ?
2. Иш юритиш йўриқномаси нималарни тартибга солади?
3. Ўзбекистон Республикаси Олий суд раисининг “Олий суднинг таркибий тузилмаларида ижро интизомига риоя қилиш ҳамда ушбу соҳани тартибга солиш бўйича “Ижро интизомини назорат қилишнинг ягона электрон тизими”ни (doc.sud.uz) фаолиятга жорий қилиш тўғрисида”ги фармойишининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
_________________________________________________________________

9-билет

1. Биринчи инстанция судининг апелляция шикоятини (протестини) олганидан кейинги ҳаракатлари нимадан иборат?
2. Судга келган ҳужжатлар ва мурожаатлар кимлар томонидан ва қандай тартибда қабул қилинади?
3. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2021 йил 15 январдаги “Суд қарорларини қайта кўриш институти такомиллаштирилиши муносабати билан процессуал қонун нормаларини қўллашнинг айрим масалалари тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
________________________________________________________________

10-билет

1. Апелляция шикояти(протести)нинг мазмуни ҳақида гапириб беринг?
2. Иш ва бошқа ҳужжатлар йуқолган ёки яроқсиз ҳолга келиб қолган тақдирда амалга ошириладиган ишлар ҳақида нималарни биласиз?
3. Ижро аппарати ходимлари қайси ҳужжатлар талабларига риоя қилган ҳолда ўз фаолиятларини амалга оширадилар?
_________________________________________________________________

11-билет

1. Апелляция шикояти(протести)га илова қилинадиган ҳужжатларни санаб беринг.
2. Хизмат ҳужжатлари қандай ҳужжатлар ва улар қандай кўринишларда бўлади?
3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра ҳокимият бўлиниши принципини тушунтириб беринг?________________________________________________________________

 

 

12-билет

1. Апелляция инстанцияси судининг ишни шикоят (протест) билан бирга олганидан кейин қандай ҳаракатларни амалга ошириши лозим?
2. Хизмат ҳужжатларини расмийлаштиришга қўйиладиган талаблар ҳақида гапириб беринг.
3. Фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликларини гапириб беринг?
________________________________________________________________

13-билет

1. Апелляция шикоятини (протестини) тўлдириш, ўзгартириш, шикоятдан воз кечиш ва протестни қайтариб олиш тартиби қандай?
2. Хизмат ҳужжатларида бўлиши лозим бўлган реквизитлар ҳақида гапириб беринг.
3. Иш юритиш йўриқномаси нималарни тартибга солади?
_______________________________________________________________

14-билет

1. Апелляция инстанциясида даъвогар арз қилинган талабларидан воз кечганда, жавобгар даъвогар талабларини тан олганда ва тарафлар келишув битими тузганда қандай процессуал ҳаракатлар амалга оширилади?
2. Ҳужжатларни юбориш учун расмийлаштириш ҳақида нималарни биласиз? (манзилга юбориш қоидалари, нусхалар юбориш, иловаларни қайд этиш, саҳифаларни рақамлаш ва ҳакозо)
3. Судга келган ҳужжатлар ва мурожаатлар кимлар томонидан ва қандай тартибда қабул қилинади?
________________________________________________________________

15-билет

1. Апелляция инстанцияси судида ишни кўриш доираси
2. Ҳужжатларни юбориш учун расмийлаштириш ҳақида нималарни биласиз? (манзилга юбориш қоидалари, нусхалар юбориш, иловаларни қайд этиш, саҳифаларни рақамлаш ва ҳакозо)
3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг принципларини айтиб беринг.
_______________________________________________________________

16-билет

1. Апелляция инстанцияси суди томонидан ишни кўриш тартибини айтиб беринг?
2. Ҳужжатлар матнини компьютерда тайёрлаш қоидалари ҳақида нималарни биласиз?
3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъектлерини айтиб беринг?
17-билет

1. Апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг?
2. Жисмоний ва юридик шахслар ҳамда бошқа судлар билан ёзишмалар бланкасига қўйиладиган талаблар
3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра ҳокимият бўлиниши принципини тушунтириб беринг?
_________________________________________________________________

18-билет

1. Суд ҳужжатини ўзгартириш ёки бекор қилиш асосларини гапириб беринг?
2. Йиғмажилдларнинг рўйхатини тузиш тартиби ҳақида гапириб беринг.
3. Фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликларини гапириб беринг?
_____________________________________________________________

19-билет

1. Моддий ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?
2. Ҳужжатлар йиғмажилдларини шакллантиришда эътибор қаратилиши лозим бўлган масалаларга нималардан иборат?
3. Фуқароларнинг ижтимой ҳуқуқларини ҳақида гапириб беринг?
_______________________________________________________________

20-билет

1. Процессуал ҳуқуқ нормаларининг бузилиши ёки нотўғри қўлланилиши нимадан иборат?
2. Иш юритиш устидан назоратни ташкил этишда текшириш объектлари бўлиб нималар ҳисобланади?
3. Фуқароларнинг иқтисодий ҳуқуқлари ҳақида гапириб беринг?
________________________________________________________________

21-билет

1. Апелляция инстанцияси судининг ажримида нималар кўрсатилиши керак?
2. «Ижро интизомини назорат қилишнинг ягона электрон тизими» (doc.sud.uz) ҳақида нималарни биласиз?
3. Суд тизимини айтиб беринг?
________________________________________________________________

 

 

22-билет

1. Биринчи инстанция судининг ажрими устидан шикоят қилинганлиги (протест келтирилганлиги) муносабати билан ишни кўрадиган апелляция инстанцияси судининг ваколатларини айтиб беринг.
2. Судда рўйхатга олинган қайси ҳужжатлар назорат қилиб борилади?
3. Норматив ҳуқуқий ҳужжат бу-..?
____________________________________________________________

23-билет

1. Биринчи инстанция ва апелляция, кассация инстанцияларининг бир-биридан фарқи нимадан иборат?
2. Ҳужжатларни сақлаш, уларни архивга топшириш ва амалий экспертизадан ўтказиш ҳақида гапириб беринг.
3. Норматив ҳуқуқий ҳужжатлар турлари?
_______________________________________________________________

24-билет

1. Кассация шикояти ва протест бериш ҳуқуқига эга бўлган шахслар кимлар?
2. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқиш тартиби ҳақида гапириб беринг.
3. Оила кодексига кўра никоҳ ёши неча ёш?
_______________________________________________________________

25-билет

1. Кассация шикояти ва протестни кўрадиган суд ва унинг ваколатлари?
2. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқаётган судья ва суд ходимларининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.
3. Меҳнат кодексига кўра меҳнат қилиш ёши неча ёш?
_______________________________________________________________

26-билет

1. Кассация шикояти ва протестни бериш тартиби қандай ва муддатлари тўғрисида гапириб беринг?
2. Шахсий масалалар бўйича хорижга чиқаётган судья ва суд ходимларининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.
3. ЎзР ФПК бўйича судья ёрдамчисининг вазифалари нималардан иборат?
________________________________________________________________

 

 

27-билет

1. Кассация шикояти вакил томонидан имзоланиши мумкинми ва бундай ҳолда нималарга эътибор бериш керак?
2. Ҳар бир суд ходимининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 июлдаги “Судлар фаолиятини янада такомиллаштириш ва одил судлов самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6034-сонли Фармонининг мазмун-моҳиятини очиб беринг.
_______________________________________________________________

28-билет

1. Кассация шикояти ва протест мазмунига қўйилган талаблар ҳамда унга илова қилинадиган ҳужжатлар тўғрисида тушунтириш беринг?
2. Суд ходимига хизмат вақтидан ташқарида қўйиладиган талаблар ҳақида нималарни биласиз?
3. Муомала лаёқати ҳақида айтиб беринг?
________________________________________________________________

29-билет

1. Ҳал қилув қарорининг ижросини кечиктириш ёки унинг бўлиб-бўлиб ижро этилиши, уни ижро этиш усули ва тартибини ўзгартириш асослари нималардан иборат?
2. Ҳар бир суд ходимининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 19 мартдаги коронавирус пандемияси ва глобал инқироз ҳолатларининг иқтисодиёт тармоқларига салбий таъсирини юмшатиш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-5969-сонли Фармонни мазмун-моҳиятини очиб беринг.
_______________________________________________________________

30-билет

1. Никоҳдан суд тартибида ва фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд этиш органларида ажратиш ҳолатлари?
2. Ҳар бир суд ходимининг мажбуриятлари ҳақида гапириб беринг.
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 19 мартдаги коронавирус пандемияси ва глобал инқироз ҳолатларининг иқтисодиёт тармоқларига салбий таъсирини юмшатиш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-5969-сонли Фармонни мазмун-моҳиятини очиб беринг.

 

ИҚТИСОДИЙ СУДЛАРДА ДАВЛАТ БОЖИГА ОИД ЭЪТИБОРЛИ ЖИҲАТЛАР

Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодекси (бундан буён матнда ИПК деб юритилади) 112-моддасига асосан, суд харажатлари давлат божидан ва ишни кўриш билан боғлиқ суд чиқимларидан иборат бўлади.

Давлат божи тушунчаси, уни тўлаш асослари ва тартиби, уни тўлашни кечиктириш ёки бўлиб-бўлиб тўлаш, тўлашдан озод қилиш, уни қайтариш тартиблари ва давлат божи ставкалари (миқдорлари) ҳақида Ўзбекистон Республикасининг “Давлат божи тўғрисида”ги Қонунида белгилаб қўйилган.

Шунингдек, иқтисодий ишлар бўйича суд харажатларини ундириш амалиётида мавжуд камчиликларни бартараф қилиш, судлар томонидан мазкур масалага доир қонун ҳужжатлари тўғри қўлланилишини таъминлаш мақсадида 2020 йил 19 декабрь куни Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг “Иқтисодий ишлар бўйича суд харажатларини ундириш амалиёти тўғрисида”ги 36-сонли қарори (бундан буён матнда Пленум қарори деб юритилади) қабул қилинди.

Ушбу қарорда тушунтириш берилган айрим муҳим нормаларга тўхталиб ўтадиган бўлсак, агар даъвогар ИПКнинг 157-моддасига асосан даъво талабларининг миқдорини кўпайтириш тўғрисида ариза билан мурожаат қилмоқчи бўлса, ундан ушбу суммага мутаносиб равишда давлат божи ундирилиши назарда тутилган.

Шунингдек, амалдаги давлат божи ставкаларига биноан ишда иштирок этувчи шахсларнинг илтимосига кўра ишдаги ҳужжатлардан кўчирма нусхалар берганлик учун ҳужжатнинг ҳар бир бети учун базавий ҳисоблаш миқдорининг 2 фоизи миқдорида давлат божи ундирилиши белгиланган. Мазкур Пленум қарорига асосан эса, иш ҳужжатларидан фотонусха кўчирганлик учун давлат божи ундирилмаслиги мустаҳкамланиб қўйилди.

Пленум қарорининг 5-бандида тушунтириш берилишича, давлат божи ва почта харажати нақд пулсиз шаклда тўланганлиги факти банкнинг тўлов қабул қилинганлиги тўғрисидаги белгиси бўлган тўлов топшириқномаси билан тасдиқланиши шарт.

Давлат божи ва почта харажати нақд пул шаклида тўланганлиги факти банк томонидан тўловчига бериладиган белгиланган шаклдаги квитанция билан тасдиқланиши керак.

Эътиборлиси шундаки, ушбу банд талабларига риоя қилмаслик, даъво аризаси (ариза ва шикоят)нинг ИПК тегишли моддаларига асосан қайтарилишига асос бўлиб хизмат қилади.

Шу билан бирга, Пленум қарорининг 17-бандида давлат божи тўлашдан озод қилинган давлат органлари ҳамда бошқа шахслар юридик шахслар ва фуқароларнинг манфаатида киритган даъво аризалари (аризалар) кўрмасдан қолдирилганда ёки иш юритиш тугатилганда давлат божи манфаати кўзланиб даъво киритилган даъвогарлардан ундирилиши, бунда “Давлат божи тўғрисида”ги Қонуннинг 18-моддасига кўра, даъво кўрмасдан қолдирилган ёки иш юритиш тугатилган ҳоллар мустасно эканлиги ҳақида тушунтириш берилган бўлиб, бу ўз навбатида амалиётда учраётган бундай муаммоларнинг ҳал этилишига катта хизмат қилади деб ҳисоблаймиз.

Яна бир муҳим тушунтиришлардан бири бу – даъвогар (аризачи) арз қилган талабларидан воз кечганда у қилган харажатларнинг ўрни жавобгар томонидан қопланмайди. Лекин, давлат божини тўлашдан озод қилинган даъвогар (аризачи) ўз талабларидан улар жавобгар томонидан ихтиёрий равишда тўлиқ ёки қисман қаноатлантирилганлиги оқибатида воз кечганлиги сабабли иш юритиш тугатилган ҳолда, давлат божи жавобгардан давлат даромадига ундирилади.

Бундан ташқари, суд харажатларига оид муҳим ўзгаришлардан бири Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 17 август кунги “Иш ҳақи, пенсиялар, стипендиялар ва нафақалар миқдорини ошириш тўғрисида”ги ПФ-6279-сонли Фармонига биноан вужудга келади.

Чунки, 2021 йилнинг 1 сентябридан бошлаб базавий ҳисоблаш миқдори амалдаги 245 000 сўмдан 270 000 сўмга оширилди.

Бу ўз навбатида, иқтисодий судларга киритиладиган даъво ариза, ариза ва шикоятлар учун тўланадиган давлат божи ва почта харажатларининг миқдорларига таъсир қилади.

Хулоса ўрнида таъкидлаш жоизки, давлат божи ва почта харажатларининг белгиланган тартибда ва миқдорда тўланиши манфаатдор шахсларнинг қимматли вақтларининг тежалишига, ортиқча қоғозбозлик ва чиқимларга йўл қўйилмаслигига, шунингдек, бузилган қонуний манфаатларининг ўз вақтида тикланишига хизмат қилади деб ҳисоблаймиз.

 

Қўнғирот туманлараро

иқтисодий судининг раиси                                      Алишер Аяпов

Skip to content