2024-JÍLDÍŃ 9 AYÍ DAWAMÍNDA HÁKIMSHILIK SUDLAR TÁREPINEN MÁMLEKETLIK UYÍMLAR HÁM SHÓLKEMLER TÁREPINEN SHÍǴARÍLǴAN AYRÍM QARARLAR HAQÍYQÍY EMES DEP TABÍLDÍ
Hár kim óziniń buzılǵan huqıqların hám nızam menen qorǵalatuǵın máplerin qorǵaw ushın hákimshilik sudlarına múrájat etiwge haqlı.
Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudları tárepinen mámleketimizde jeke múlktiń isenimli qorǵalıwın támiyinlew, hár qanday múlktiń qol qatılmaslıǵın hám jer qatnasıqların tártipke salıwǵa qaratılǵan sociallıq-ekonomikalıq reformalardı jedel ámelge asırıw, xalıqtıń hám isbilermenlik subektleriniń mámleketke bolǵan isenimin elede bekkemlew, ádil sudlawdı ámelge asırıw, puqaralardıń huqıq hám erkinliklerin qorǵaw baǵdarında bir qansha keń kólemli isler hám ilajler ámelge asırılıp kelinbekte.
Atap aytqanda, 2024-jıldıń 9 ayı dawamında Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudları tárepinen jámi 654 ǵalabalıq-huqıqıy qatnasıqlardan kelip shıǵatuǵın isler kórilip, sonnan 304 is boyınsha yaǵnıy 46,5 payız arza beriwshilerdiń múrájatleri qanaatlandırılıp, olardıń buzılǵan huqıqları tiklengen bolsa, 250 is boyınsha yaǵnıy 38,2 payız múrájat etiwshilerdiń arzaları qanaatlandırılmastan qaldırılǵan, 20 is yaǵnıy 3,1 payızı kórilmesten qaldırılǵan hám 80 is yaǵnıy 12,2 payızı óndiristen qısqartılǵan.
Usı dáwir dawamında Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudları tárepinen kórip shıǵılǵan 654 islerden 629 yaǵnıy 96,2 payızın mámleketlik uyımları hám shólkemleri, olardıń lawazımlı shaxslarınıń nızamǵa qayshı shıǵarılǵan qararların haqıyqıy emes tabıw hám olardıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı islerdi qurap, sonnan 299 is yaǵnıy 47,5 payızı boyınsha kiritilgen talaplar qanaatlandırılǵan.
Sonnan, rayon hám qala hákimleriniń qararların haqıyqıy emes hámde olardıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 91 is kórilip, solardan 20 is yaǵnıy 21,9 payızı boyınsha fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń múrájatleri qanaatlandırılıp, olardıń buzılǵan huqıq hám mápleri tiklengen bolsa, 50 is yaǵnıy 54,9 payız boyınsha usınılǵan talaplar tiykarsız bolǵanlıǵı sebepli arzalar qanaatlandırılmastan qaldırılǵan.
Sonday-aq, usı dáwir dawamında Byudjetten tısqarı pensiya fondınıń puqaralarǵa pensiya tayınlaw menen baylanıslı qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 265 is kórilip, solardan 229 is yaǵnıy 86,4 payızı boyınsha puqaralardıń múrájatleri qanaatlantırılıp, olardıń buzılǵan huqıq hám mápleri tiklengen bolsa, 19 is yaǵnıy 7,2 payız boyınsha usınılǵan talaplar tiykarsız bolǵanlıǵı sebepli arzalar qanaatlandırılmastan qaldırılǵan.
Bunnan tısqarı, usı dáwir dawamında:
Qaraqalpaqstan Respublikası Transport ministrliginiń qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 26 is kórilip, sonnan 7 is yaǵnıy 26,9 payız múrájat qanaatlandırılǵan;
Qaraqalpaqstan Respublikası Mámleketlik salıq basqarması hám rayon (qala) Mámleketlik salıq inspekciyalarınıń shıǵarǵan qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 82 is kórilip, sonnan 18 is yaǵnıy 21,9 payız múrájatleri qanaatlandırılǵan;
Májbúriy orınlaw byurosı Qaraqalpaqstan Respublikası basqarması hám rayon (qala) Májbúriy orınlaw byurolarınıń shıǵarǵan qararların haqıyqıy emes dep tabıw hám olardıń lawazımlı shaxslarınıń háreketlerin (háreketsizligin) nızamǵa qayshı dep tabıw menen baylanıslı jámi 67 is kórilip, sonnan 8 is yaǵnıy 11,9 payız múrájatları qanaatlandırılıp, fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń buzılǵan huqıq hám mápleri tiklengen.
Sonday-aq, sudlar tárepinen mámleketlik uyımlar hám shólkemler tárepinen qararlar qabıl qılıwda nızam talaplarına jeterli dárejede ámel etpegenlikleri ushın usı túrdegi arzalardı kóriw barısında anıqlanǵan nızam buzılıw jaǵdayları boyınsha olarǵa qarata jámi 306 ayrıqsha uyǵarıwlar shıǵarıldı.
Ulıwma alǵanda, mámleketimizde puqaralar hám yuridikalıq shaxslardıń huqıqların nátiyjeli qorǵawda hákimshilik sudlardıń rolin kúsheytiriw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan reformalar belgilengen maqsetlerdiń ámelge asırılıwı hámde insan mápleriniń nátiyjeli qorǵalıwın támiyinlewge xızmet etedi.
Amir NURLIPESOV,
Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudınıń baslıǵı