2024-ЖЫЛДЫӉ 1-ШЕРЕГИ ДАЎАМЫНДА ҲӘКИМШИЛИК СУДЛАР ТӘРЕПИНЕН МӘМЛЕКЕТЛИК УЙЫМЛАР ҲӘМ ШӨЛКЕМЛЕР ТӘРЕПИНЕН ШЫҒАРЫЛҒАН АЙРЫМ ҚАРАРЛАР ҲАҚЫЙҚЫЙ ЕМЕС ДЕП ТАБЫЛДЫ
Ҳәр ким өзиниӊ бузылған ҳуқықларын ҳәм нызам менен қорғалатуғын мәплерин қорғаў ушын ҳәкимшилик судларына мүрәжат етиўге ҳақылы.
Қарақалпақстан Республикасы ҳәкимшилик судлары тәрепинен мәмлекетимизде жеке мүлктиң исенимли қорғалыўын тәмийинлеў, ҳәр қандай мүлктиң қол қатылмаслығын ҳәм жер қатнасықларын тәртипке салыўға қаратылған социаллық-экономикалық реформаларды жедел әмелге асырыў, халықтың ҳәм исбилерменлик субъектлериниң мәмлекетке болған исенимин еледе беккемлеў, әдил судлаўды әмелге асырыў, пуқаралардың ҳуқық ҳәм еркинликлерин қорғаў бағдарында бир қанша кең көлемли ислер ҳәм илажлер әмелге асырылып келинбекте.
Атап айтқанда, 2024-жылдыӊ 1-шереги даўамында Қарақалпақстан Республикасы ҳәкимшилик судлар тәрепинен жәми 225 ғалабалық-ҳуқықый қатнасықлардан келип шығатуғын ислер көрилип, соннан 107 ис бойынша яғный 47,5 пайыз арза бериўшилердиң мүрәжатлери қанаатлантырылып, олардыӊ бузылған ҳуқықлары тикленген болса, 92 ис бойынша яғный 40,9 пайыз мүрәжат етиўшилердиң арзалары қанаатлантырылмастан қалдырылған, 3 ис яғный 1,3 пайызы көрилместен қалдырылған ҳәм 23 ис яғный 10,2 пайызы өндиристен қысқартылған.
Усы дәўир даўамында Қарақалпақстан Республикасы ҳәкимшилик судлары тәрепинен көрип шығылған 225 ислерден 220 яғный 97,8 пайызын мәмлекетлик уйымлары ҳәм шөлкемлери, олардыӊ лаўазымлы шахсларыныӊ нызамға қайшы шығарылған қарарларын ҳақыйқый емес табыў ҳәм олардыӊ ҳәрекетлерин (ҳәрекетсизлигин) нызамға қайшы деп табыў менен байланыслы ислерди қурап, соннан 107 ис яғный 48,6 пайызы бойынша киритилген талаплар қанаатлантырылған.
Соннан, район ҳәм қала ҳәкимлериниӊ қарарларын ҳақыйқый емес ҳәмде олардыӊ ҳәрекетлерин (ҳәрекетсизлигин) нызамға қайшы деп табыў менен байланыслы жәми 32 ис көрилип, солардан 8 ис яғный 25,0 пайызы бойынша физикалық ҳәм юридикалық шахслардыӊ мүрәжатлери қанаатлантырылып, олардыӊ бузылған ҳуқық ҳәм мәплери тикленген болса, 14 ис яғный 43,7 пайыз бойынша усынылған талаплар тийкарсыз болғанлығы себепли арзалар қанаатландырылмастан қалдырылған.
Сондай-ақ, усы дәўир даўамында Бюджеттен тысқары пенсия фондыныӊ пуқараларға пенсия тайынлаў менен байланыслы қарарларын ҳақыйқый емес деп табыў ҳәм олардыӊ лаўазымлы шахсларыныӊ ҳәрекетлерин (ҳәрекетсизлигин) нызамға қайшы деп табыў менен байланыслы жәми 97 ис көрилип, солардан 85 ис яғный 87,6 пайызы бойынша пуқаралардыӊ мүрәжатлери қанаатлантырылып, олардыӊ бузылған ҳуқық ҳәм мәплери тикленген болса, 6 ис яғный 6,2 пайыз бойынша усынылған талаплар тийкарсыз болғанлығы себепли арзалар қанаатландырылмастан қалдырылған.
Буннан тысқары, усы дәўир даўамында, Қарақалпақстан Республикасы Транспорт министрлигиниӊ қарарларын ҳақыйқый емес деп табыў ҳәм олардыӊ лаўазымлы шахсларыныӊ ҳәрекетлерин (ҳәрекетсизлигин) нызамға қайшы деп табыў менен байланыслы жәми 11 ис көрилип, соннан 1 ис яғный 9,1 пайыз мүрәжат қанаатлантырылған, Қарақалпақстан Республикасы Мәмлекетлик салық басқармасы ҳәм район (қала) Мәмлекетлик салық инспекцияларыныӊ шығарған қарарларын ҳақыйқый емес деп табыў ҳәм олардыӊ лаўазымлы шахсларыныӊ ҳәрекетлерин (ҳәрекетсизлигин) нызамға қайшы деп табыў менен байланыслы жәми 42 ис көрилип, соннан 6 ис яғный 14,3 пайыз мүрәжатлары қанаатлантырылған, Мәжбүрий орынлаў бюросы Қарақалпақстан Республикасы басқармасы ҳәм район (қала) Мәжбүрий орынлаў бюроларыныӊ шығарған қарарларын ҳақыйқый емес деп табыў ҳәм олардыӊ лаўазымлы шахсларыныӊ ҳәрекетлерин (ҳәрекетсизлигин) нызамға қайшы деп табыў менен байланыслы жәми 24 ис көрилип, соннан 5 ис яғный 20,8 пайыз мүрәжатлары қанаатлантырылып, физикалық ҳәм юридикалық шахслардыӊ бузылған ҳуқық ҳәм мәплери тикленген.
Сондай-ақ, судлар тәрепинен мәмлекетлик уйымлар ҳәм шөлкемлер тәрепинен қарарлар қабыл қылыўда нызам талапларына жетерли дәрежеде әмел етпегенликлери ушын усы түрдеги арзаларды көриў барысында анықланған нызам бузылыў жағдайлары жүзесинен оларға қарата жәми 117 айрықша уйғарыўлар шығарылды.
Улыўма алғанда, мәмлекетимизде пуқаралар ҳәм юридикалық шахслардың ҳуқықларын нәтийжели қорғаўда ҳәкимшилик судлардың ролин күшейтириў бойынша әмелге асырылып атырған реформалар белгиленген мақсетлердиң әмелге асырылыўы ҳәмде инсан мәплериниң нәтийжели қорғалыўын тәмийинлеўге хызмет етеди.
Амир НУРЛИПЕСОВ,
Қарақалпақстан Республикасы ҳәкимшилик судыныӊ баслығы