Мамлакатимиз учун муҳим қадам: суд-ҳуқуқ тизимидаги ислоҳотлар  

Мамлакатимиз учун муҳим қадам: суд-ҳуқуқ тизимидаги ислоҳотлар  

Халқимизнинг эркин ва фаровон, қудратли Янги Ўзбекистонни барпо этиш бўйича хоҳиш-иродасини рўёбга чиқариш, ҳар бир фуқарога ўз салоҳиятини ривожлантириш учун барча имкониятларни яратиш, соғлом, билимли ва маънавий баркамол авлодни тарбиялаш, глобал ишлаб чиқаришнинг муҳим бўғинига айланган кучли иқтисодиётни шакллантириш, адолат, қонун устуворлиги, хавфсизлик ва барқарорликни кафолатли таъминлаш мақсадида янги Ўзбекистон тараққиёт стратегиясини амалга ошириш жараёнида орттирилган тажриба ва жамоатчилик муҳокамаси натижалари асосида ишлаб чиқилган «Ўзбекистон — 2030» стратегиясининг  тасдиқланиши бугун мамлакатимиз ҳаётида улкан бурилиш ясади. Президентимиз таъкидлаганидек, «Халқ давлат идораларига эмас, балки давлат органлари халқимизга хизмат қилиши керак» тамойилини ўзида акс эттирган Тараққиёт стратегияси қуйидаги 5 та устувор йўналишларни ўз ичига олган:

1. Ҳар бир инсонга ўз салоҳиятини рўёбга чиқариш учун муносиб шароитлар яратиш;
2. Барқарор иқтисодий ўсиш орқали аҳоли фаровонлигини таъминлаш;
3. Сув ресурсларини тежаш ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш;
4. Қонун устуворлигини таъминлаш, халқ хизматидаги давлат бошқарувини ташкил этиш;
5. «Хавфсиз ва тинчликсевар давлат» тамойилига асосланган сиёсатни изчил давом эттириш.

Ушбу устувор йўналишлар 100 та мақсадни ифода этади.

Ушбу Тараққиёт стратегияси барқарор иқтисодий ўсиш орқали даромади ўртачадан юқори бўлган давлатлар қаторидан ўрин олиш, аҳоли талабларига ва халқаро стандартларга тўлиқ жавоб берадиган таълим, тиббиёт ва ижтимоий ҳимоя тизимини ташкил қилиш, аҳоли учун қулай экологик шароитларни яратиш, халқ хизматидаги адолатли ва замонавий давлатни барпо этиш, мамлакатнинг суверенитети ва хавфсизлигини кафолатли таъминлаш каби юксак ғояларни ўзида мужассамлаштирган.

Қонун устуворлигини таъминлаш ва халқ хизматидаги давлат бошқарувини ташкил этишнинг Тараққиёт стратегиясига алоҳида йўналиш сифатида киритилиши халқ билан мулоқот тизимининг самарадорлигини оширишга катта йўл очиб берди. Давлат органлари ва фуқароларни бир-бири билан боғлашга хизмат қилувчи электрон тизимларнинг жорий этилиши бугун халқимизнинг оғирини енгил қилмоқда. Стратегияда Конституция ва қонунларнинг устуворлигини таъминлаш мақсадида суд-ҳуқуқ тизимида кўплаб ислоҳотлар амалга оширилиши кўзда тутилган. Тўртинчи устувор йўналишнинг “Қонун устуворлигини таъминлаш ва суд-ҳуқуқ тизимидаги ислоҳотлар” номли бўлимидаги асосий мақсадлардан бири – “Конституция ва қонунларнинг устуворлигини таъминлаш, инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг ишончли ҳимоя қилинишини таъминлашни суд-ҳуқуқ ислоҳотларининг бош мезонига айлантириш”, давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг фаолияти устидан самарали суд назоратини ўрнатиш ҳамда маъмурий адлия тизимини янада ривожлантиришдир. Ушбу мақсадларга эришиш учун 2030 йилгача:

– маъмурий судларга бевосита мурожаат қилишга тўсқинлик қилаётган омилларни тўлиқ бартараф этиш;

– судга қадар босқичда низоларни ҳал қилиш самарадорлигини 50 фоизга ошириш;

– судга қадар ҳал этилиши мумкин бўлган низолар юзасидан судларга келиб тушадиган ишлар сонини 50 фоизга камайтириш;

– маъмурий тартиб-таомиллар прин­ципларини йўл ҳаракатини тартибга солувчи белгилар ва ишораларга тўлиқ татбиқ этиш кераклиги белгиланган.

Маълумки, мустақил ва холис судни талаб қилиш ҳар бир инсоннинг ҳуқуқи ҳисобланади. Бу ҳуқуқ Инсон ҳуқуқлари Умумжаҳон декларациясининг 10-моддаси ва Ўзбекистон Республикаси қўшилган бошқа халқаро ҳуқуқ ҳужжатларида белгилаб қўйилган. Фақат мустақил судгина ҳар бир фуқаронинг ишини судда холис ва ошкора кўриш орқали топталган ҳақ-ҳуқуқларни ҳимоя қилиши мумкинлигига ишонч уйғота олади. Бу жиҳатдан Тараққиёт стратегияси асосида амалга оширилган ислоҳотлар суд-ҳуқуқ соҳасини демократлаштириш ва эркинлаштириш, суд ҳокимиятининг чинакам мустақиллигини таъминлаш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилишга замин яратади. Стратегияда белгиланган мақсадларнинг амалдаги ижроси халқимизда суд-ҳуқуқ тизимига нисбатан ишончнинг янада ошишига хизмат қилади. Демакки, Тараққиёт стратегияси бу — шунчаки ҳужжат эмас, мамлакатимизнинг бугуни ва эртанги тараққиёти учун муҳим қадамдир.

Зульфия Бабаджанова,

Қорақалпоғистон республикаси суди судьяси

Биринчи инстанция судида иш юритиш. Суд буйруғи

Кейинги йилларда республикамизда суд-ҳуқуқ соҳасини ислоҳ қилиш, судларнинг мустақиллигини, судларда ишларни кўришнинг ошкоралигини таъминлаш билан биргаликда суд ишларини юритиш тартибини соддалаштириш борасида ҳам бирмунча ижобий ишлар амалга оширилди ва бу айни пайтда одил судловни амалга ошириш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳамда қонун билан қўриқланадиган манфаатларини ҳимоя қилишда ўз самарасини бермоқда.

Қорақалпоғистон Республикаси туманлараро иқтисодий судларида
2023 йил давомида суд буйруғини бериш тўғрисидаги жами 27 та ишлар кўрилган, шундан қаноатлантирилган ишлар 19 тани, рад этилган ишлар 8 тани ташкил қилган.

Ушбу кўрилган ишларнинг туркумлар бўйича таҳлил қилганимизда қайд этилган даврда суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризалар 5 таси олди-сотди,
4 таси маҳсулот етказиб бериш, 9 таси пудрат, 7 таси қарз ва бирттадан кредит ва коммунал хизмат кўрсатиш шартномалари юзасидан берилганлиги аниқланди.

Суд буйруғи биринчи инстанция суди томонидан қабул қилинадиган қарорларнинг алоҳида бир тури бўлиб, Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 135-моддасида кўрсатилган талаблар юзасидан, судья томонидан қуйидаги ҳолларда якка тартибда берилади, яъни солиқ қарзини ундиришни юридик шахсларнинг ва фуқароларнинг мол-мулкига қаратиш тўғрисида талаб билдирилган бўлса, коммунал хизматлар ва алоқа хизматлари тўлови бўйича қарздорликни ундириш тўғрисида тасдиқловчи ҳужжатларга асосланган талаб билдирилган бўлса, ҳужжатлар асосида тан олинган дебиторлик қарзини ундириш тўғрисида талаб билдирилган бўлса, талаб тўланмаган, акцептланмаган ва акцептга сана қўйилмаган вексель нотариус томонидан протест қилинишига асосланган бўлса, ёзма битим мавжуд бўлган тақдирда, ундирувни қарздорнинг мажбуриятлари бажарилишининг таъминоти бўлган мол-мулкка қаратиш тўғрисида талаб билдирилган бўлса берилади ва у ижро ҳужжати кучига эга бўлади.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги талаб Иқтисодий процессуал кодексининг 135-моддасининг 1 ва 2-бандларига асосан қўйилган бўлса, қарздор томонидан солиқ қарзининг ёки қарздор томонидан қарздорликнинг тан олиниши талаб этилмайди.

Иқтисодий процессуал кодексининг 135-моддасининг 3-бандига асосан тақдим этилган суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризада дебиторлик қарзини қарздорнинг мол-мулкидан ундириш тўғрисида талаб қўйилиши мумкин эмас. Бундай талаб билдирилганда, аризани қабул қилиш мазкур кодексининг 140-моддасининг биринчи қисмига асосан рад этилади.  Кодексининг 135-моддасининг 3-бандига асосан қарздорликни ундириш тўғрисида талаб қўйилганда, дебиторлик қарзини қарздор томонидан ҳужжатлар асосида тан олинган бўлиши лозим.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги ариза юридик шахс мақомига эга бўлмаган кредитор томонидан ёки юридик шахс мақомига эга бўлмаган қарздорга нисбатан берилганда, аризани қабул қилиш Иқтисодий процессуал кодексининг 140-моддаси биринчи қисмига асосан рад этилади.

Ариза билан юридик шахснинг алоҳида бўлинмаси (филиали, ваколатхонаси) юридик шахс номидан ишончнома асосида мурожаат этса, суд аризани қабул қилишни рад этишга ҳақли эмас.

Бунда талаб қилинаётган сумма (талаб қилиб олинаётган мол-мулк) алоҳида бўлинма (филиал, ваколатхона) фойдасига эмас, балки манфаатлари кўзланиб ҳаракат қилинаётган юридик шахс фойдасига ундирилади.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризанинг мазмуни Иқтисодий процессуал кодексининг 136-моддасининг иккинчи қисми талабларига мос келиши лозим, акс ҳолда аризани қабул қилиш юқоридаги кодексининг 141-моддаси биринчи қисмининг 1-бандига асосан қайтарилади.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризага кредиторнинг талабини тасдиқловчи ҳужжатлар илова қилиниши лозим. Ҳужжатлар асосида тан олинган дебиторлик қарзни ундириш учун суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризага қуйидаги ҳужжатлар илова қилиниши лозим:

қарздор билан тузилган шартноманинг асли ёки нусхаси;

товарлар етказилганлиги, ишлар бажарилганлиги, хизматлар кўрсатилганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар;

қарздорлик тан олинганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар (солиштириш далолатномаси, ёзишмалар ва ҳ. к.)нинг асли.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризага арз қилинган талабни тасдиқловчи ҳужжатлар илова қилинмаган тақдирда, ариза Иқтисодий процессуал кодексининг 141-моддаси биринчи қисмининг 3-бандига асосан қайтарилади.

Агар қонунда ёхуд шартномада низони судгача ҳал қилиш (талабнома юбориш) тартибига риоя қилиниши белгиланган бўлса, суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризага ушбу тартибга риоя қилинганлигини тасдиқловчи далиллар илова қилиниши керак. Бундай далиллар илова қилинмаган тақдирда, ариза Иқтисодий процессуал кодексининг 141-моддаси биринчи қисмининг 6-бандига асосан қайтарилади.

Қонун ҳужжатлари талабига кўра нотариал тасдиқланиши ва (ёки) давлат рўйхатидан ўтказилиши шарт бўлган битимлар асосида вужудга келган қарздорликни ундириш ёки мол-мулкни талаб қилиб олиш бўйича суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризага ушбу талабларга риоя этилганлигини тасдиқловчи далиллар илова қилиниши лозим, акс ҳолда суд буйруғини бериш Иқтисодий процессуал кодексининг 144-моддаси биринчи қисмининг 2-бандига асосан рад этилади. Ушбу тартиб ғазначиликдан рўйхатдан ўтказиш мажбурий бўлган шартномаларга нисбатан ҳам татбиқ этилади.

ИПКнинг 137-моддасига мувофиқ аризачи (кредитор) суд буйруғини бериш тўғрисида ариза берганида қарздорга аризанинг кўчирма нусхасини топшириши шарт. Қарздор — юридик шахсга суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризанинг кўчирма нусхаси топширилганлигининг далили бўлиб, унинг раҳбари ёки ходимининг муҳр (муҳр мавжуд бўлган тақдирда) ёки штамп билан тасдиқланган имзоси, қарздор — фуқарога эса унинг шахсий имзоси ҳисобланади. Ушбу тартибга риоя қилинмаган тақдирда, суд буйруғини бериш тўғрисидаги ариза Иқтисодий процессуал кодексининг 141-моддаси биринчи қисмининг 3-бандига асосан аризачи (кредитор)га қайтарилади.

Иқтисодий процессуал кодексининг 139-моддасининг биринчи қисмига кўра суд буйруғини бериш тўғрисидаги ариза учун судга даъво аризаси билан умумий тартибда мурожаат қилинганда низолашилаётган сумма асосида ҳисоблаб чиқилган ставканинг эллик фоизи миқдорида давлат божи тўланади.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризани қабул қилиш Иқтисодий процессуал кодексининг 154-моддаси биринчи қисмининг 1-бандига асосан рад этилганда, ариза Иқтисодий процессуал кодексининг 141-моддаси биринчи қисмининг 5, 6 ва 7-бандларига асосан қайтарилганда, шунингдек суд буйруғини бериш Иқтисодий процессуал кодексининг 144-моддасининг биринчи қисмига асосан рад этилганда, кредитор томонидан тўланган давлат божи қарздорга нисбатан умумий тартибда кредитор томонидан даъво тақдим этилганда тўланиши лозим бўлган бож ҳисобига ўтказилади.

Агар суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризага почта харажатлари тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжат илова қилинмаган бўлса, ариза Иқтисодий процессуал кодексининг 141-моддаси биринчи қисмининг 5-бандига мос ҳолда қайтарилади.

Агар суд буйруғи берилгунга қадар кредитордан суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризани қайтариш ёки талабдан воз кечиш ҳақида ариза берилган бўлса, суд буйруғини бериш тўғрисидаги ариза Иқтисодий процессуал кодексининг 141-моддаси биринчи қисмининг 7-бандига асосан қайтарилади.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризанинг қайтарилганлиги кредиторнинг судга бундай ариза билан қайта мурожаат этишига тўсқинлик қилмайди.

Суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризани қабул қилишни рад этиш ёки қайтариш тўғрисида ажрим чиқарилади. Мазкур ажрим устидан шикоят қилиниши мумкин.

Иқтисодий процессуал кодексининг 142-моддасининг биринчи қисмига кўра, қарздор унга суд буйруғини бериш тўғрисидаги аризанинг кўчирма нусхаси топширилган пайтдан бошлаб ўн кунлик муддатда судга кредитор талабларига қарши эътирозларини тасдиқловчи ҳужжатларни илова қилган ҳолда тақдим этишга ҳақли.

Агар қарздор узрли сабаб билан ўз вақтида кредиторнинг талабига қарши эътироз билдириш имкониятига эга бўлмаган бўлса, суд буйруғининг кўчирма нусхаси олинган кундан эътиборан ўн кунлик муддатда ўша судга суд буйруғини бекор қилиш тўғрисида ариза беришга ҳақли. Суд бундай ҳолда буйруқни бекор қилишга ҳақли, шундан кейин кредиторнинг талаби даъво ишини юритиш тартибида кўрилиши мумкин.

Суд буйруғини бекор қилиш ҳақидаги ёки бекор қилишни рад этиш тўғрисидаги ажрим ариза келиб тушган кундан эътиборан ўн кундан кечиктирмай суд муҳокамасисиз, кредитор ва қарздор чақиртирилмасдан, уларнинг тушунтиришларини эшитмасдан чиқарилади.

Мазкур ҳуқуқий институтнинг афзаллик жиҳатлари шундаки, ундирувчининг қарздордан пул маблағларини ундириш каби аризалари судлар томонидан қисқа муддат ичида, ортиқча оворагарчиликларсиз, тарафлар суд муҳокамасига чақирилмасдан кўриб чиқилади ва аризадаги талаб асосли бўлган тақдирда уни қаноатлантириш ҳақида суд буйруғи берилади.

Гулмира Арзиева,

Нукус туманлараро иқтисодий судининг судьяси

Нукус гарнизонида қимор ва таваккалчиликка асосланган ўйинларнинг салбий оқибатлари тушунтирилди

Нукус ҳарбий прокуратураси, Нукус ҳарбий суди ҳамда Шимоли-ғарбий ҳарбий округ қўшинлари қўмондонлиги ташаббуси билан Нукус гарнизони Маънавият ва маърифат марказида “Қимор ва таваккалчиликка асосланган ўйинларда қонунга хилоф равишда иштирок этганлик учун маъмурий ва жиноий асослари” мавзусида профилактик суҳбат бўлиб ўтди.

Тадбирда Нукус ҳарбий прокурори, адлия полковниги Улуғбек Абдираҳимов, Нукус ҳарбий суди раиси Пурханиддин Акимниязов, шаҳардаги “Салмен эшон” жоме масжиди имом хатиби И.Копабаев ҳамда бошқа мутахассислар иштирок этиб, гарнизондаги ҳарбий хизматчиларга дунё бўйича тез ривожланаётган ва кўпчиликка моддий зарар етказиб келаётган қимор ва таваккалчиликка асосланган онлайн ўйинларнинг салбий оқибатлари, уларни ўйнаган шахсларда қонунчиликда белгиланган жазо ҳақида батафсил маълумотлар беришди. Ана шундай иллатларнинг домига тушганларнинг аянчли оқибати, психологиясида кузатиладиган ўзгаришлар, иқтисодий қарамликка тушиш ҳолатлари ёрқин мисолларда тушунтирилди.

Эслатиб ўтамиз, қимор ва таваккалчиликка асосланган бошқа ўйин бу — ўйин ташкилотчиси (ўйин муассасаси) томонидан бир ёки ундан ортиқ иштирокчилар билан тасодифга (воқеага) ва (ёки) ўйин иштирокчисининг қобилияти, эпчиллиги ва бошқа сифатларига боғлиқ ютуқ тўғрисида тузилган, таваккалчиликка асосланган келишувга мувофиқ амалга ошадиган жараёндир.

Ачинарлиси, бугунги кунда интернетда миллий урф-одатларимиз ва менталитетимизга ёт бўлган қимор иллати азарт ўйинларни ёқтирадиганлар сафини кенгайтириб, турли онлайн тотализатор ўйинлар кўринишида пайдо бўлмоқда.

Хавотирлиси, ўрта ёшдагилар ҳам бундай ўйинларда кўп миқдордаги пул маблағларини таваккал тикиб, ютуқ эвазига ушбу пулларни фирибгарларнинг қўлига ўз хоҳиши билан тақдим этишяпти. Қарзга ёки банкдан олинган кредит пулларини ютқазгандан кейин, уларни тўлаш учун ўғрилик ва бошқа турдаги оғир жиноятларни содир этиш ҳолатлари, барчамизни огоҳлик ва ҳушёрликка чорлайди. Қолаверса, қимор ва таваккалчиликка асосланган бошқа ўйинлар учун қонунчилигимизда маъмурий ва жиноий жавобгарлик назарда тутилган бўлишига қарамай, интернет тармоғи орқали тармоқ фойдаланувчилари учун турли реклама ва бошқа ҳаволалар орқали кириб келиши ташвишли, албатта.

Соҳа мутахассислари томонидан олиб борилган тадқиқотларига кўра, бундай ўйинлар инсонда қарамлик ва психологик касалликларни вужудга келтириб, мўмай даромад илинжида яна ва яна ўйнашга, бунинг учун пул маблағларини турли йўллар билан қидириб топишга чорлайди.

Суҳбат давомида ҳуқуқни муҳофаза этувчи орган ходимлари ҳарбий хизматчиларни ана шундай фирибгарликлардан огоҳ бўлишга, фарзандларига кўпроқ эътибор қаратишга чақирди.

Тадбир давомида ҳарбий хизматчилар мавзу бўйича қизиқтирган саволларига батафсил маълумот олишди.

“Ўзбекистон -2030” стартегиясидаги суд-ҳуқуқ соҳасидаги ислоҳотларни амалга ошириш билан боғлиқ мақсад ва вазифалар

Бугунги кунда мамлакатимизда қонун устуворлигини таъминлаш, очиқлик ва ошкоралик тамойилларининг таъсирчан шаклларини жорий этиш, давлат ҳокимияти органлари фаолияти устидан самарали жамоатчилик назорати ўрнатиш бўйича самарали ишлар йўлга қўйилган. Шуни алоҳида таъкидлаш керакки, стратегияни ишлаб чиқишда 2023 йил 30 апрель куни умумхалқ овоз бериш йўли билан референдум ўтказиш орқали янги таҳрирда қабул қилинган Конституциямиз асос вазифасини бажарди. Айнан янги таҳрирдаги Конституцияда давлат органлари фаолиятининг асосий мезони бу – инсон ҳуқуқлари, инсон эркинликлари эканлиги кўрсатилган.

“Ўзбекистон -2030” стартегиясидаги асосий мавзулардан бири бўлган суд-ҳуқуқ соҳасидаги ислоҳотлар билан боғлиқ устувор йўналишлар бу – Конституция ва қонунларнинг устуворлигини таъминлаш, инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг ишончли ҳимоя қилинишини таъминлашни суд-ҳуқуқ ислоҳотларининг бош мезонига айлантириш.

Бу йўналишда қўйидаги мақсадлар – аҳоли пунктларида икки ва ундан ортиқ полосали тартибга солинмаган пиёдалар ўтиш йўлакларини (тугмали) светофорлар билан тўлиқ жиҳозлаш, озодликдан маҳрум қилиш жазосини тайинлаш амалиётини 30 фоиздан 20 фоизга тушириш, судлар ҳамда тергов органлари фаолиятида айрим процессуал ҳаракатларни масофадан туриб амалга ошириш имкониятларини камида 2 баробарга ошириш назарда тутилган.

Кейинги устувор йўналиш бу – давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг фаолияти устидан самарали суд назоратини ўрнатиш ҳамда маъмурий адлия тизимини янада ривожлантириш.

Ушбу йўналишнинг қўйидаги мақсадлари – маъмурий судларга бевосита мурожаат қилишга тўсқинлик қилаётган омилларни тўлиқ бартараф этиш, судга қадар босқичда низоларни ҳал қилиш самарадорлигини 50 фоизга ошириш, судга қадар ҳал этилиши мумкин бўлган низолар юзасидан судларга келиб тушадиган ишлар сонини
50 фоизга камайтириш, маъмурий тартиб-таомиллар принципларини йўл ҳаракатини тартибга солувчи белгилар ва ишораларга тўлиқ татбиқ этиш деб белгиланган.

Учинчи устувор йўналиш бу – суд ҳокимиятининг мустақиллигини кучайтириш ва унинг фаолиятида очиқликни таъминлаш орқали одил судловга эришиш даражасини ошириш.

Бу йўналишда қўйидаги мақсадлар, яъни маъмурий ҳуқуқбузарликларга оид ишларни кўриб чиқиш натижалари устидан судларга юборилаётган шикоятларнинг 50 фоизини электрон шаклда келиб тушишига эришиш, тадбиркорлик субъектларига нисбатан кўрилаётган жиноят ишларининг 100 фоизида ҳимоячи ёки жамоат ҳимоячиси иштирокини таъминлашга эришиш, суд тизимини бошқаришга судьяларнинг ўзини ўзи бошқариш тамойилини тўлақонли жорий этиш ҳамда судьялар ҳамжамияти органлари тизимини тўлиқ шакллантириш, жаҳон одил судлов лойиҳасининг Ҳуқуқ устуворлиги индекси бўйича 0,64 баллни тўплашга эришиш, бошқарув сифати индикаторларининг Ҳуқуқ устуворлиги йўналиши бўйича 61,5 баллни тўплашга эришиш мақсад қилинган.

Кейинги устувор йўналиш бу – ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг фаолиятини инсон манфаатлари, қадр-қиммати ва ҳуқуқларини ҳимоя қилишга йўналтириш.

Бу йўналишда қўйидаги мақсадлар – ягона электрон реестр яратиш орқали жиноят иши қўзғатилишидан тортиб иш юзасидан ҳукм чиқарилгунига қадар бўлган жараённи индивидуал рақам ва QR коди орқали кузатиб бориш имкониятини жорий қилиш, далилларни тўплаш ва мустаҳкамлаш фаолиятини замонавий технологиялар ва сўнгги илмий ютуқларни жорий қилиш орқали тўлиқ рақамлаштириш, суд ва бошқа органларнинг ҳужжатлари ижросини таъминлаш бўйича ишлар тоифасининг камида 30 фоизини хусусий сектор ёрдамида ижро этишни йўлга қўйиш, жиддий оқибатлар билан боғлиқ йўл-транспорт ҳодисалари сонини камида 50 фоизга камайтириш, 100 фоиз жиноят ишлари ва материалларнинг электрон шаклдаги нусхасини юритиш ва ушбу ишлар бўйича электрон ҳужжат алмашинувини таъминлаш назарда тутилган.

Бешинчи устувор йўналиш бу – адвокатура институтининг салоҳиятини тубдан ошириш, шунингдек, малакали ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш тизимини ривожлантириш.

Ушбу йўналишнинг қўйидаги мақсадлари – адвокатура институтини ўз-ўзини бошқариш тизимига ўтказиш ҳамда унинг давлат органлари ва бошқа тузилмалардан чинакам мустақиллигини таъминлаш, адвокатлар малакасини оширишнинг замонавий ва халқаро стандартларга мос келувчи ва муқобиллик тамойилига асосланган тизимини жорий этиш, адвокатлар сонини камида 2000 нафарга кўпайтириш, фуқаролик, маъмурий ва иқтисодий ишлар бўйича адвокатлар ҳамда судлар, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ва бошқа давлат органлари ўртасида электрон ҳужжатлар алмашинуви даражасини камида 50 фоизга етказиш деб белгиланган.

Оҳирги устувор йўналиш бу – коррупциявий омилларни бартараф этиш тизимининг самарадорлигини ошириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш ишларини жадал давом эттириш.

Бу йўналишда – “Transparency International” халқаро ташкилоти томонидан эълон қилинадиган Коррупцияни қабул қилиш индексида камида 50 поғонага кўтарилишга эришиш, давлат харидлари тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатлари талабларини бузиш ҳолатларини 2 баробарга камайтиришга эришиш, давлат харидларини тўғридан-тўғри шартнома тузиш орқали амалга оширишда маблағларни талон-торож қилиш ҳолатлари, товар ва хизматларнинг нархи бозор қийматидан ошиб кетишининг олдини олиш бўйича жамоатчилик назоратини тўлақонли жорий қилиш, 100 фоиз норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг “коррупциядан холи қонунчилик” тамойили асосида ишлаб чиқилишини таъминлаш мақсадлари қўйилган.

Хулоса қилиб айтганда, “Ўзбекистон -2030” стартегияси “Янги Ўзбекистон” орзусини реал ҳақиқатга айлантиришда, Конституция ва қонунларнинг устуворлигини таъминлаш, жамиятимиз ва давлатимизнинг барча ютуқларини янада улуғвор натижалари билан мустаҳқамлаши ва бойитиши аниқ.

Арман Кощанов,         

Қорақалпоғистон Республикаси маъмурий судининг девонхона мудири       

Судья томонидан маҳаллаларда тарғибот тадбирлари ўтказилди

Беруний тумани Гулистон маҳалла фуқаролар йиғинида Нукус туманлараро маъмурий судининг судьяси Г.Байназарова мамлакатимизда суд-ҳуқуқ масалалари бўйича олиб борилаётган ислоҳотлар ҳамда коррупцияга қарши курашиш масалалари бўйича аҳолига кенг тушунтиришлар берди.

Бундан ташқари маъмурий судга мурожаат етиш тартиби, фуқароларнинг ҳақ-ҳуқуқлари, гендер тенглик масаласига ҳам алоҳида тўхталиб ўтди.

Таъкидландики, барча фуқаролар, чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар бузилган ҳуқуқлари юзасидан судга оғзаки, ёзма ёки электрон шаклда мурожаат қилинади.

Судларга икки хил тоифадаги мурожаатлар қилиш мумкин:

Биринчиси, бу оддий хат тарзидаги (муайян иш билан боғлиқ бўлмаган) мурожаатлар, яъни ариза, таклиф, шикоятлар;

Иккинчиси, муайян низо ёки иш билан боғлиқ бўлган мурожаатлар, яъни ариза, даъво аризаси, илтимоснома, шикоятлар.

Биринчи тоифадаги мурожаатлар Ўзбекистон Республикасининг “Жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатлари тўғрисида”ги Қонунида белгиланган тартибда, яъни судга келиб тушган кундан эътиборан 15 кун ичида, қўшимча ўрганиш ва (ёки) текшириш, қўшимча ҳужжатларни сўраб олиш талаб этилганда эса, 1 ойгача бўлган муддатда кўриб чиқилиши лозим. Агар ариза ва шикоятларни кўриб чиқиш муддати узайтирилганда бу ҳақда мурожаат этувчига хабар қилинади.

Иккинчи тоифадаги мурожаатлар тегишлича фуқаролик ишлари бўйича судларда Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексида, жиноят ишлари бўйича судларда Жиноят-процессуал кодексида, маъмурий судларда Маъмурий суд ишларини юритиш кодексида белгиланган тартибда кўриб чиқилиши тадбир иштирокчиларига атрофлича тушунтирилди.

Судья маҳалла фуқаролари томонидан суд-ҳуқуқ масалалари бўйича берилган саволларга батафсил жавоб берди.

Очиқ сайёр суд мажлисида ёшлар иштирок этди

Бугунги кунда мобиль телефонларга одамлар шунчалик тобе бўлиб қолмоқдаки, оқибатда ундан нотўғри фойдаланиш турли жиноятларнинг содир этилишига сабаб бўлмоқда.

Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университетида Жиноят ишлари бўйича Нукус туман суди томонидан кенг жамоатчилик ва ёшлар иштирокида ўтказилган очиқ сайёр суд мажлисида айнан телефондаги мобиль илова орқали ўғрилик, яъни ўзганинг мол-мулкини яширин равишда талон-тарож қилиш билан боғлиқ жиноят иши кўриб чиқилди.

2004 йилда Элликқалъа туманида туғилган судланувчи А.Д. 2022 йил декабрь ойида Тахиатош туманидан янги сим картани сотиб олиб, ушбу карта орқали жабрланувчи Б.Г.нинг пластик картаси “Сlick” мобиль иловасига уланиб турганидан хабар топиб, ўзганинг мулкини қонунга хилоф равишда талон-тарож қилиш мақсадида 2023 йил январь ойидан июль ойига қадар унинг пластик картасидан жами 2 миллион 214 минг сўм пулларни яширин равишда талон-тарож қилиб, жабрланувчи Г.Б.га моддий зарар етказган. Шундай қилиб, судланувчи Д.А. ўзининг юқоридаги хатти-ҳаракатлари билан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 169-моддаси 3-қисми “б” бандида назарда тутилган жиноятни қасддан содир қилган.

Суд мажлисида судланувчи А.Д. ўзига эълон қилинган айбловга тўлиқ иқрорлигини билдириб, 2022 йил декабрь ойида Тахиатош тумани деҳқон бозоридаги пайнетдан сим карта сотиб олиб, 2023 йил январь ойида телефонига “Сlick” мобиль иловасини юклаб олганидан кейин ҳисоб рақамни текшириб кўрганида, ичида 475 минг сўм борлигини, пластик картанинг охирги рақами 5322 эканлигини билиб, уйидаги газ счётчикнинг пули тугагани ҳақида смс келганлиги туфайли опасининг пластик картасига “Сlick” орқали 150 минг сўм, уйидаги “wi-fi” тўлови учун ҳам 100 минг сўм, қолган пулни танишларига “Сlick” дастури орқали ўтказиб берганлигини, лекин кимдир пулини сўраб телефон қилса, пулларини қайтариб бераман, деб ўйлайди.Аммо етти ой давомида ҳеч кимга билдирмасдан, ҳисобдаги пулларни ечиб олиб, фойдаланган. Оқибатда эса, уни бу қилмиши суднинг қора курсисига олиб келди.

Сайёр суд мажлисида судья судланувчи, жабрланувчи ва гувоҳларнинг кўрсатмаларини, давлат айбловчисининг фикрини, ҳимоячи адвокатнинг музокара сўзини, судланувчининг музокара ва охирги сўзларини тинглаб, иш материаллари билан бирга солиштириб, далилларни текшириб чиқиб, ҳукм қилди. Суд ҳукми билан судланувчи А.Д. Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси 169-моддаси 3-қисми “б” бандида назарда тутилган жиноятни содир қилганликда айбли деб топилиб, унга ушбу модда билан Жиноят кодексининг 57-моддасини қўллаб, 1 (бир) йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланди. Тайинланган озодликдан маҳрум қилиш жазосини умумий тартибли колонияларда ўташ белгиланиб, шахсий кафиллик эҳтиёт чораси бекор қилиниб, суд залидан қамоққа олинди.

Ёшгина йигит энди умрининг бир йилини қамоқда ўтказади. Агар вақтида ўзи қилган қилмишини англаб етиб, ўзига ҳам, бировга ҳам жабр қилмаганда эди, бугун ўз тенгдошлари олдида юзи шувут бўлиб, кўзлари ер чизмас эди.

Суд мажлиси тугагач, унда иштирок этган ёшларга судья томонидан ўғирлик жинояти, унинг оқибатлари тўғрисида тушунчалар берилди. Ёшларни огоҳ бўлишга, вақтини беҳуда сарфламасдан, фойдали ишларга, илм олишга, китоб ўқишга чорлади. Чунки барча қилмиш ва жиноятлар айнан лоқайдлик, ишсизлик оқибатида содир бўлиши бугунги жиноят ишида яққол намоён бўлганлигини таъкидлади.

Азат Сейтанов,

жиноят ишлари бўйича Нукус тумани суди раиси

ОИЛАВИЙ ЗЎРАВОНЛИКЛАР

Оилавий – маиший зўравонлик муаммоси жамиятимизда учрайдиган энг кўп муммолардан бири ҳисобланади. Сўнгги пайтларда ижтимоий тармоқлар ва оммавий ахборот воситалари орқали ёритилаётган оилавий зўравонлик бўйича турли резонанс ҳолатларга гувоҳ бўлмоқдамиз. Бунга жавобан, мамлакатимизда хотин-қизлар ва болалар ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларини тазйиқ ва зўравонликдан ишончли ҳимоя қилишнинг институционал ҳамда ҳуқуқий асосларини тубдан такомиллаштиришга, болалар орасида назоратсизликнинг ва улар томонидан ҳуқуқбузарликлар содир этилишининг олдини олишга, шунингдек ногиронлиги бўлган болаларни ҳамда ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни давлат томонидан қўллаб-қувватлашга қаратилган кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.

Ўсиб келаётган авлоднинг равнақига, камол топишига эътиборнинг давлат сиёсати даражасига кўтарилиши, шубҳасиз, ҳар жиҳатдан таҳсинга лойиқ. Зеро, бугунги тез ўзгараётган замонда халқаро ҳамжамият ва тараққий топган мамлакатлар қаторига кўтарилиш учун ҳаракат қилаётган жамият, биринчи навбатда, бугунги униб-ўсиб келаётган фарзандларининг ҳар томонлама баркамол авлод бўлиб ҳаётга кириб боришини ўзи учун энг улуғ, керак бўлса, энг муқаддас мақсад, деб билади.

Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 11 апрелдаги “Хотин-қизлар ва болалар ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларни ишончли ҳимоя қилиш тизими янада такомиллаштрилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгариш ва қўшимчлар киритиш тўғрисида” ги 829-сонли Қонуни билан Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги кодексга ва Жиноят Кодексига ўзгаришг ва қўшимчалар киртилди.

Унга кўра, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги Кодекси 592-моддаси билан тўлдирилиб, унга кўра, Хотинига (эрига), собиқ хотинига (собиқ эрига), бир рўзғор асосида биргаликда яшаётган шахсга ёки умумий фарзандга эга бўлган шахсга нисбатан содир этилган мулк, таълим олиш, соғлиқни сақлаш ва (ёки) меҳнатга оид ҳуқуқни амалга оширишга тўсқинлик қилиш, мол-мулкига ва шахсий ашёларига қасддан шикаст етказиш, худди шунингдек ушбу шахслар соғлиғининг ёмонлашувига олиб келган тарзда уларнинг шаъни ва қадр-қимматини таҳқирлаш, уларни, қўрқитиш, яқин қариндошларидан ажратиб қўйиш, башарти жиноят аломатлари, шунингдек ушбу Кодексда назарда тутилган бошқа ҳуқуқбузарликлар аломатлари мавжуд бўлмаса маъмурий жавобгарликка тортилишига ва бундай ҳуқуқбузарликлар учун базавий ҳисоблаш миқдорининг ўн бараваридан йигирма бараваригача миқдорда жарима солишга ёки ўн суткагача муддатга маъмурий қамоққа олиш жазоси тайинлади.

Шунингдек, Жиноят Кодекси 1261-моддаси билан тўлдирилиб, унга кўра яъни Хотинига (эрига), собиқ хотинига (собиқ эрига), бир рўзғор асосида биргаликда яшаётган шахсга ёки умумий фарзандга эга бўлган шахсга нисбатан содир этилган мулк, таълим олиш, соғлиқни сақлаш ва (ёки) меҳнатга оид ҳуқуқини амалга оширишга тўсқинлик қилиш, мол-мулкига ва шахсий ашёларига қасддан шикаст етказиш, худди шунингдек ушбу шахслар соғлиғининг ёмонлашувига олиб келган тарзда уларнинг шаъни ва қадр-қимматини таҳқирлаш, уларни қўрқитиш, яқин қариндошларидан ажратиб қўйиш, шундай ҳаракатлар учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, шунингдек башарти бошқа жиноят аломатлари мавжуд бўлмаса жиноий жавобгарликка тортилиши белгиланди.

Хулоса сифатида шуни айтиш мумкинки, оилавий зўравонлик жуда кенг ва комплекс муаммо ҳисобланиб, ҳудди шундай кенг ва комплекс ечимни талаб қилувчи иллатдир. Юқорида келтирилган маълумотлардан келиб чиққан ҳолда, ушбу иллатнинг пайдо бўлиш сабабларининг чуқур тадқиқ қилиниши, унинг ечими бўйича давлат томонидан қонунга киритилаётган ўзгаришлар ўз самарасини беришидан умидвормиз.

Р. Н. КАМАЛОВА,
Жиноят ишлари бўйича Беруний туман суди

Онлайн қабул ўтказилди

Халқ давлат органларига эмас, балки давлат органлари халқимизга хизмат қилиши керак. Бу элпарвар тамойил давлатимиз сиёсатининг устувор йўналиши этиб белгиланиб, жойларда раҳбарлар билан жонли мулоқотлар, сайёр ва онлайн қабуллар йўлга қўйилгани одамларда муаммоларини ҳал қилиш мумкинлигига катта умид ва ишонч уйғотди.

Соҳаларда ўз ечимини кўтиб турган қатор масалаларнинг бартараф этилиб, қулайлик яратилгани эса муаммоларни тизимли ҳал этиш баробарида, уларга оид мурожаатларнинг ҳам камайишига таъсир кўрсатмоқда.

Қорақалпоғистон Республикаси суди ва Қорақалпоғистон Республикаси маъмурий суди, Қорақалпоғистон Республикаси судлари судьялари малака ҳайъатининг раислари томонидан онлайн қабул ўтказилди.

Унда Хўжайли, Шуманай ва Қонликўл туманлари фуқароларининг суд-ҳуқуқ соҳасига оид мурожаатлари тингланди. Масофадан ўтказилган мазкур қабул фуқароларнинг ҳам вақтини, ҳам нақдини тежаш билан бирга, ортиқча қоғозбозлик ва оворагарчиликларнинг олдини олишга ҳам ёрдам беради.

Шуманай тумани “Айбуйир” маҳалласида яшовчи Г.Калжанова фуқаролик ишлари бўйича Нукус туманлараро судининг суд буйриғидан норози эканлигини таъкидлаб, мутасаддиларга мурожаат қилди. Фуқаронинг коммунал тўловлардан қарздорлиги бўлганлиги учун суд буйриғига асосан ундан ундирилиши керак бўлган қарздорлик Мажбурий ижро бюроси Нукус шаҳар бўлими томонидан нафақа пулидан ушлаб қолинган. Г.Калжановага фуқаролик ишлари бўйича Нукус туманлараро судининг ажрими устидан апелляция тартибида шикоят бериш ҳуқуқи тушунтирилди.

Шуманайлик Б.Сагатов жиноят ишлари бўйича Шуманай туман судининг 2018 йилги ҳукмига асосан фуқаро А.Бекбаулиевдан ундирилиши лозим бўлган пулларни мажбурий ижро бюроси томонидан ундирилмаётганлигидан норози эканлигини билдириб Қорақалпоғистон Республикаси суди раиси К.Тариховга мурожаат қилди. Унга Мажбурий ижро бюроси Қорақалпоғистон Республикаси бошқармасига мурожаат қилиш ҳуқуқи тушунтирилди.

А.Қурбановага эса шартномани ҳақиқий бўлмаганлиги сабабли бекор қилиб беришни сўраб қилган мурожаати юзасидан фуқаролик ишлари бўйича Қўнғирот туманлараро судига мурожаат қилиш ҳуқуқи тушунтирилди.

Онлайн қабул жараёнида жами олти нафар фуқаронинг суд-ҳуқуқ соҳасига оид мурожаатлари тингланиб, тегишлилиги бўйича ҳуқуқий тушунтиришлар берилди. Ўрганиш учун вақт ва муддат талаб қиладиган мурожаатлар суд раиси томонидан назоратга олинди.

Мунтазам ўтказилаётган онлайн қабуллар инсон манфаатларини таъминлаш, одамлар билан мулоқот қилиш, уларнинг дарду ташвишлари, орзу-ниятлари, ҳаётий эҳтиёжларини ўрганиш ва мавжуд муаммоларини ҳал қилиш борасида амалга оширилаётган тизимли ишларнинг узвий давомидир.

Г.Ғаниева,

Қорақалпоғистон Республикаси судининг бош консультанти

Ижтимоий тармоқларнинг бирида эълон қилинган “Қонунлари ишламаётган юрт. Қарорлар инобатга олинмаётган соҳа” номли видеомурожаат юзасидан

Беруний туманлараро иқтисодий судининг 2023 йил 1 ноябрдаги ҳал қилув қарорига асосан Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси Қорақалпоғистон Республикаси бошқармасининг «OLTIN TOLA BO`STON” ишлаб чиқариш кооперативининг пахта толаларини тайёрлаш ва йиғиш ҳамда пахта етиштириш фаолиятини тугатиш тўғрисидаги аризаси тўлиқ қаноатлантирилган.

«OLTIN TOLA BO`STON” ишлаб чиқариш кооперативининг пахта толаларини тайёрлаш ва йиғиш ҳамда пахта етиштириш фаолияти тугатилган.

Мурожаатчилар буни  “ҳеч бир сабабсиз”, дея талқин қилган. Аммо, суд аксинча тугатиш учун қонуний асослар етарли бўлганлиги боис шундай тўхтамга келган. Қолаверса, мурожаатчиларнинг “суд юртимизда ишлаб чиқариш кооперативлари бўлиши мумкин эмас, кооперативимизни ёпди”, деган иддаоси ҳам мутлақо асоссиз. Зотан, Президентимизнинг 2020 йил 6 мартдаги ПҚ-4633-сонли “Пахтачилик соҳасида бозор тамойилларини кенг жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарорининг 2-банди б-кичик бандида пахта тўқимачилик кластерлари ташкил этилмаган ҳудудларда пахта тозалаш корхоналари негизида фермер хўжаликларининг ихтиёрий кооперациялари ташкил этилиши белгиланган.

Бироқ, айнан жавобгар кооперация ташкил қилган тумандаги пахта тозалаш корхонаси негизида Элликқалъа туманида пахтачилик-тўқимачилик йўналишида расмий равишда “БЎСТОН КЛАСТЕР” МЧЖ 2018 йил 11 январь куни ва “ELLIKQAL’A OLTIN TOLASI KLASTERI” МЧЖ 2022 йил 12 январь куни кластерлар ташкил этилиб, фаолият юритиб келган.

Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 22 июндаги “Пахта хам ашёси етиштириш ва қайта ишлаш кооперациялари фаолиятини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 398-сонли қарорининг 3-бандида кўрсатилган қоидага зид равишда кооперация пахта етиштириш ва улар билан шартнома тузган фермер хўжаликларидан етиштирилган пахта хомашёсини қайта ишлаш бўйича кластерлар билан шартномалар тузилмаган.

Бундан ташқари, “OLTIN TOLA BO’STON” ишлаб чиқариш кооперативи 2023 йил пахта йиғим-терими мавсуми давомида 1650 тонна пахта хомашёсини Н.К номли фермер хўжалигига қарашли омборхонада очиқ майдонда, фавқулодда ҳолатлар ва ёнғин хавфсизлиги талабларига жавоб бермайдиган ҳолатда сақлаб келган. Мазкур ҳолатлар юзасидан Қорақалпоғистон Республикаси фавқулодда вазиятлар бошқармаси Элликқалъа тумани фавқулодда вазиятлар бўлими томонидан 2023 йил 26 сентябрь куни далолатнома тузилиб, “OLTIN TOLA BO’STON” ишлаб чиқариш кооперативи директорига ёзма кўрсатма берилган.

Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 17 июлдаги 575-сонли қарори билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги ҳузуридаги Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси фаолиятини тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тасдиқлаш тўғрисида”ги Низомнинг 12-бандида кўрсатилган талабларни тўлиқ бажармаганлиги сабабли Инспекция судга ариза билан мурожаат қилишга тўлиқ ваколатли ҳисобланади. Бундан ташқари, аризачининг талаблари ишдаги мавжуд далиллар ва тарафларнинг кўрсатмалари билан судда ўз тасдиғини топди.

Шунингдек, мурожаатда мазкур Кооперативга аъзо бўлган фермер хўжаликлари судда қатнаша олмаганлигидан ҳам норозилик билдирилган. Ҳолбуки, Суднинг 2023 йил 6 октябрдаги ажрими билан ишга 43та фермер хўжалиги ва ELLIKQAL’A NAV SINASH UCHASTKASI низонинг предметига нисбатан мустақил талаблар билан арз қилмайдиган учунчи шахслар сифатида жалб қилинган. Аммо учинчи шахс вакиллари суд мажлиси куни, вақти ва жойи тўғрисидаги хабардор қилинган бўлса-да, суд мажлисига келмади.  Иқтисодий процессуал кодексининг 170-моддаси учинчи қисмида “Иш муҳокамасининг вақти ва жойи тўғрисида тегишли тарзда хабардор қилинган учинчи шахслар суд мажлисига келмаса, низо уларнинг йўқлигида ҳал қилиниши мумкин”лиги белгиланган.

Айтиш жоизки, мазкур ҳал қилув қарори ҳали қонуний кучга кирмаган. Тарафларга ҳал қилув қароридан норози бўлган тақдирда ўн кунлик муддат ичида шу суд орқали Қорақалпоғистон Республикаси судининг иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатига апелляция тартибида шикоят қилишга ҳақли эканлиги тушунтирилганлиги маълум қилинади.