EKONOMIKALÍQ SUDLARDA BUYRÍQ TÁRTIBINDE IS JÚRITIW TIYKARLARÍ
Ózbekstan Respublikası Ekonomikalıq processuallıq kodeksiniń 5-statyasına tiykar, ekonomikalıq sudlar sheshiwshi qarar, uyǵarıw, qarar, sud buyrıǵı túrindegi sud hújjetlerin qabıl etedi.
Kreditordıń sózsiz talaplarına baylanıslı arzanı kórip shıǵıw nátiyjeleri boyınsha sud tárepinen sud buyrıǵı shıǵarıladı.
Buyrıq tártibinde is júrgiziw, ayrıqsha kategoriyadaǵı isler boyınsha hám usı Ózbekstan Respublikası Ekonomikalıq processuallıq kodeksinde názerde tutılǵan basqa da jaǵdaylarda – arza túrinde ámelge asırıladı.
Sud buyrıǵı:
-salıq qarızın óndiriwdi yuridikalıq shaxslardıń hám puqaralardıń múlkine qaratıw haqqında talap bildirilgen bolsa;
-kommunallıq xızmetler hám baylanıs xızmetleri tólemi boyınsha qarızdarlıqtı óndiriw haqqında tastıyıqlawshı hújjetlerge tiykarlanǵan talap bildirilgen bolsa;
-hújjetler tiykarında tán alınǵan debitorlıq qarızdı óndiriw haqqında talap bildirilgen bolsa;
-talap tólenbegen, akseptlenbegen hám akseptke sáne qoyılmaǵan veksel notarius tárepinen protest keltiriliwine tiykarlanǵan bolsa;
-jazba kelisim bar bolǵan jaǵdayda, óndiriwdi qarızdardıń minnetlemeleri orınlanıwınıń támiynatı bolǵan múlkke qaratıw haqqında talap bildirilgen jaǵdaylarda beriliwi.
Sud buyrıǵın beriw haqqındaǵı arza sudqa jazba túrde, sudlawǵa tiyisliliktiń ulıwma qaǵıydaları boyınsha beriledi. Ol kreditor yaki oniń wákili tárepinen imzalanadı.
Sud buyrıǵın beriw haqqındaǵı arzada:
-arza berilip atırǵan sudtıń atı;
-kreditordıń, qarızdardıń atı (familiyası, ismi, ákesiniń atı), jaylasqan jeri (pochta mánzili) yaki jasaw ornı;
-kreditordıń nızamshılıqqa tiykarlanǵan talabı;
-talapqa tiykar bolǵan jaǵdaylar hám olardı tastıyıqlawshı dáliller;
-óndiriletuǵın summanıń esap-sanaǵı, óndiriw qarızdardıń minnetlemeleri orınlanıwınıń támiynatı sıpatında turǵan kóshpeli múlkke qaratılǵan jaǵdayda bolsa, óndirilip atırǵan kóshpeli múlktiń xarakteristikası hám tólenbegen tólemler summasınıń esap-sanaǵı;
-óndirilip atırǵan qarızdarlıq júzege kelgen dáwir;
-qosımsha qılınıp atırǵan hújjetlerdiń dizimi kórsetiliwi kerek.
Kreditor sud buyrıǵın beriw haqqında arza bergeninde qarızdarǵa usı arzanıń kóshirme nusqasın tapsırıwı shárt.
Sud buyrıǵın beriw haqqındaǵı arzaǵa mámleketlik bajı hám pochta qárejetleri belgilengen tártipte hám muǵdarda tólengenligin, sud buyrıǵın beriw haqqındaǵı arzanıń kóshirme nusqası qarızdarǵa tapsırılǵanlıǵın, hám talapqa tiykar bolǵan jaǵdaylardı tastıyıqlawshı hújjetler qosımsha etiliwi lazım.
Kommunallıq xızmetler ushın haqı tólew boyınsha qarızdarlıqtı óndiriw haqqında talaplar bildirilgeninde sud buyrıǵın beriw haqqındaǵı arzaǵa tutınıwshı menen dúzilgen shártnamanıń, qarızdar tán alǵan qarız júzege kelgen dáwir kórsetilgen qarız esabınıń, penya esaplanıwı haqqındaǵı hám tutınıwshını tiyisli kommunikaciya tarmaqlarınan úziw haqqında eskertiw kórsetilgen qarızdı óndiriw haqqındaǵı talabınıń, tutınıwshını tiyisli kommunikaciya tarmaqlarınan úziw haqqındaǵı yamasa jetkerip beriwdi texnologiyalıq yamasa avariya rezervi dárejesine sheklew haqqındaǵı akttiń kóshirme nusqalari qosımsha etiliwi lazım.
Alisher AYAPOV,
Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń sudyası