«ANTIKORRUPSIYA» телеграм каналында Хожели районындағы 21-санлы мектеп директорының суд тәрепинен жумысқа тикленгенлиги ҳаққында жәрияланған мүрәжат бойынша

«ANTIKORRUPSIYA» телеграм каналында Хожели районындағы 21-санлы мектеп директорының суд тәрепинен жумысқа тикленгенлиги ҳаққында жәрияланған мүрәжат (https://t.me/antikorruz/11715) бойынша

Анықланыўынша, пуқаралық ислери бойынша Нөкис районлараралық судыныӊ 2023-жыл 29-май күнги шешиўши қарары менен даўагер П.А.ның жуўапкер Қарақалпақстан Республикасы Халық билимлендириў министрлигине қарата жумысқа тиклеў ҳаққындағы даўа арзасы қанаатландырылып, П.А.ны Хожели районы 21-санлы улыўма билимлендириў мектеби директоры лаўазымына тиклеў белгиленген.

Ҳәзирги күнде суд қарары үстинен тәреплердиң ҳеш биринен апелляциялық шағым яки прокурор протест келтирилмегенлиги себепли судтың шешиўши қарары нызамлы күшине кирген ҳәм орынлаўға қаратылған.
Судтың қарарында көрсетилиўинше, даўагердиң даўа талапларының суд тәрепинен қанаатландырылыўына П.А.ның ҳақыйқатта жумысын таслап кетиў қәлеўи ҳәм нийети болмастан, оның жумыстан шығыў хақкындағы арза жазыўы ҳәм келисим хатты имзалаўы интернетте тарқаған мағлыўмат пенен байланыслы тәризде жумыс бериўши қыстаўы менен алынған ҳәм бул жағдайлар суд додалаўында өз тастыйығын тапқанлығы тийкар болған. Сол себепли мүрәжатта келтирилген «пуқара 15 күнде арзасын қайтарып алыў бойынша арза жазбаса, ол жумысқа тикленбейди, пуқаралар билген нәрсени «Әдил суд билмейма?» деген астарлы сораўлар, суд қарары менен таныспаған шахс тәрепинен қойылған тийкарсыз гүман есапланады.

Соның менен бирге, Өзбекстан Республикасы Пуқаралық процессуаллық кодексиниң 383-статьясы, 1-бөлимине тийкар, суд қарарынан наразы тәреп яки прокурор апелляциялық шағым бериў мүддетин тиклеў ҳаққындағы илтимаснамасын қосқан ҳалда, Өзбекстан Республикасы Пуқаралық процессуаллық кодексиниң 383, 384-387-статьялары талапларын орынлаған ҳалда суд шешиўши қарары үстинен апелляциялық шағым (протест) менен пуқаралық ислери бойынша Нөкис районлараралық суды арқалы Қарақалпақстан Республикасы судына мүрәжат етиў ҳуқықына ийе екенлиги мәлим етиледи.

 

Шәртнама түсиниги ҳәм шәртлери, оны өзгертиў ҳәм бийкар етиў тәртиби  

Еки яки бир неше шахстың пуқаралық ҳуқықлары ҳәм миннетлемелерин белгилеў, өзгертиў яки бийкар етиўге қаратылған  өз-ара келисимлер шәртнама деп аталады. Пуқаралық ҳукықый шәртнама, тийкарынан, мүлкий қатнасықларды рәсмийлестириў ушын дүзиледи. Айрым жағдайларда шәртнама мүлкий ҳукық ҳәм миннетлемелерди де рәсмийлестиреди. Бул-әдебият, пән ҳәм көркем өнер шығармаларды жаратыў тараўындағы дөретиўшилик искерлиги менен байланыслы шәртнамалар болып, мысалы, баспа шәртнамасы, сахна шәртнамасы, кино-сценарий ҳәм басқа шәртнамалар ушын  арналған. Бундай шәртнамалар тәреплердиң мүлкий ҳуқық ҳәм миннетлемелерин, атап айтқанда авторлық ҳақы ҳаққындағы шәртлер ҳәм орынлаў мүддетлерин бузғанлық ушын жуўапкерлик белгилемей, бәлки мулкий емес ҳуқықларды яки аноним тәризде шығарыўшы яки шығарма текстине өзгертиў киргизиўге рухсат бериў-бермеслик  сыяқлы мулкий емес ҳуқықларды белгилейди.

 

Шәртнамалар өз өзгешелигине көре төмендеги түрлерге бөлинеди. Шәртнама онда қатнасып атырған тәреплер ортасындағы ҳуқық ҳәм миннетлемердиң өз-ара бөлиниўине қарап бир ҳәм еки тәреплеме шәртнамаға бөлинеди. Бир тәреплеме шәртнамада қатнасып атырған тәреплердиң биринде ҳеш қандай миннетлеме болмай, тек ҳуқықы болса, екинши тәрепте тек миннетлеме болады. Мәселен, қарыз шәртнамасында қарыздар алған пул суммасын өз ўақтында қарыз бериўшиге қайтарыўға мәжбүр болса, қарыз бериўши қарызға берген пул суммасын талап етиў ҳуқықына ийе. Еки тәреплеме шәртнамада болса ҳәр еки тәреп ҳәм ҳукыққа, ҳәм миннетлемеге ийе болады. Бундай шәртнамаға алды-сатты шәтнамасын мысал етип келтириў мүмкин. Бул шәртнамаға көре, сатыўшы сатылған заттың баҳасын талап етиў ҳуқықына ийе болып, сатылған затты алыўшыға тапсырыўға мәжбүр, алыўшы болса алып атырған заттың баҳасын төлеўи зәрүр болып, сатып алынған затты талап етип алыўға ҳақылы.

 

Шәртнаманың шәртлери тәреплердиң қалёўи менен белгиленеди. Шәртнаманың дүзилиўи Пуқаралық кодексиниң 364-статьясында көрсетилгендей, егер тәреплер ортасында шәртнаманың барлық әҳмийетли шәртлери жүзесинен усындай жағдайларда талап етилетуғын формада келисимге ерисилген болса, шәртнама дүзилген есапланады.

 

Шәртнаманың улыўма тәртибинде дүзилиўи еки дәўир менен белгиленеди: биринши дәўир-шәртнама дүзиўге усыныс етиў дәўири, ол оферта, шәртнама дүзиўге усыныс етиўши болса, оферент, деп аталады. Екинши дәўир-шәртнама дүзиў ҳаққындағы усынысты қабыл етиў, бул акцепт ҳәм усынысты қабыл етиўши болса, акцептант деп айтылады. Шәртнаманы дүзиў ушын тәреплер келисиминиң өзи жетерли емес. Бул келисим тийисли формада рәсмийлестирилген болыўы шәрт. Шәртнамалардың формасы Пукаралық кодексиниң 366-статьясында белгиленген қағыйдаларға муўапық болыўы шәрт, оған көре, егер нызамда белгили түрдеги шәртнамалар ушын мәлим бир форма белгилеп қойылған болмаса, шәртнама питимлер дүзиў ушын нәзерде тутылған ҳәр қандай формада дүзилиўи мүмкин. Нотариал тастыйықланыўы яки мәмлекетлик дизимнен өткизилиўи шәрт болған шәртнама нотариал тастыйықланған яки дизимнен өткизилген ўақыттан баслап, нотариал тастыйықланыўы ҳәм дизимнен өткизилиўи зәрүр болғанда болса-шәртнама дизимнен өткизилген ўақыттан баслап дүзилген есапланады. Егер Пуқаралық кодекси яки басқа нызамларға муўапық шәртнама дүзиўи мәжүрий болған тәреп оны дүзиўден бас тартса, екинши тәреп оны шәртнама дүзиўге мәжбүр етиў талабы менен судқа мүрәжат етиўге ҳақлы. Шәртнама дүзиўден тийкарсыз бас тартқан тәреп усы себепли жеткизилген зыянды басқа тәрепке төлеўи керек.

 

Улыўма қағыйдаға көре шәртнама тәреплердиң келисимине муўапық өзгертилиўи ҳәм бийкар етилиўи мүмкин. Тәреплердиң бириниң талабы менен шәртнама суд тәрепинен тек екинши тәреп шәртнаманы айтарлықтай  рәўиште бузса; Пуқаралық кодекси, басқа нызам ҳәм шәртнамада нәзерде тутылған басқа жағдайларда. Тәреплердиң бириниң шәртнаманы бузыўы екиши тәрепке ол шәртнама дүзиўде умит етиўге ҳақлы болған нәрселерден көп дәрежеде айрылатуғын етип зыян жеткизиўи шәртнаманы айтарлықтай бузыў есапланады. Бир тәреп шәртнаманы орынлаўдан толық яки қысман бас тартып, нызам яки тәреплердиң келисиминде буған жол қойса, шәртнама тийислилигинше бийкар етилген ҳәм өзгертилген есапланады.

 

Бир тәренп шәртнаманы өзгертиў яки бийкар етиў ҳаққындағы усынысқа екинши тәрептен бас тартыў ҳаққында жуўап алғаннан кейин ғана яки усыныста көрсетилген ямаса нызамда яки шәртнамада белгиленген мүддетте, бундай мүддет болмағанда болса отыз күнлик мүддетте жуўап алмағаннан кейин, шәртнаманы өзгертиў яки бийкар етиў ҳаққында талапты судқа усыныўы мүмкин. Егер нызамда яки тәреплердиң келисиминде басқаша тәртип белгилеп қойылған болмаса, тәреплер шәртнама өзгертилгенге шекем яки бийкар етилгенге шекем миннетлеме бойынша өзлери орынлаған нәрселерди қайтарып бериўди талап етиўге ҳақылы емес.

 

 

Саодат Қайыпназарова,

Қарақалпақстан Республикасы суды судьясы                                          

Газ труба урылары жазаланды

«Қыңыр истиң қыйығы қырық жылдан кейин де шығады» дегениндей 9 (тоғыз) адамнан ибарат уйымласқан жынайый топар ағзалары бирнеше ай даўамында Республикамыздың турли аймақларындағы аўыллық орынлардағы газ трубаларын урлық жолы менен кесип, Нөкис қаласындағы темир-металл сатып алыўшыларына арзан баҳада турақлы сатып келген.

 

Дәслеп жынайый топар ағзалары өз ара алдыннан тил бириктирип, 2021-жыл октябрь айы басында “Ҳудудгаз” АЖ “Ҳудудгаз Қарақалпақстан” газ тәмийнаты филиалына тийисли болған Нөкис районы “Кердер” АПЖ Кердер аўылы аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 13.125.000 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 150 метр газ-трубаларын жасырын түрде талан-тараж еткен. Бул иси аңсат питкеннен кейин, уйымласқан жынайый топар ағзалары 2021-жыл октябрь айы ишинде саат 03:00 лерде Тахтакөпир районы “Жаңадарья” АПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 40.000 сум, жәми баҳасы 8.400.000 сум болған Д-114 мм өлшемдеги 210 метр газ-трубаларын 2021-жыл ноябрь айында саат 03:00 лерде Нөкис районы “Кердер” АПЖ Қызыл-уй аўылы аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 26.337.500 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 301 метр газ-трубаларын, Қараөзек районы “Бердах” АПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 13.737.500 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 157 метр газ-трубаларын, тәкраран 2021-жыл ноябрь айы орталарында саат 03:00 лерде Шоманай районы “Сарманбайкөл” АПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 13.125.000 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 150 метр газ-трубаларын жасырын түрде талан-тараж еткен.

Буннан басқа, өзлериниң жынайый ис ҳәрекетлерин тәкрарлап 2021-жыл 18-ноябрь күни саат 04:00 лерде пуқаралар Нөкис районы “Ақтерек” МПЖ аймағынан өтип турған 1 метр баҳасы 87.500 сум, жәми баҳасы 12.783.000 сум болған Д-159 мм өлшемдеги 146,1 метр газ-трубаларын жасырын түрде талан-тараж еткен.

 

Солай етип, бул уйымласқан жынайый топар ɵзлериниң жынайы ис ҳəрекетлери менен ϴзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 169-статьясы 3-бɵлими “а” бәнтинде кɵрсетилген жынаятты ислеген. Бул жынаятшылардың қылмыслары әшкар болып, олар нызам алдында жуўап берди. Бул жынаят иси жынаят ислери бойынша Нөкис районы суды тәрепинен ашық суд мәжилисинде көрип шығылды.

 

Суд ҳүкими менен бул жынаятшылар Өзбекстан Республикасы Жынаят кодекси 169-статьясы 3-бɵлиминиң “а” бәнтинде көрсетилген жынаятты ислегенликте айыплы деп табылып, қамақ пенен байланыслы еркинен айырыў жазасы тайынланды.

 

А.Сейтанов,
Жынаят ислери бойынша Нөкис районы суды баслығы

Жеңил жол менен пул табаман деп…

Шоманайлы П.Ж ҳеш қандай пайдалы мийнет пенен шуғылланбастан, алдын  Өзбекстан Республикасы жынаят кодексиниң 118, 119-статьялары менен жынайый жуўапкершиликке тартылып, он жылдан аслам ўақыт қамақта жаза өтеп келген болса да, өзине буннан дурыс жуўмақ шығармастан, жеңил жол менен пул табыўды ойлап өзи жасап атырған үйин «зийнехана»ға айландырады. П.Ж өзиниң алдыннан танысы болған Р.Т ға  П.Г менен үйинде жынысый қатнаста болыўы ушын шәраят жаратып береди. Бул хызмети есесине П.Ж 100 000 сум пул алады. Келисилген ўақытта алдыннан буйыртпа берген танысы Р.Т қызы П.Г менен П.Жның үйине келеди, олар биргеликте азырақ арақ ишип, Р.Т өз жумысын питкериў ушын П.Ждан алдыннан таярлап қойылған хананы сорап кирип кетеди, исин питкерип келип үй ийесине 100 000 сум пул берип, және қалған арақты ишип, мәсликти даўам етип отырғанда тийисли ҳуқық қорғаў уйымлары хызметкерлери тәрепинен айғақлы затлар менен усланды.

 

Бул жынаят иси жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды тәрепинен Шоманай районы кәсип-ѳнер мектеби мәжилислер залында, кѳшпели ашық суд мәжилисинде көрип шығылды.

 

Суд, судланыўшы ҳәм гүўалардың кѳрсетпелерин еситип, жынаят иси ҳүжжетлерин үйренип шығып, исте топланған дәлиллерге баҳа берип, төмендегише ҳүким етти. Судланыўшы П.Ж Ѳзбекстан Республикаси Жынаят Кодексиниң 131-статьясы 2-бѳлими менен айыплы деп табылып, оған2 (еки) жыл мүддетке азатлықты шеклеў жазасы тайынланды.

 

Және жынаят жолын таңлаған П.Ж бул сапары ислеген қылмысына жараса тийисли жазасын алды. Солай екен, жеңил жол менен табылған ақша ҳеш қашан адамға жақсылық алып келмейтуғынын ядтан шығармаў тийис.

 

 

Расул Назаров,

жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды баслығы

Судтың ҳүкими өзгериссиз қалдырылды

Қарақалпақстан Республикасы судының жынаят ислери бойынша судлаў коллегиясының усы жыл 11-апрель күни болып өткен  ашық суд мәжилисинде жынаят ислери бойынша Хожели районлық судының  2022-жыл 21-ноябрь күнги ҳүкиминиң өзине тийисли бөлеги бойынша судланыўшы С.Ю. тәрепинен берилген шағымы апелляция тәртибинде көрип шығылды.

Судтың ҳүкими бойынша 1981-жылы туўылған, жоқары мағлыўматлы, С.Ю. “Хожели дийқан базары” жуўапкершилиги шекленген жәмийетиниң  баслығы болып ислеп, Өзбекстан Республикасы Президентиниң 2019-жыл 6-сентябрьдеги “Саўда ҳәм хызмет көрсетиў тараўындағы есап-санақлар системасына заманагөй мәлимлеме технологияларын енгизиў ҳәм усы тараўда жәмийетлик қадағалаўды күшейтиў илажлары ҳаққында”ғы пәрманының 5-бәнтинде қарыйдарларға төлем терминалының чеги менен бирге онлайн-НКМ ямаса вертуал касса чегин бериў шәртлиги нәзерде тутылған болса да, усы талапларға әмел етпестен  саўда ҳәм хызмет көрсетиў және қадағалаў-касса машиналары, нызам ҳүжжетлеринде нәзерде тутылған жағдайларда болса онлайн  қадағалаў-касса машиналары, ямаса вертуал кассаларды қолланыў тәртибин бузып, жәмийет тәрепинен терминал арқалы  2021-жылда ҳәм 2022-жылдың январь-март  айларында көрсетилген хызметлерге толық онлайн қадағалаў касса машиналарының чеги берилместен, банк филиалына терминал арқалы тапсырылған. 2021-жылда 262.120.688.8 сум ҳәм 2022-жылдың январь-март айларында 22.643.282.6 сум жәми 284.763.951 сумлық көрсетилген хызметлерге онлайн  қадағалаў-касса машиналарының чегин берместен, жүдә көп муғдардағы баҳада саўда ҳәм хызмет көрсетиў қағыйдаларын бузған.

Буннан тысқары С.Ю “Хожели дийқан базары” жуўапкершилиги шекленген жәмийетиниң баслығы болып ислеп келип, лаўазымынан пайдаланып, мүлклик пайда көриў мақсетинде жәмийет аймағындағы саўда орынларындағы физикалық ҳәм юридикалық шахслар тәрепинен бир мәртелик жыйым ҳәм басқа хызметлер ушын  2022-жылдың январь-март айларында төленген 156.183.950 сум нақ пул ушын онлайн  қадағалаў-касса машиналарының чеги берилип, усы пул қаржыларының қабыл етилип алынғанына қарамастан  жәмийеттиң банк есап бетине кирис қылмастан, өзиниң мәпине ислетип, ықтыярында болған жүдә көп муғдардағы 156.183.950 сумлық жәмийеттиң қаржысын өзлестириў жолы менен талан-тараж еткен.

Суд судланыўшы С.Ю.ға жаза тайынлаўда оның ҳаял екенлигин, жынаят ақыбетинде келтирилген зыянның көпшилик бөлегиниң қапланғанлығын инабатқа алып, оған еки жыл мүддетке мәмлекетлик мәкемелерде,  сондай-ақ, мәмлекеттиң үлеси бар мәкемелерде басшылық, материаллық жуўапкершилик ўазыйпасы жүкленетуғын лаўазымларда ислеў ҳуқықынан айрылып ҳәм ҳәр айлық мийнет ҳақының 20 процентин мәмлекеттиң дәрамат есабына услап қалған ҳалда 1 жыл 6 ай мийнет пенен дүзетиў жумыслары жазасы тайынланған еди.

Судланыўшы  С.Ю. шағымында салық тексериўи нызамсыз өткерилип, бул бойынша салық тексериўине басшылық еткен М.Ганиев жынаят ислери бойынша Хожели районы судының 2022-жыл 14-июньдағы қарарына муўапық Ҳәкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы Кодекстиң  241-2 статьясы менен жуўапкершиликке тартылғанлығы, солар есапқа алынып, Нөкис районлар аралық ҳәкимшилик судының  2022-жыл 24-августтағы шешиўши қарары менен Хожели районы салық иснпекциясының  2022-жыл 22-апрельдеги буйрығына тийкарланып, “Хожели дийқан базары” жуўапкершилигин шекленген жәмийетинде салық тексериўин өткериў менен байланыслы ҳәрекетлер нызамға муўапық емес деп табылғанлығы, онлайн қадағалаў-касса чегиниң берилмегенлиги жағдайы бойынша жәмийеттиң баслығы емес, керисинше,  салық уйымы хызметкериниң айыбы екенлиги, 3.774.450 сум тексериў даўамында 156 миллион сумлық зыянның ишинде екенлиги, барлығының толық сапластырылғанлығы, өзиниң тийкарсыз айыпланғанлығы себепли ақлаў ҳүкимин шығарыўды сораған.

Судлаў коллегиясы ис бойынша судьяның баянатын, прокурордың судтың ҳүкимин өзгериссиз қалдырыўды, қорғаўшы адвокат ҳәм судланыўшының шағымын қанаатландырыўды сораған пикирлерин тыңлап, ис материаллары ўәжлери  менен қосып тексерип ҳәм оларға баҳа берип, судтың ҳүкимин өзгериссиз, шағымды қанаатландырарсыз қалдырыўды лазым тапты.

Журналистлерге итибар

Бүгин Қарақалпақстан Республикасы судында 27-июнь Баспасөз ҳәм ғалаба хабар қураллары хызметкерлери күни мүнәсибети менен байрам илажы шөлкемлестирилди. Оған елимизде суд-ҳуқық тараўында ерисилип атырған әмелий нәтийжелерди, соның ишинде әдил судлаў, инсан ҳуқық ҳәм нызамлы мәплерин исенимли қорғаў бағдарында Қарақалпақстан Республикасы судлары тәрепинен әмелге асырылып атырған жумысларды кең жамийетшиликке қалыс жеткериўде белсенди болған, судлар менен биргеликте тығыз жумыс алып барып атырған журналистлер мирәт етилди.

   

 

Иләжды Қарақалпақстан Республикасы суды баслығы К.Тарихов кирис сөзи менен ашып, барлық журналистлерди кәсиплик байрамы менен шын журектен қутлықлады. «-Дөретиўши инсанлар, әсиресе, журналистлер жүз берип атырған ўақыя ҳәдийселерге терең көз бенен қарап, оны өз турмысы ҳәм өмири менен байланыстырып сәўлелендиретуғын пидайы инсанлар, жүреги толып тасып туратуғын адамлар. Жаңа Өзбекстан тымсалы мысалындағы жаңа Қарақалпақстандағы өзгшерис ҳәм жаңаланыўларды кең жарытыўда, елимиздеги абадан турмысты тәмийинлеў жолында мәмлекет басқарыўы ҳәм халық ортасындағы тығыз байланысты мине усы тараў ўәкиллериниң пидайы хызметлери, мийнетлери тымсалында көремиз»-деп Қарақалпақстан Республикасы судының баслығы журналистлердиң пидайы мийнетлерине жоқары баҳа берди.

 

 

 

Буннан соң, Қарақалпақтан Республикасы ҳәкимшилик судының баслығы А.Нурлипесов сөзге шығып, кейинги жылларда ғалаба хабар қуралларына, сөз еркинлиги, ашықлық сиясатына айрықша итибардың күшейгенлигиниң айқын бир мысалы сыпатында мәмлекетимизде еки мыңға жақын ғалаба хабар қураллары жумыс алып барып атырғанлығын айрықша мақтаныш етти.

 

Буннан соң, журналистлерге байрам саўғалары тапсырылды. Өз нәўбетинде, өзлерине көрсетилип атырған иззет-ҳүрметтен кеўиллери толып-тасқан журналистлер суд басшыларына миннетдаршылық билдирер екен, алдағы ўақытлары әдил судлаўды әмелге асырыў бағдарында, халықтың судларға болған исенимин арттырыў жолында еледе тығыз бирге ислесетуғынлығын билдирди.

 

 

Кɵшпели суд мǝжилисинде 15 шахс жазадан шǝртли рǝўиште азат етилди

Жынаят ислери бойынша Хожели районы суды баслығы И.Алланиязов тǝрепинен Хожели районы «Шағалакɵл» мәкан пуқаралар жыйыны аймағында кɵшпели суд мǝжилиси ɵткерилди.

 

 

Онда илгери жынаят ислеп, Хожели районы Ишки ислер бөлими ЖҚХ Пробация топары қадағалаўында болып суд тәрепинен тайынланған жазаны өтеп атырған 15 шахс мийнетке ҳадал мүнәсибетте болғаны, руўхан дүзелгени, жынайый қылмысының ақыбетин терең аңлап жетип, әмелде пушайман болғанлықлары мүнәсибети менен шәртли рәўиште азат етилди.

 

 

Соның менен бирге кɵшпели суд мǝжилиси қатнасыўшыларына жүз берип атырған жынаятшылық ҳǝм ҳукықбузарлық жағдайлары бойынша мағлыўматлар айтылып, олардың келип шығыў себеплери ҳǝм алдын алыў бағдарында ҳуқықый түсиниклер берилди.

 

Жазадан мүддетиден алдын шǝртли рǝўиште азат етилди

Жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды баслығы Р.Назаров тǝрепинен райондағы “Моншақлы” мәкан пуқаралар жыйыны имаратында, көшпели ашық суд мәжилиси өткерилди.

Онда Өзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 122-статьясы 2-бөлими менен судланған О.З. ға тайынланған дүзетиў ислери жазасының өтелмеген мүддетинен бурын Өзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 73-статьясына тийкар шәртли түрде азат етиў ҳаққындағы Шоманай районы Ишки ислер бөлиминиң усынысы ис материаллары менен көрип шығылды.

Көшпели суд мǝжилисинде илгери жынаят ислеп, Шоманай районы шки ислер бөлими Пробация топары қадағалаўында болып суд тәрепинен тайынланған жазаны өтеп атырған бул шахстың, мийнетке ҳадал мүнәсибетте болғаны, руўхый жақтан дүзелгени, жынайый қылмысының ақыбетин терең аңлап жетип, әмелде пушайман болғанлығы итибарға алынып, тайынланған жазадан мүддетинен алдын шәртли рәўиште азат етилди.

 

Соның менен бирге, судья тәрепинен О.З.ға жазаның өтелмеген бөлеги дәўиринде қастан жаңа жынаят ислесе, суд оған Өзбекстан Республикасы Жынаят Кодексиниң 60-статьясында көрсетилген қағыйдаларға муўапық жаза тайынланыўын түсиндирди.

 

Кɵшпели суд мǝжилисинде қатнасыўшыларға намысқа тийиў, бийзарылық сыяқлы жынаятлардың келип шығыў себеплери ҳǝм олардың алдын алыў бағдарында ҳуқықый түсиник берип ɵтилди.

 

Р.Назаров,

Жынаят ислери бойынша Шоманай районы суды баслығы 

Ҳәкимшилик жәриймаларды төлеўде жеңилликлер бериледи

Өзбекстан Республикасының 2023-жыл 18-апрелдеги «Ҳәкимшилик жәриймаларды төлеўде халыққа қосымша қолайлықлар жаратылыўы мүнәсибети менен Өзбекстан Республикасы Ҳәкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы кодексиниң 3321-статьясына өзгерис киргизиў ҳаққында»ғы ӨРН-830-санлы Нызамы қабыл етилип,  2023-жыл 1-майдан баслап күшке кириўи белгиленген.

 

Усы Нызам менен Өзбекстан Республикасы Ҳәкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы кодексиниң 3321-статьясына киритилген өзгерислерге көре, ҳуқықбузар оған жәрийма салыў ҳақкындағы қарар тапсырылған күннен баслап он бес күн ишинде жәрийма муғдарының елиў пайызын яки отыз күн ишинде жәрийма муғдарының жетпис пайызын ықтиярый рәўиште төлеген жағдайда, ол жәрийманың қалған бөлимин төлеўден азат етиледи.

Усы Нызамда жеңилликлер қолланылмайтуғын айырым жағдайлар белгиленген болып, оған муўапық Өзбекстан Республикасы Ҳәкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы кодексиниң 131-статьясы (мәс ҳалда транспорт қуралын басқарыў), 132-статьясы (кеме айдаўшыларының киши көлемли кемелерди мәс ҳалда басқарыўы), 136-статьясы (транспорт қуралы айдаўшыларының ҳәм басқа жол ҳәрекети қатнасыўшыларының мәслигин яки мәс емеслигин анықлаў ушын тексериўден өтиўден бас тартыўы) ҳәм 140-статьясында (мәс ҳалдағы айдаўшылардың яки транспорт қуралын басқарыў ҳуқықы болмаған шахслардың транспорт қуралларын басқарыўына жол қойыў) нәзерде тутылған ҳуқықбузарлықлар исленгенде, жәрийма салыў ҳаққындағы қарар үстинен шағым етилгенде яки протест билдирилгенде ҳәм де усындай ҳуқықбузарлық ҳәкимшилик жаза шарасы қолланылғаннан кейин бир жыл даўамында тәкирар исленген жағдайларда нызамда белгиленген жеңилликлер қолланылмайды.

 

Д.Сражатдинов,

Жынаят ислери бойынша Тахтакөпир районы суды баслығы

Көшпели суд мәжилисинде үш жынаят иси кѳрилди

 Хожели районы Пәрўаз мәкан пуқаралар жыйынында жайласқан 2-санлы улыўма билим бериў мектебиниң мәжилислер залында болып өткен кѳшпели ашық суд мәжилисинде үш жынаят иси кѳрилди.

 

Атап айтқанда,  Ѳзбекстан Республикасы Жынаят кодексиниң 169-статьясы 1-бѳлими менен айыпланған М.С. исмли пуқара тәрепинен исленген урлық, Жынаят кодексиниң 266-статьясы 1-бѳлими менен айыпланған М.Н. исмли пуқараның ислеген автоавария, Жынаят кодексиниң 25, 168-статьясы 1-бѳлими (алдаўшылық) ҳәм 28, 211-статьясы 1-бѳлими (пара бериў) менен айыпланған Р.Н. исмли пуқараның қарсысына топланған жынаят ислери көрип шығылды.

 

Биринши ҳәм екинши жынаят ислери тәреплердиң ѳз-ара жарасқанлығы, жәбирлениўшилерге келтирилген зыянлар қапланғанлығы мүнәсибети менен Жынаят кодексиниң 661-статьясына тийкарланып ѳндиристен қысқартылды. Жынаят кодексиниң 25, 168-статьясы 1-бѳлими (алдаўшылық) ҳәм 28, 211-статьясы 1-бѳлими (пара бериў) менен айыпланған Р.Н. исмли пуқараның қарсысына топланған жынаят иси бойынша судланыўшыға 2 жыл 1 ай еркинликтен шеклеў жазасы тайынланды.

 

Буннан соң, Хожели районы ИИБ баслығының алдын урлық жынаятын ислеп судланған, суд тәрепинен тайынланған мийнет арқалы дүзетиў ислери жазасын қастан ѳтемей жүрген М.А. исмли судланған шахстың жазасын басқа аўырырақ түрдеги жазаға алмастырып бериўди сораған өтиниши кѳрип шығылды. Бул бойынша М.А.ға оның ѳтелмеген 1 жыл 4 ай 9 күн мүддети Жынаят кодексинин 46-статьясы 4-бѳлимине тийкарланып, еркинен айырыў жазасына алмастырылды. Жазаны мәнзил колонияда ѳтеў белгиленди.

 

Суд мәжилисинде пуқаралар жыйыны ақсақалы, кѳше бийлери, аймақ пуқаралары ҳәм педагоглар қатнасып, олар исленген ҳәр бир жынаят қандай аўыр ақыбетлерге алып келетуғынлығының, жол ҳәрекети қағыйдаларына бойсынбаў аўыр дене жарақатлары алыўға себеп болыўы, инсан ѳлимине алып келиўи, урлық ҳәм алдаўшылық жынаятлары жәбирлениўшилерге мүлклик ҳәм басқада зыян алып келтириўи менен бирге, материаллық қыйыншылыққа дуўшар ететуғынлығы, пара бериў жынаяты – жәмийеттиң аўыр иллети екенлигиниң гүўасы болды.

 

Кѳшпели суд мәжилиси соңында жыйналғанлар судланыўшылардың ис-ҳәрекетлеринен наразы екенлигин билдирип, аймақ ақсақаллары келешекте бундай жынаятқа қол урмаў, бул ислер аймақ турғынларының ҳәр бирине сабақ болыўы кереклиги ҳаққында өзлериниң нәсиятларын берди.

 

И.АЛЛАНИЯЗОВ,

Жынаят ислери бойынша Хожели районы судының баслығы

Skip to content