Исбилерменлер ушын имканиятлар

Өзбекстан Республикасы Президенти тәрепинен 2023-жыл 3-февраль күни «Ҳаӯа райының өткир суӯып кетиӯиниң экономикаға кери тәсирин кемейтириӯ ушын исбилерменлик субъектлерин қоллап-қуӯатлаӯ ис-иләжлары ҳаққында»ғы ПҚ-43-санлы Қарары қабыл етилди.
Қарарға көре хаӯа райынның өткир суӯып кетиӯи ақыбетинде қыйыншылықларға ушыраған исбилерменлик субъектлерин қоллап-қуӯатлаӯ ҳәм искерлигин тез қайта тийклеӯ мақсетинде:

 

-Исбилерменлик субъектлериниң 2023-жыл 1-январ күнине болған
1-февраль жағдайына асқан (пайда болған) салық қарызын 2023-жыл
1-март күнинен 1-июль күнине шекем пайызларсыз, қосымша шәртлер қоймастан ҳәм тәмийнат талап етпестен тең үлеслерде бөлип-бөлип төлеӯге рухсат бериӯ.

 

Салық комитети салық қарызын бөлип-бөлип төлеӯ имкәниятын бериӯ ҳаққындағы арзаларды 5 күнге шекем мүддетте көрип шығыӯ. Бунда, ҳаӯа райының өткир суӯып кетиӯи дәӯиринде толық қуӯатта ислей алмаған салық төлеӯшилердиң январь айы жуӯмағы бойынша пайда болған салық қарызын бөлип-бөлип төлеӯ имкәниятыда берилип атырылғанлығы белгиленген.

 

-Исбилерменлик субъектлериниң салық қарызына пеня есаплаӯ
2023-жыл 1-апрель күнине шекем тоқтатылыӯы белгиленген.

 

-Сыртқы саӯда опреациялары бойынша мүддети өткен дебитор қарыздарлық ушын хожалық жүритиӯши субъектлерге жәриймалар қолланылыӯы, сондай-ақ, усы қарар күшке киргенге шекем қолланылған жәриймалар өндирилиӯи 2023-жыл 1-апрель күнине шекем тоқтатылыӯы белгиленген.

 

-Исбилерменлик субъектлерине 2022-жыл декабрь ҳәм 2023-жыл январь-февраль айларында мәмлекет мүлкинен пайдаланғанлық ушын ижәра төлемлерин 2023-жыл 1-марттан баслап 1-июль күнине шекем тең үлеслерде бөлип-бөлип төлеӯге рухсат берилген.

 

Мәмлекет мүлкинен пайдаланыӯ жүзесинен 2022-жылдан баслап әмелде болған ижәра шәртнамалары бойынша ижәра төлемлери муғдары 2023-жыл
1-апрель күнине шекем өзгериссиз қалдырылыӯы белгиленген.

 

-Исбилерменлик субъектлери тәрепинен бөлип-бөлип төлеӯ шәрти менен сатып алынған мәмлекет активлери бойынша 2022-жыл декабрь ҳәм 2023-жыл январь айларында төлениӯи лазым болған төлемлер, соның менен бирге дәслепки төлем төленбегенлиги ушын пайызлар ҳәм пенялар есаплаӯ 2023-жыл 1-апрель күнине шекем тоқатылып турылыӯы белгиленген.

 

Белгилениӯинше, 2022-жыл декабрь ҳәм 2023-жыл январь айларында мәмлекетлик сатып алыӯ шеңберинде дүзилген шәртнамалар шәртлери ҳаӯа райының өткир суӯып кетиӯи себепли орынланбағанлығы ушын исбилерменлик субъектлерине мәмлекетлик буйыртпашылары (соның менен бир қатарда, устав фондында мәмлекетлик үлеси 50 пайыз ҳәм оннан жоқары болған кәрханалар) тәрепинен жәрийма ҳәм пенялар қолланылмайды.

 

-Ҳаӯа райының өткир суӯып кетиӯи ақыбетинде қыйыншылықларға ушыраған исбилерменлик субъектлерине қарата 2023-жыл 1-апрель күнине шекем мәмлекет пайдасына өндириӯлер менен байланыслы суд ҳүжжетлери ҳәм басқа органлар ҳүжжетлериниң мәжбүрий орынланыӯ тоқтатылып турылыӯы белгиленген.

 

-Орайлық банкке акционерлик банклери менен биргеликте усы қыс мәӯсиминде ҳаӯа райының өткир суӯып кетиӯи себепли зыян көрген исбилерменлик субъектлериниң:

 

-кредитлери бойынша 2023-жыл январь-март айлары ушын төлемлер мүддетин 2023-жыл 1-июнь күнине шекем узайттырыӯ;

 

-мүддети өткен кредитлерге жәрийма санкциялары ҳәм гиреӯ тәмийнаты бойынша 2023-жыл 1-апрель күнине шекем өндириӯ шараларын қолламаслық;

 

-искерлиги үзиликсизлигин тәмийнлеӯге, соның менен бирге ӯақтыншалық пул ағымларындағы үзилислерди қаплаӯ ҳәм айланба қәрежетлерин толтырыӯға қаратылған қысқа мүддетли (револьвер) кредит өнимлерин алдыннан мақулланған (модул) қарарлар тийкарында усыныӯ;

 

жарамсыз жағдайға келген тийкарғы қуралларын оңлаӯ ушын кредитлер ажыратыӯ;

 

-кредит бюроларында кредитлери бойынша төлемлер мүддетиниң узайтырылыӯын олардың кредит тарийхы ҳәм скоринг көрсеткишлерин тексериӯди инәбатқа алмаӯ бойынша тийисли шаралар көриӯ тапсырылған.

 

Бунда, мүддети узайтырылған кредитлер сыпаты жаманрақ тәрийпленбейди ҳәмде усы кредитлер бойынша қосымша шамалаӯ жоғалтыӯларға қарсы захиралар қәлиплестириӯ талап етилмейди деп белгиленген.

 

 

Шымбай районлар аралық

экономикалық судының баслығы                                       З.Д.Бердимуратов