Исбилерменлердиң ҳуқықлары нызам қорғаўында
Мәмлекетимиз басшысының 2020-жылы 29-декабрьдеги Өзбекстан Республикасы Олий Мәжилисине жоллаған мүрәжәәтнамасында инвесторлар ҳуқықларын мүнәсип қорғаў мақсетинде Өзбекстан Республикасы Жоқарғы судында инвестициялық даўлар ҳәм бәсекиликке байланыслы ислерди көриў бойынша арнаўлы судлаў коллегиясы дүзилгенлиги, енди инвесторлар, өз қәлеўине көре, даўларды шешиў ушын туўрыдан-туўры Жоқарғы судқа мүрәжәәт етиў мүмкинлиги белгиленди.
Суд системасын санластырыў және де кеңейттирилип, пуқараларымызға суд имәратына келип жүрместен «онлайн» тәртипте мүрәжәәт етиў имканияты жаратылды, сондай-ақ, пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлари өз арзаларын көрип шығыў процессин аралықтан турып қатнасып барыў имкәнияты жаратылды.
Суд ҳәкимиятының ғәрезсизлигин, пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлариниң ҳуқық ҳәм еркинликлериниң исенимли қорғалыўын тәмийинлеў ҳәмде әдил судлаўға ерисиў дәрежесин асырыў суд-ҳуқық системасын реформалаў тараўында мәмлекет сиясатының тийкарғы үстин бағдарларынан болып есапланады.
Тараўдағы барлық реформалар бир нәрсеге – судларда ашықлық, әдалат үстинлигин тәмийинлеўге қаратылған.
Өзбекстан Республикасы Президентиниң «Мәмлекетлик уйымлар менен қатнасықларда Пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлери ҳуқықларын нәтийжели қорғалыўын тәмийинлеў ҳәмде халықтың судқа болған исенимин және де асырыў иләжлари ҳаққында»ғы 2022-жыл 29-январь күнги ПҚ-107-санлы қарары қабыл етилгенлиги ҳәм ҳәкимшилик судларда Мәмлекетлик уйымлар менен қатнасықларда Пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлери ҳуқықлары ҳәм нызамлы мәплерин нәтийжели қорғалыўын тәмийинлеўде зәрүр ҳүжжет болды.
Оған көре, Мәмлекетлик уйымлар менен қатнасықларда Пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлери ҳуқықлары ҳәм нызамлы мәплерин нәтийжели қорғалыўын тәмийинлеў ҳәмде ҳәкимшилик суд ислерин жүритиўди халықаралық стандартлардан келип шыққан ҳалда жетилистириў мақсетинде, Ҳәкимшилик судларының биринши нәубеттеги ўазыйпасы етип пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлериниң мәмлекетлик уйымлар менен қатнасықларда нызам үстинлигин тәмийинлеў менен бир қатарда олардың ҳуқықлары ҳәм нызамлы мәплерин нәтийжели қорғалыўын тәмийинлеў мағлыўмат ушын қабыл етилип, Өзбекстан Республикасы Жоқарғы суды Судьялар Жоқарғы кеңеси ҳәмде мәпдар министрлик ҳәм кеңселер менен биргеликте мәмлекетлик уйымлардың қарарлары үстинен берилген шағымларды көрип шығыўда ҳәкимшилик судларының ролин күшейтиў, оларды пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлериниң ҳақыйқый қорғаўшысына айландырыўға қаратылған тәртиплерди процессуал нызам ҳүжжетлеринде белгилениўин тәмийинлеў көрсетилип өтилди.
Жуўмақластырып айтқанда, Мәмлекетлик уйымлар менен қатнасықларда, пуқаралар ҳәм исбилерменлердиң бузылған ҳуқықларын тиклеў мәселеси ҳәкимшилик судлардың биринши нәўбеттеги ўазыйпасы болып есапланады.
Амир Нурлипесов,
Қарақалпақстан Республикасы
ҳәкимшилик судының баслығы