Ҳәкимшилик судлар искерлигинде – жаңа дәўир
2022-жылы 29-январь күни Өзбекстан Республикасы Президенти тәрепинен «Мәмлекетлик шөлкемлер менен қатнасықларда пуқаралар ҳәм исбилерменлик субъектлери ҳуқықларының нәтийжели қорғалыўын тәмийинлеў, сондай-ақ, халықтың судқа болған исенимин еле де арттырыў ис-илажлары ҳаққында»ғы Президент қарары қабыл етилди.
Қарарға муўапық, мәмлекетлик уйымлардың қарарлары үстинен берилген шағымларды көрип шығыўда ҳәкимшилик судлардың ролин күшейтиў мақсетинде төмендеги тәртиплер енгизиледи:
- ҳәкимшилик судқа дәлиллерди жыйнаў миннетлемеси жукленеди, ҳуқықы бузылған пуқара ямаса исбилерменлик субъектине болса дәлиллерди жыйнаўда тек ғана өзиниң имканиятынан пайдаланыў шараяты жаратылады;
- ҳуқықы бузылған пуқара ямаса исбилерменлик субъектине ғалабалық-ҳуқықый қатнасықлардан келип шығатуғын даў менен бирге оған себепли байланыста болған зыянды өндириў талабын да ҳәкимшилик судқа билдириў ҳуқықын усыныў ҳәмде бундай талапларды көрип шығыўды ҳәкимшилик судлар ўәкиллигине өткериў;
ҳәкимшилик судлардың ҳал қылыў қарарлары мәмлекетлик уйымлар тәрепинен орынланбағанда, олардың лаўазымлы шахсларына суд жәриймаларын қоллаў; - ғалабалық-ҳуқықый қатнасықлардан келип шығатуғын ислер бойынша тәреплер ортасында жарасыўға ерисиў механизмлерин еңгизиў;
- судлар тәрепинен даўа арза, арза ҳәмде шағымды судқа тийисли болмағанлығы себепли қабыл етиўден бас тартыў ямаса ис бойынша ис жүритиўди қысқартыўды қадаған етиў, бунда даўа арза, арза, шағым ямаса исти оларды көрип шығыўға ўәкилликли судқа өткериў;
- Бир суд иси шеңберинде айырымлары ҳәкимшилик судқа, басқалары болса пуқаралық судқа тийисли болғанда оларды бирлестириў қадаған етиў.
Жанат Аймаганбетова,
Қарақалпақстан Республикасы ҳәкимшилик суды судьясы