Месячные архивы: Май 2023

Кашандалик-соғлик кушандаси, умр заволи

Нукус гарнизони манавият ва маърифат маркази биносида Нукус ҳарбий судининг судья ёрдамчиси Р.Нурниязов, Нукус ҳарбий прокурорининг ёрдамчиси адлия капитани Ш.Рамазанов ҳамда Қорақалпоқ Давлат университетининг юридика факультети талабалари иштирокида, ўз йигитлик бурчини ўтаётган муддатли ҳарбий хизматчилар билан 31 май Халқаро кашандаликка қарши курашиш куни муносабати билан “Кашандалик-соғлик кушандаси, умр заволи” мавзусида семинар ўтказилди.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан 1988 йил 31 май куни Халқаро чекишга қарши курашиш куни деб эълон қилинган.Ушбу сананинг глобал мақсади ҳозирги ва келгуси авлодни тамакининг нафақат соғлиқ учун салбий жиҳатларидан, балки ижтимоий, экологик ва иқтисодий талофатларнинг вайронкор оқибатларидан ҳимоя қилишга қаратилган. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотига кўра, ҳар йили тамаки истеъмоли оқибатида 6 миллионга яқин киши ҳаётдан кўз юмади ва агар унга қарши курашга киришмасак, бу кўрсаткич йилига 8 миллиондан ошади.

Тамаки чекиш ҳамма зарарли одатлар орасида энг кўп тарқалганидир. Инсоннинг замонавий ҳаёт тарзида, кашандалик кўпгина сурункали касалликларни келтириб чиқарувчи, иш қобилиятини пасайтирувчи, ногиронликни ва ўлимнинг ёшариб бораётганлигига сабаб бўлувчи хавфли омилларнинг асосийларидан бири бўлиб бормоқда. Бутунжаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилотининг баённомаларига асосан, жаҳонда бир йил давомида 5 миллион киши тамаки чекиш билан боғлиқ бўлган касалликлар туфайли оламдан кўз юмади. Чекувчининг умри чекмайдиганларга қараганда, кунига бир дона сигарет чекканида ҳам ўртача 5-8 йилга қисқароқ экан, суткасига 2 пачка сигарета чекувчи кашандаларда умрининг қисқариши 10 йилдан ошади.

Бу — сигарет ҳар олти сонияда бир одамнинг умрига зомин бўлмоқда дегани. Бугун дунёда тамаки чекувчилар сони 1,6 миллиардга яқинлашган. Бу муаммога қарши курашишнинг энг самарали йўли соғлом ҳаёт кечиришни танлашдир.

Мутахассислар фикрича, соғлом турмуш тарзини яратишда аввало тамаки маҳсулотлари истеъмолига чек қўйиш зарур. Ундаги никотин моддаси инсон саломатлиги учун хавфли бўлиб, юрак, қон-томир, нафас аъзолари касалликларини келтириб чиқариши, организмда хавфли ўсмалар пайдо қилиш эҳтимоли кучли. Улар орасида ҳомиладор аёллар, гўдаклар, болалар, ўсмирлар ва ёшлар ҳаммадан кўп жабр кўрмоқда.

Семинарда мутасаддилар шу бошқа мавзуга оид  маълумот ва тушунчалар берилди.

Р.Нурниязов,

Нукус ҳарбий судининг судья ёрдамчиси 

Оилавий зўравонликлар учун қонун олдида жавобгарлик кучайтирилди

Оилавий – маиший зўравонлик муаммоси жамиятимизда учрайдиган энг кўп муаммолардан бири ҳисобланади.

Сўнгги пайтларда ижтимоий тармоқлар ва ОАВ орқали ёритилаётган оилавий зўравонлик бўйича турли резонанс ҳолатларга гувоҳ бўлмоқдамиз. Бунга жавобан, мамлакатимизда хотин-қизлар ва болалар ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларини тазйиқ ва зўравонликдан ишончли ҳимоя қилишнинг институционал ҳамда ҳуқуқий асосларини тубдан такомиллаштиришга, болалар орасида назоратсизликнинг ва улар томонидан ҳуқуқбузарликлар содир этилишининг олдини олишга, шунингдек ногиронлиги бўлган болаларни ҳамда ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни давлат томонидан қўллаб-қувватлашга қаратилган кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.

Ўсиб келаётган авлоднинг равнақига, камол топишига эътиборнинг давлат сиёсати даражасига кўтарилиши, шубҳасиз, ҳар жиҳатдан таҳсинга лойиқ. Зеро, бугунги тез ўзгараётган замонда халқаро ҳамжамият ва тараққий топган мамлакатлар қаторига кўтарилиш учун ҳаракат қилаётган жамият, биринчи навбатда, бугунги униб-ўсиб келаётган фарзандларининг ҳар томонлама баркамол авлод бўлиб ҳаётга кириб боришини ўзи учун энг улуғ, керак бўлса, энг муқаддас мақсад, деб билади.

Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 11 апрелдаги “Хотин-қизлар ва болалар ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларни ишончли ҳимоя қилиш тизими янада такомиллаштрилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгариш ва қўшимчлар киритиш тўғрисида” ги 829-сонли Қонуни билан Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги кодексга ва Жиноят Кодексига ўзгаришг ва қўшимчалар киртилди.

Унга кўра, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги Кодекси 592-моддаси билан тўлдирилиб, унга кўра, Хотинига (эрига), собиқ хотинига (собиқ эрига), бир рўзғор асосида биргаликда яшаётган шахсга ёки умумий фарзандга эга бўлган шахсга нисбатан содир этилган мулк, таълим олиш, соғлиқни сақлаш ва (ёки) меҳнатга оид ҳуқуқни амалга оширишга тўсқинлик қилиш, мол-мулкига ва шахсий ашёларига қасддан шикаст етказиш, худди шунингдек ушбу шахслар соғлиғининг ёмонлашувига олиб келган тарзда уларнинг шаъни ва қадр-қимматини таҳқирлаш, уларни, қўрқитиш, яқин қариндошларидан ажратиб қўйиш, башарти жиноят аломатлари, шунингдек ушбу Кодексда назарда тутилган бошқа ҳуқуқбузарликлар аломатлари мавжуд бўлмаса маъмурий жавобгарликка тортилишига ва бундай ҳуқуқбузарликлар учун базавий ҳисоблаш миқдорининг ўн бараваридан йигирма бараваригача миқдорда жарима солишга ёки ўн суткагача муддатга маъмурий қамоққа олиш жазоси тайинлади.

Шунингдек Жиноят Кодекси 126-1-моддаси билан тўлдирилиб, унга кўра яъни Хотинига (эрига), собиқ хотинига (собиқ эрига), бир рўзғор асосида биргаликда яшаётган шахсга ёки умумий фарзандга эга бўлган шахсга нисбатан содир этилган мулк, таълим олиш, соғлиқни сақлаш ва (ёки) меҳнатга оид ҳуқуқини амалга оширишга тўсқинлик қилиш, мол-мулкига ва шахсий ашёларига қасддан шикаст етказиш, худди шунингдек ушбу шахслар соғлиғининг ёмонлашувига олиб келган тарзда уларнинг шаъни ва қадр-қимматини таҳқирлаш, уларни қўрқитиш, яқин қариндошларидан ажратиб қўйиш, шундай ҳаракатлар учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, шунингдек башарти бошқа жиноят аломатлари мавжуд бўлмаса жиноий жавобгарликка тортилиши белгиланди.

Хулоса сифатида шуни айтиш мумкинки, оилавий зўравонлик жуда кенг ва комплекс муаммо ҳисобланиб, худди шундай кенг ва комплекс ечимни талаб қилувчи иллатдир. Юқорида келтирилган маълумотлардан келиб чиққан ҳолда, ушбу иллатнинг пайдо бўлиш сабабларининг чуқур тадқиқ қилиниши, унинг ечими бўйича давлат томонидан қонунга киритилаётган ўзгаришлар ўз самарасини беришидан умидвормиз.

Раъно Камалова,
Жиноят ишлари бўйича Беруний туман суди раиси

Даъво ариза қисман қаноатлантирилди

Бердақ номидаги Қорақалпоқ Давлат университетининг Юридика факультетидаги «Суд зали»да Беруний туманлараро иқтисодий судининг раиси Р.Қурбанбаевнинг раислигида, судья ёрдамчиси Р.Юсупованинг котиблигида, даъвогар вакили Т.Қ, жавобгар раҳбар Ш.Х.ларнинг иштирокида, даъвогар «А К» масъулияти чекланган жамиятининг жавобгар «B M» масъулияти чекланган жамиятидан Молиявий ёрдам кўрсатиш шартномаси бўйича қарздорликни ундириш тўғрисидаги даъво аризаси кўриб чиқилди.

Суд мажлисида даъвогар вакили даъво талабини қўллаб-қувватлаб, даъво аризани тўлиқ қаноатлантиришни сўради.

Жавобгар жамият раҳбари даъво талабларини тан олишини билдириб, пеня миқдорини камайтириб беришни сўради.

Суд ишдаги ҳужжатларни ўрганиб чиқиб, тарафларнинг тушунтиришларини тинглаб, даъво аризани қисман қаноатлантиришни маъқул топди.

Р.Қурбанбаев,  

Беруний тумалараро иктисодий суди раиси 

Фирибгарга 3 йил муддатга ахлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланди

Бердақ номидаги Қорақалпоқ Давлат университети ҳуқуқшунослик факультетида ташкил этилган махсус ўқув суд залида Ўзбекистон Республикаси Жиноят Кодексининг 25,168-моддаси 2-қисми “а” банди ва 28,211-моддаси 1-қисми билан айбланувчи А.Ю-га оид жиноят иши жиноят ишлари бўйича Нукус туман суди раиси А.Сейтанов томонидан очиқ сайёр суд мажлисида кўриб чиқилди.

Судланувчи А.Ю. фирибгарлик, яъни алдаш йўли билан ўзганинг анча миқдордаги мулкини қўлга киритиш мақсадида, ўзининг танишлари орқали фуқаро М.Т-ни Миллий Гвардия тизимига 4000 АҚШ доллари эвазига, ишга киритишни ваъда қилиб, шундан 2000 АҚШ долларини 02.03.2023 йили Нукус шаҳри, А.Пушкин кўчаси бўйида жойлашган “Туронбанк” банк шаҳобчаси ёнида фирибгарлик йўли билан олган вақтида ушланган ва кимёвий ишлов берилган пуллар ашёвий далил тариқасида олинган.

Судланувчи М.Ю. ўзининг юқоридаги ҳаракатлари билан Ўзбекистон Республикаси Жиноят Кодексининг 25,168-моддаси 2-қисми “а” бандида кўрсатилган жиноятни қасддан содир қилган. Шунингдек, судланувчи М.Ю. ўзганинг мулкини фирибгарлик йўли билан қўлга киритишни ўз олдига мақсад қилиб қўйиб, мулкий наф кўриш мақсадида фуқаро М.Т-ни алдаш йўли билан, Миллий гвардияда ишловчи танишлари орқали 4000 АҚШ доллари эвазига ишга киритишни ваъда қилиб, уни давлат органининг мансабдор шахсига пора беришни далолат қилиб, қонунга хилоф эканлигини билан туриб, пора беришга қизиқтириб, 02.03.2023 йил Нукус шаҳри, А.Пушкин кўчаси бўйида жойлашган “Туронбанк” банк шаҳобчаси ёнида фирибгарлик йўли билан 2000 АҚШ долларини олган вақтида ушланган ва кимёвий ишлов берилган пуллар ашёвий далил тариқасида олинган.

Судланувчи М.Ю Жиноят кодексининг 25,168-моддаси 2-қисми “а” банди ва 28,211-моддаси 1-қисмида назарда тутилган жиноятларни содир қилганликда айбдор топилиб, 1 (бир) йил муддатга ташкилий бошқарув ва моддий жавобгарлик юклатилган лавозимларда ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилинди ва иш ҳақининг 10 фоизини давлат даромади ҳисобига ушлаб қолган ҳолда 3 (уч) йил муддатга ахлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланди.

Шундан сўнг Жиноят ишлари бўйича Нукус туман судининг раиси А.Сейтанов талабаларга сайёр суднинг мазмун-моҳияти, кутилган самараси ҳақида тушунтириб, бугунги суд мажлиси, унда кўрилган иш, бундан чиқадиган хулосалар ҳақида гапирди. Талабаларнинг фикрини сўраб, барчани суҳбатга тортди. Шунингдек, «Фуқаролар ўртасида ҳуқуқбузарликлар профилактикаси, жиноятчиликка қарши курашиш, шунингдек, аҳолини ҳуқуқий саводхонлигини ошириш» мавзуларида давра суҳбати ўтказилди.

А.Сейтанов,
Жиноят ишлари бўйича Нукус туман судининг раиси

Устозларга эҳтиром кўрсатиш, уларни ёд этиш муқаддас бурч

Устоз … ҳаёт тушунчаси пайдо бўлганидан буён яшаб келаётган сиймо. Шу боис, азал-азалдан устоз-мураббийларга бўлган ишонч, ҳурмат-иззат ўзгача. Устоз деганда, ҳар қайси инсон кўнглида чуқур ҳурмат-эҳтиром ва чексиз миннатдорлик туйғулари, шу билан бирга, ҳеч қандай бойлик билан ўлчаб ва адо қилиб бўлмайдиган қарздорлик ҳисси пайдо бўлади.

Нукус ҳарбий суди фахрийси нафақадаги устоз Қдирниязова Сарибике Досбергеновна ҳам бугунги кунда шогирдлари ардоғидаги ана шундай нуроний онахонлардан.

9 май-Хотира ва қадрлаш куни муносабати билан Нукус ҳарбий судининг ходимлари жумладан девонхона мудири Д.Аллашов, судья ёрдамчиси Р.Нурниязов ва иш юритувчи Я.Сарсенбаевлар Сарибике аянинг хонадонида бўлиб,  файзли дастурхон атрофида мазмунли суҳбат уюштирилди.

Устозлар барҳаёт, уларнинг шогирдлари, қолдирган илму маърифатлари сабаб эзгу ишлари доимо бардавомдир. Шу сабабдан ҳам, устозларга эҳтиром кўрсатиш, уларни ёд этиш муқаддас бурч ҳисобланади.

Дамир Аллашов, 

Нукус ҳарбий судининг девонхона мудири

СУД ФАХРИЙСИ 80 ЁШДА

#Қутлов

Суд тизимида узоқ йиллар самарали меҳнат қилган фахрий-судья, “Суд фахрийси” кўкрак нишони соҳиби Кожаназаров Алланияз Султамуратович жорий йилнинг 3 май куни муборак 80 ёшни қарши олди.

Алланияз Кожаназаров 1975-1995 йилларда Тахиатош шаҳар, Қонликўл ва Ходжейли туман судларида раис, Қорақалпоғистон Республикаси Олий суди раисининг биринчи ўринбосари лавозимларида меҳнат қилиб қонун устворлигини таъминланишида муносиб ҳисса қўшган.

Қорақалпоғистон Республикасининг суд фахрийларидан Арзыбийке Жанибекова, Жамила Хощанова, Бағдагул Бегжанова ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси суди судьяси Саодат Қайпназарова, жиноят ишлари бўйича Нукус шаҳар суди раиси Шарапат Шамамбетов, судья Махмуд Байниязовлар фахрий-судьянинг хонадонида бўлиб, Ўзбекистон суд тизими фахрийларини ижтимоий қўллаб-қувватлаш жамоатчилик Маркази раиснинг табрик хати ўқиб эшиттишди ва устозларини муборак ёши билан табриклаб узоқ умр ва мустаҳкам соғлик тилади.

Саодат Қайпназарова,

Қорақалпоғистон Республикаси суди судьяси